افزایش خوش‌بینی‌ها به بازار پتروشیمی

محمدحسین بابالو: در هفته گذشته حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا افزایش یافت و شاهد بهبود نسبی بازار بودیم. افزایش حجم معاملات در کنار کاهش متوسط قیمت‌ها، تقویت حجم عرضه‌ها و انتظار افزایش حجم تولید و بهبود تولیدات در صنایع پایین دستی را می‌توان مهم‌ترین رخدادهای بازار دراین هفته دانست. به نظر می‌رسد روزهای آینده شرایط کلی بازار با افزایش حجم معاملات بهبود یافته و کاهش نسبی قیمت‌ها هم می‌تواند داده مهمی برای جلب توجه خریداران باشد. دورنمای بازار را به‌صورت کلی می‌توان روشن دانست. در هفته گذشته حجم معاملات پلیمرها به ۴۸ هزار و ۸۰۶ تن رسید که به نسبت چهارهفته گذشته بالاترین میزان معامله را ثبت کرد. با توجه به مدت مشابه در هفته پیش از آن، حجم معامله انواع پلیمرها با افزایش ۱۳ هزار و ۸۳۶ تن روبه‌رو شد که افزایش مطلوبی به حساب می‌آید. البته در فاصله سوم تا نهم آبان ماه سال جاری حجم معامله این قبیل کالاها ۵۴ هزار و ۲۷۴ تن بود که البته بالاترین رکورد در چند ماه اخیر هم محسوب می‌شود که نزدیکی به ایام عزاداری ماه محرم را می‌توان مهم‌ترین‌ دلیل این افزایش دانست. در هر حال بالابودن حجم معامله در هفته گذشته را باید به فال نیک گرفت، زیرا داده مهمی برای افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی به شمار می‌رود. حضور در ابتدای ماه جاری و بالابودن ظرفیت خرید خریداران اصلی، کاهش موجودی انبارها در بازار داخلی، کاهش قیمت‌های پایه توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بهبود محدود ساز‌و‌کارهای تولیدی و نهایتا توجه فعالان بازار به واقعیت‌ها به جای حدس و گمان را می‌توان از دلایل اصلی این افزایش حجم معامله برشمرد. دو اتفاق مهم در هفته گذشته را می‌توان مهم‌ترین رخدادهای مؤثر بر بازار قلمداد کرد:‌یکی اعلام قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا و دیگری تمدید مذاکرات هسته‌ای. همان گونه که بازار انتظار آن را داشت قیمت‌های پایه با کاهش رو‌به‌رو شد تا جایی که درخصوص پلیمرهای پیشرفته‌تر همچون پلی‌پروپیلن‌ها کمترین حجم کاهش، درخصوص برخی پلیمرهای خاص افزایش قیمت و درخصوص کالاهای ساده مثلا میعانات گازی بیشترین کاهش قیمت‌ها ثبت شد تا جایی که گاز مایع صنعتی با کاهش ۱۵ درصدی رو‌به‌رو شد. این مطلب انتظارات و برخی شایعات را به‌صورت کلی از ذهن‌ها دور کرد تا جایی که بازار به واقعیت‌های عرضه و تقاضای خود بیش از پیش توجه کند. درخصوص تمدید مذاکرات هم شرایط نشان داد که در زمینه گشایش‌های بین‌المللی نباید انتظار معجزه داشت، زیرا در صورت توافق هم اتفاق خاصی رخ نخواهد داد. البته پس از تمدید مذاکرات شاهد افزایش قیمت دلار در بازار آزاد بودیم تا جایی که قیمت‌ها مجددا به بالای ۳۳۰۰ تومان به‌صورت مقطعی رسید. البته به نظر می‌رسد قیمت دلار باز هم نزولی شود، زیرا در این بازار هم خبر خاصی مبنی بر افزایش تقاضا وجود ندارد و از سویی پرداخت ۷۰۰ میلیون دلار به‌صورت ماهانه و البته نقدی می‌تواند قیمت دلار را در بازار داخل با کاهش رو‌به‌رو کند. در بازار داخلی هم شرایط به خوبی بورس کالا نیست و افزایش تقاضا به‌صورت جدی خودنمایی نکرده است. جو عمومی در بازار از انتظار کاهش قیمت‌ها حکایت می‌کند و البته قیمت‌های پایان هفته به نسبت هفته‌های قبل دقیقا این کاهش قیمت‌ها را نیز نشان می‌دهد. کاهش قیمت پایه و کاهش نرخ دلار در ابتدای هفته از دلایل این امر بود ولی در پایان هفته بازار وارد یک شرایط مبهم شد که افزایش قیمت پلی اتیلن‌های سبک فیلم (یکی از مهم‌ترین انواع پرمصرف پلیمرها در بازار) را می‌توان در این چارچوب دانست. البته نوسان عرضه‌ها و برخی رخدادهای داخلی بازار در این بین موثر بودند و به نظر نمی‌رسد این شرایط ادامه‌دار باشد. افزایش عرضه‌ها و بهبود حجم معامله این قبیل کالاها در بورس هم می‌تواند داده مهمی برای بهبود بازار باشد. در هر صورت بازار هنوز به شرایط متعادل پیشین بازنگشته و موجودی پایین انبارها شرایط سختی را برای معامله پدید آورده است.

از سویی سود داد و ستد و فاصله قیمتی بین بورس و بازار هنوز کم است ولی بهتر از قبل شده اما برای همه انواع این شرایط فراگیر نیست. در هر صورت قیمت‌های پایین بورس می‌تواند برای خرید جذاب باشد و از طرفی انتظار داریم حجم عرضه‌ها هم افزایش یابد. این موارد در کنار انتظار برای رشد بیشتر حجم تقاضا شرایطی هستند که پتانسیل افزایش حجم معاملات را در ذات خود نهفته دارند.

به نظر می‌رسد روزهای آینده در بازار شاهد شرایط بهتری باشیم ولی پایین بودن سود معاملات احتمالا بسیاری از خریداران بزرگ را از خرید در بورس (مچینگ) و فروش در بازار منصرف خواهد کرد زیرا هنوز هم قیمت‌های جهانی نزولی هستند و نمی‌توان از فروش در بازار مطمئن بود.

در بازارهای جهانی شرایط هر روز پیچیده‌تر از روز قبل می‌شود. دست نیافتن به نتیجه مطلوب در جلسه اوپک در وین باعث شد که سقف تولید اوپک ثابت بماند و این اتفاق هم تا این لحظه باعث افت بهای نفت خام آمریکا به ۶۸ دلار و ۵۳ سنت شده که ۷ درصد کاهش روزانه را نشان می‌دهد. این ریزش شدید و کم‌سابقه قیمت‌ها باعث شده تا بهای نفت خام به کمترین حد در چهار سال اخیر برسد و البته این روند نزولی هنوز هم ادامه دارد. این اتفاق قطعا بر قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی موثر خواهد بود؛ زیرا بهای تمام شده بسیاری از آنها افت داشته و این کاهش نرخ‌ها به سایر انواع نیز سرایت خواهد کرد. همچون گذشته در ابتدا قیمت فرآورده‌ها و کالاهای ساده‌تر کاهش خواهد یافت و سپس انواع دیگر پلیمرها و نهایتا کالاهای پیشرفته با افت قیمت رو به رو خواهند شد.

به نظر می‌رسد باید انتظار کاهش نرخ‌های جهانی را داشته باشیم و این کاهش قیمت‌ها ادامه‌دار خواهند بود. البته قیمت‌های پایه جدید باید در ابتدای دی ماه اعلام شود و انتظار ریزش فراگیر نرخ‌های پایه تقریبا غیرممکن خواهد بود. البته ریزش قیمت‌های جهانی قطعا با افت جذابیت صادرات رو‌به‌رو شده و می‌توان به افزایش حجم عرضه‌ها در بورس و بازار امیدوار بود. به نظر می‌رسد هفته گذشته مخصوصا از روز دوشنبه به بعد این افزایش حجم عرضه‌ها در بورس کالا کلید خورده است. در صورت کاهش قیمت دلار از سطوح فعلی (که البته محتمل هم هست) قطعا جذابیت صادرات بیش از پیش افت داشته و می‌توان به افزایش حجم عرضه‌های داخلی امیدوار بود.

به‌صورت کلی و با توجه به تقویت حجم معامله در بورس کالا و آن هم در ابتدای آذرماه می‌توان به افزایش بیشتر این حجم در روزهای آینده نیز امیدوار بود که تقویت بنیادین بازار و رشد حجم معاملات را در کنار نوسان محدود قیمت‌ها نوید می‌دهد. هم اکنون کاهش جذابیت‌های صادراتی و افزایش عرضه به بازار داخلی، افزایش عرضه‌ها در بورس و بازار، ذهنیت کلی در بازار مبنی بر افت بیشتر قیمت، انتظار بهبود شرایط تولید به دلیل کاهش بهای مواد اولیه، پایین بودن فاصله قیمتی بین قیمت تمام شده در بورس و بازار داخلی و همچنین سود کم معاملات مواردی است که بر آینده بازار موثر خواهد بود.

شاید کمتر کسی در بازار انتظار جهش شدید قیمت‌ها را داشته باشد ولی کسی هم به افت محسوس قیمت‌ها امیدوار نیست. با توجه به ریسک بالای شرایط فعلی به نظر می‌رسد این شرایط نه چندان مطلوب مدتی میهمان بازار باشد که البته می‌توان به ورود بیشتر خریداران به بازار و افزایش حجم معاملات هم امیدوار بود. احتمالا خریداران مجددا به سمت بورس کالا گرایش پیدا خواهند کرد ولی حضور خریداران خرد به بازار هم افزایش

خواهد یافت.

مهم‌ترین رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در هفته گذشته

- اعلام قیمت‌های پایه جدید در ابتدای هفته و کاهش اغلب قیمت‌ها- سقوط مجدد قیمت نفت و دورنمای کاهش قیمت محصولات پتروشیمی

- افزایش حجم عرضه‌ها در بورس کالا

- جو نزولی برای قیمت‌ها در بازار

- افزایش حجم معامله پلیمرها و محصولات شیمیایی در بورس کالا

- پایین بودن فاصله قیمتی بین بورس و بازار

- پایان مذاکرات وین و تمدید آن و افزایش قیمت دلار در پایان هفته و رسیدن به بیش از ۳۳۰۰ تومان

- کاهش شایعات در بازار و توجه بیشتر فعالان بازار به واقعیت‌ها و حجم عرضه و تقاضا

- پایین بودن موجودی انبارها و عدم جذابیت معاملات سنگین برای فعالان بازار به دلیل پر‌ریسک بودن معامله

- انتظار افزایش حجم عرضه‌ها در بورس و بازار

- توجه بازار به برخی انواع با کیفیت محصولات پتروشیمی در کنار کاهش قیمت‌ها