ضرر نجومی تاخیر در اجرای طرح‌های فولادی

اینکه ضرر تاخیر در بهره‌برداری از پروژه‌های فولادی استانی چقدر بوده یا به دلیل سال‌ها تعلل و اجرای بدون برنامه، طرح‌های فولادی استانی چقدر خسارت متحمل شده‌اند، سوالاتی هستند که پاسخ آنها در بحبوحه اخبار مربوط به گشایش ال‌سی این طرح‌ها گم شده است. سوالاتی که بد نیست مسوولان وزارت صنعت و تجارت و به ویژه ایمیدرو پاسخگوی آن باشند. به گزارش «ایسنا»، از سال ۱۳۸۵ که اجرای هشت طرح فولادی در استان‌های مختلف کشور کلید خورد تاکنون هیچ یک از این طرح‌ها به بهره‌برداری نرسیده‌اند و طبق آخرین اخبار منتشر شده تاکنون تنها ال‌سی سه طرح گشایش شده و قرار است ال‌سی سایر طرح‌ها نیز تا پایان امسال گشایش شوند.

اگرچه طبق گفته مقامات ایمیدرو قرار است به تدریج از نیمه دوم سال آینده طرح‌های فولادی استانی به بهره‌برداری برسند اما به اذعان مسوولان همین سازمان و وزارت صنعت هیچ یک از طرح‌های فولادی استانی به تنهایی دارای توجیه اقتصادی نبوده و اگر همین الان برای آینده این طرح‌ها پس از بهره‌برداری تصمیم‌گیری درستی نشود قطعا شاهد تعطیلی این واحدها به دلیل زیان‌دهی خواهیم بود.

به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت در حال حاضر در دنیا احداث واحد فولادسازی با ظرفیت کمتر از پنج میلیون تن عملا اقتصادی نیست. با این وجود هشت طرح فولادی هر یک با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن در مناطقی از کشور در حال احداث هستند که از نظر تامین خوراک و آب موردنیاز نیز احتمالا با چالش‌های زیادی در آینده مواجه خواهند بود.

اما جدای از همه این موارد مسوولان دولتی تاکنون میزان خسارت ناشی از تاخیر در بهره‌برداری از طرح‌های فولادی استانی را به‌طور دقیق اعلام نکرده‌اند. خسارت هنگفتی که بدون شک مسوولان دولت قبل مسببان اصلی آن هستند.

در تازه‌ترین اظهارنظر محسن جلال‌پور، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران عنوان کرده هر روزی که بهره‌برداری از پروژه‌های فولادی استان کرمان به تاخیر بیفتد ۲۸ میلیارد تومان ضرر می‌کنیم. رقم هنگفتی که اگر نصف آن هم ضرب در چندین و چند ماه تاخیر طرح‌های فولادی استانی شود عددی نجومی به دست می‌آید که می‌توان آن را ضرر ناشی از تاخیر در اجرای پروژه‌های فولادی استانی دانست.

پیش‌تر نیز رئیس سابق ایمیدرو در تیر ماه امسال خبر داده بود که اگر طرح‌های فولادی استانی ظرف دو سال آینده به بهره‌برداری نرسند سالانه ۱۲ میلیارد دلار عدم النفع به کشور تحمیل خواهد شد. وی البته نگفت که تاخیر در بهره‌برداری از طرح‌های فولادی استانی تاکنون چقدر خسارت به اقتصاد کشور وارد کرده است.

اما ضرر پروژه‌های فولادی استانی تنها به تاخیر در بهره‌برداری از آنها محدود نشده و به نظر می‌رسد هزینه اجرای این طرح‌ها نیز گران‌تر از استانداردها تمام شده است، به طوری که اخیرا نعمت‌زاده عنوان کرد که «قراردادهای مربوط به طرح‌های فولادی با عجله بسته شد که به همین دلیل به ایمیدرو اعتراض کردم. می‌توانستیم قرارداد اجرای طرح‌های فولاد استانی را با قیمت بهتری منعقد کنیم.»

طبق هدف‌گذاری‌های انجام شده تولید فولاد ایران در برنامه پنجم توسعه و تا سال ۱۴۰۴ باید به ترتیب به ۳۵ و ۵۵ میلیون تن برسد. هدفی که بدون راه‌اندازی هفت طرح فولادی رسیدن به آن غیرممکن خواهد بود. به صورت دقیق مشخص نیست که تاکنون از محل تاخیر در اجرای طرح‌های فولادی استانی چه مقدار ضرر به کشور وارد شده است اما با در نظر گرفتن حجم گسترده واردات فولاد از یک سو و هزینه فرصت‌های از دست رفته می‌توان پیش‌بینی کرد که این ضرر به چندین میلیارد دلار می‌رسد.