آتی سکه رونق گرفت

گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: بورس کالای ایران دو روزی است که خاطره روزهای خوش و پر رونق تالار معاملات قراردادهای آتی سکه را دوباره زنده کرده و شاهد بازگشت هیجان به دادوستدهای این سکه‌ها است. پس از اینکه اونس طلا با صعود مهم خود به بالای 1300 دلار قدم اول را برداشت، توانست بازارهای داخلی سکه و طلا را با خود همراه کند. به این ترتیب طی دو روز گذشته شاهد افزایش قابل توجه قیمت سکه‌های نقدی و آتی بودیم و این در شرایطی بود که نوسانات دلار در بازار آزاد، چندان محسوس نبود.

دیروز در آغاز معاملات آتی سکه، دو سررسید نزدیک این بازار با کاهش قیمت زیر یک درصد و دو سررسید دور با افزایش قیمت بیش از یک درصد به نسبت بهای روز شنبه، به استقبال معامله‌گران رفتند. این روند البته پایدار نبود

به طوری که در ادامه شاهد افزایش قیمت هر چهار سررسید جاری این بازار بودیم که این افزایش در زمان‌هایی بین ۹ تا ۵۰ هزار تومان از سررسیدهای نزدیک تا دور بود. بر قیمت دورترین سررسید آتی در شروع معاملات نزدیک به ۱۱ هزار تومان افزوده شد اما در ادامه این صعود به بیش از ۴۰ هزار تومان هم رسید.

اتفاق مهم دیگر این بود که پس از ماه‌ها که سررسید نزدیک آتی زیر قیمت سکه نقدی معامله می‌شد، طی دو روز گذشته و مخصوصا دیروز، شاهد افزایش قابل توجه اختلاف قیمت سررسید اسفند با سکه نقدی بودیم که این اختلاف در ساعاتی به ۴۰ هزار تومان هم رسید. به این ترتیب روند صعودی این دو روز توجه معامله‌گران سکه را دوباره به آتی معطوف کرد تا حجم و ارزش معاملات این بازار هم افزایش پیدا کند، به طوری که این حجم در روز شنبه نزدیک به ۱۰ هزار قرارداد معامله شده بود و دیروز هم تا میانه معاملات، به ۱۲ هزار قرارداد ‌رسید.

از سوی دیگر اختلاف میان سررسیدهای این بازار روز گذشته بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان بود و سکه‌ای که قرار است در ۲۶ شهریور ۹۳ تحویل شود، تا میانه معاملات این روز در بالاترین قیمت به یک میلیون و ۴۷ هزار تومان می‌رسید. گفتنی است سررسید تیر هم در این روز بالای یک میلیون تومان معامله شد. از طرفی روز گذشته سکه بهمن از این بازار خداحافظی کرد تا آتی دوباره با چهار سررسید به کار خود ادامه دهد. از آنجا که اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺴﻮﻳﻪ روزاﻧﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎی ﻓﻌﺎل آتی چند روزی است ادامه‌دار شده، بورس کالای ایران طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که از روز ﺳـﻪ ﺷـﻨﺒﻪ ۲۹ بهمن، ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم روز ﻣﻌﺎﻣﻼتی وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاﺑﺮ با یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان خواهد بود.

افزایش شدید قیمت سکه‌های آتی روز گذشته در حالی بود که بر قیمت سکه نقدی تنها ۱۰۰۰ تومان افزوده شده بود اما به تدریج این سکه‌ها هم با صعود آتی پیش رفتند تا جایی که تا میانه معاملات این روز بر بهای سکه تمام بهار طرح جدید، هشت هزار تومان اضافه شد تا این سکه به بالاترین قیمت خود طی سه و ماه و نیم اخیر برسد. پیش از این سکه نقدی در ۱۶ آبان امسال قیمت ۹۴۶ هزار تومان را تجربه کرده بود، البته از حوالی ساعت ۱۳ دیروز، سکه‌های نقدی کمی از شدت افزایش بها کاستند؛ (این ریزش تا جایی ادامه پیدا کرد که قیمت این سکه از بهای روز شنبه هم کمتر شد) در همان زمان سررسید اسفند در محدوده منفی نوسان می‌کرد و باقی سررسیدها هم از نقدی تبعیت کردند. در این میان دلار روز یکشنبه در حدود ۲۹۵۰ تومان معامله می‌شد و جهش قیمتی را برای این ارز شاهد نبودیم.

حالا که پس از ماه‌ها رکود، بازار سکه به روزهای خوش خود بازگشته، باید دید محرک‌های کافی برای خرید و تداوم این هیجان در این بازار وجود دارد یا خیر. در اقتصاد خرد وظیفه قیمت، سیگنال دادن به بازار است به این معنی که معمولا افزایش قیمت، طرف عرضه و کاهش بها طرف تقاضا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما رکود سنگینی که در این چند ماه در بازار سکه و دلار حاکم بود، موجب شد تا قیمت، خاصیت سیگنال دهی خود را از دست بدهد و نوسانات آن نتواند انگیزه ورود به بازار را ایجاد کند. برای اثبات این مساله می‌توان به کاهش شدید حجم معاملات در بازار آتی سکه اشاره کرد.

این مساله که در شرایط فعلی حجم معاملات دوباره افزایش پیدا کرده را می‌توان نشانه‌ای از بازگشت خاصیت جهت دهی قیمت دانست. اما باید دید افزایش قیمت چند روز اخیر آیا می‌تواند بر میزان خرید سکه تاثیر بگذارد یا تداوم آن منجر به افزایش روزافزون حجم دادوستدها خواهد شد؟ از سوی دیگر این صعود در قیمت و حجم معاملات می‌تواند نشان‌دهنده بازگشت یک تقاضای سفته بازی شدید به این بازارها باشد. با توجه به اینکه قیمت دلار تقریبا ثبات دارد، این تقاضا می‌تواند بازار طلا که دارای تقاضای حقیقی (مصرفی) است، را تحت تاثیر قرار دهد چراکه سکه در قیمت‌های فعلی کالای مصرفی به حساب نمی‌آید.

تناقضات بازار سکه

۱- سکه هیجانی‌تر از اونس: در یک هفته اخیر، سکه در بازار تهران بین ۹ تا ۱۰ درصد افزایش قیمت داشته و این در شرایطی است که بهای اونس طلا بین ۳ تا ۴ درصد رشد داشته است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که بازارهای داخلی بسیار هیجانی‌تر عمل می‌کنند. نکته اینجا است که در دو هفته اخیر، به جز نوسانات اونس طلا، عامل محرک دیگری برای صعود قیمت سکه‌های نقدی و آتی وجود نداشته است. اگر ریزش‌های بورس اوراق بهادار را یکی از عوامل تاثیرگذار تلقی کنیم، این بورس روز گذشته روند رو به بهبودی را به خود دید و شاخص مجددا مثبت شد، اما در همین شرایط دیروز شاهد افزایش قابل توجه قیمت سکه‌های آتی بودیم. این در حالی است که برخی پیش‌بینی‌ها از بازگشت بورس به حالت تعادل قبلی در نیمه اسفند امسال حکایت دارند. حتی در مورد اونس طلا هم شاهدیم که تناسبی بین قیمت این شاخص و بهای سکه در یک هفته اخیر وجود ندارد و قیمت‌های داخلی هیجانی‌تر صعود کرده‌اند در حالی که با توجه به وزن هر اونس طلا در مقایسه با وزن سکه تمام بهار آزادی، تغییرات اونس طلا باید چهار برابر تغییرات سکه، در محاسبات وارد شود به عبارت دیگر به‌طور طبیعی قیمت سکه باید به اندازه یک چهارم صعود اونس طلا افزایش پیدا کند (با فرض ثابت بودن بهای دلار).

۲- تقویت ارزش پول ملی: از سوی دیگر بنابر آمارها، در یک سال اخیر بیش از ۲۰ درصد بر ارزش ریال افزوده شده است که این مساله به‌طور طبیعی باید استقبال از بازار سکه را کاهش دهد، مخصوصا که در ۱۰ روز اخیر ارزش ریال تقریبا بدون تغییر بوده است؛ اما در یک هفته اخیر تحرکات سکه در جهت افزایش بها بوده است.

۳- نرخ تورم در ایران: بنابر آخرین آمار اعلامی از سوی مرکز آمار ایران، نرخ تورم دی ماه ۹۲ با کاهش به ۳۵ درصد رسیده است که این امر هم باید موجب کاهش تقاضای سفته بازی شده و گزینه شماره دو را تقویت کند. در نتیجه به دلیل نبود محرک خاصی که پتانسیل بالا رفتن تقاضا در بازار سکه را داشته باشد، می‌توان گفت تغییرات قیمت سکه موقتی است و محرک‌هایی که معامله‌گران انتظار دارند توسط آن، روزهای خوش طلا و سکه بازگردد، در چشم‌انداز - حداقل کوتاه مدت - پیش رو دیده نمی‌شود و دیر یا زود بازار سکه به حال تعادل باز خواهد گشت. در نهایت باید دو تبصره را بر این تحلیل افزود؛ از یک سو روند تغییرات اونس طلا می‌تواند به صورت موقت و ناپایدار، بازار سکه را کماکان در همین حال نگه دارد، ضمن اینکه نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و خرید‌های عید هم در کنار این مساله می‌تواند بر تقاضا بیفزاید. از سوی دیگر عامل بازدارنده برای افزایش قیمت می‌تواند بازگشت بازار سرمایه به تعادل گذشته خود باشد که این امر یک بار دیگر می‌تواند سرمایه‌های خرد و کلان را از بازار سکه دور کند، چراکه بازار بورس از ارزندگی بالایی برخوردار است و به غیر از وقفه اخیر که تا حدودی هم سیاسی بود، دلیل دیگری برای افت این بازار وجود ندارد.