گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: بازار قراردادهای سکه آتی که توانسته بود پس از یک هفته افت و خیز محدود قیمت در دامنه زیر یک درصد، اولین روز هفته جاری را با افزایش بهای بالای یک درصد پشت سر بگذارد، دیروز دوباره نوسانات خود را در دامنه زیر یک درصد دنبال کرد. روز شنبه میزان افزایش بهای سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار به ۱۱ هزار تومان هم رسیده بود. اما روز گذشته، زمانی که اونس طلا به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی با ثبات قیمت روبه رو بود، سکه‌های بازار نقدی هم از مسیر روز شنبه خود برگشتند و با گذشت حدود دو ساعت از معاملات دیروز، در بیشترین ریزش، ۶ هزار تومان از بهای خود کاستند. از ارزش گرم و مثقال طلا نیز در این روز کاسته شد. در این بین، اما مسیر دلار متفاوت بود و بر بهای این ارز کمی افزوده شد. بهای طلا در پایان معاملات روز جمعه با افزایش چشمگیر به ۱۳۵۰ دلار در هر اونس رسیده بود. در پی تعویق دوباره سیاست تعدیلی فدرال رزرو، همچنان از ارزش دلار آمریکا کاسته می‌شود. زیان ۲۴ میلیارد دلاری که تعطیلی ۱۷ روزه ایالات متحده به این کشور وارد کرد موجب شد تا تعدیل این سیاست باز هم به آینده موکول شود و گفته می‌شود تا پایان سال میلادی جاری روند خرید اوراق قرضه توسط بانک مرکزی آمریکا ادامه پیدا خواهد کرد. به هر ترتیب بازار طلا و تحولات آن به شدت تحت تاثیر سیاست‌های فدرال رزرو است و در یکی دو ماه گذشته چالش‌های شدید و مهم اقتصادی در آمریکا نیز بر شدت این فشار افزوده است. موازی با این اوضاع، آمارهای ناامیدکننده از نرخ بیکاری در آمریکا هم مزید بر علت شده است تا فدرال رزرو این کشور فعلا به فکر کاهش خرید اوراق قرضه نباشد؛ با این وجود این انتظار همچنان وجود دارد. بدهی‌های آمریکا برای اولین بار در تاریخ، به بالای ۱۷ تریلیون دلار رسیده تا بالاترین رقم بدهی مالی را برای خود ثبت کند، رقمی که ۲۵ برابر بدهی کشورهای عربی است که از اقتصاد خوبی برخوردارند؛ با این وجود انتظار می‌رود تا رقم این بدهی در سال آینده باز هم افزایش یابد. به عقیده برخی تحلیلگران بازار طلا، از نظر پولی نیز، قیمت فعلی طلا از ارزش واقعی آن کمتر است و در نتیجه باید بر قیمت‌ها افزوده شود. از نظر میزان خرید کشورهای آسیایی، به نظر می‌رسید سال ۲۰۱۳ میلادی سال رشد فزاینده تقاضای طلا در بازار چین باشد. از سوی دیگر، ادامه خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی جهان نیز مانع از کاهش بیشتر قیمت این فلز گرانبها شده است. در شش ماه نخست امسال بانک‌های مرکزی جهان بیش از ۱۸۰ تن طلا خریداری کرده اند. در سه ماه دوم ۲۰۱۳ میلادی نیز این بانک‌ها برای سی امین ماه متوالی به خریدار خالص طلا تبدیل شده‌اند. این مساله نشان می‌دهد که خرید طلا هنوز نقش مهمی در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی بزرگ جهان دارد. به این ترتیب به نظر می‌رسد فضا برای بهبود وضعیت طلا در بازارهای بین‌المللی و بازگشت اطمینان به سرمایه‌گذاری روی این فلز به عنوان یک پایگاه امن، آماده می‌شود. به گفته رییس آینده احتمالی فدرال رزرو، بهبود اوضاع فعلی که اقتصاد آمریکا با آن دست و پنجه نرم می‌کند، حداقل تا پایان امسال به دست نخواهد آمد. به همین دلیل و بر مبنای اغلب پیش بینی‌ها، ارزش طلا در آینده نزدیک، با افزایش روبه‌رو خواهد شد. از سوی دیگر آمار صندوق بین المللی پول از کاهش ۳۳ تنی در میزان ذخایر طلای جهان در ماه اگوست امسال نسبت به یک ماه پیش از آن، می‌تواند به دلیل بروز نگرانی‌هایی به افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی دامن بزند. این در حالی است که ذخایر طلای جهان در اگوست امسال نسبت به پایان سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۱۹۱ تن افزایش داشته است. در این سوی مرزها، بازار ارز و سکه نقدی همچنان کم افت و خیز هستند و این رفتار به بازار قراردادهای آتی نیز سرایت کرده است. امروز قرار است نمایندگان کشورمان در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین با نمایندگان این آژانس طی نشستی - در ادامه مذاکرات پنج مهر - به مذاکره پیرامون مساله هسته ای ایران بپردازند. گفته می‌شود احتمال دو روزه شدن این نشست هم وجود دارد. همز‌مان با مذاکرات ایران و آژانس، قرار است مذاکرات کارشناسی میان هیات‌های ایران و ۱+۵ نیز در روز‌های هشتم و نهم آبان و در مقر سازمان ملل در وین برگزار شود. اگر به پیشینه این مذاکرات در دولت‌های نهم و دهم نگاهی بینداریم، شاهد واکنش شدید بازارهای ارز و سکه به نتایج حاصل از این نشست‌ها هستیم، اما رفتار این بازارها به اینگونه رویدادها در دولت تدبیر و امید، مدتی است که به بی توجهی تعبیر می‌شود. این بار هم به گفته برخی معامله گران این بازارها، اگر نتایج شفاف و مشخصی از این دور از مذاکرات هسته‌ای یا گفت و گوهای ۱+۵ منعکس نشود، بازار عکس العمل هیجانی از خود نشان نخواهد داد و شاید تنها به نوسانات اندکی - کمی بیشتر از آنچه در یک هفته گذشته داشته - بسنده کند. به عقیده معامله گران ثباتی که سرمایه گذاران بازار ارز، سکه نقدی و آتی با آن روبه‌رو هستند، شاید در کوتاه مدت به نفع حجم معاملات این بازارها نباشد، اما در دراز مدت موجب می‌شود تا با کاهش ریسک‌های ناشی از نوسانات شدید قیمتی و تابعیت مسیر ارز و سکه از اونس طلا، پیش بینی‌ها و تحلیل‌های این بازارها از سوی کارشناسان، منطقی‌تر و محتمل از کار دربیاید و با تحلیل‌های به موقع بتواند سودهای خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران کند. در شرایط ثبات بازار آتی سکه، بهترین فرصت برای آنلاین شدن معاملات آتی فراهم شده است؛ البته این مساله درخواست همیشگی معامله گران بوده، اما یکی از دلایلی که تاکنون معاملات به صورت آنلاین پیگیری نشده، ریسک‌های بالای ناشی از نوسانات شدید قیمتی بوده است. برای این منظور، بحث فرهنگ سازی و آموزش فعالان آتی سکه در دستور کار قرار دارد، اما آنلاین شدن این معاملات به زمان بیشتری نیاز دارد؛ چراکه دستورالعمل‌های لازم هنوز تدوین و تصویب نشده است. همچنین نرم افزارهای مورد نیاز برای اینکه کارگزاری‌ها بتوانند از آن طریق به معامله گران خدمات ارائه کنند هنوز تعریف نشده است. به گفته مسوولان بورس کالای ایران، پذیرش دارایی‌های پایه جدید در چنین شرایطی که آتی سکه از ثبات برخوردار است و معاملات چندانی در آن صورت نمی گیرد، می‌تواند رونق دیگر دارایی‌های پایه را به همراه داشته باشد. در حال حاضر قرارداد آتی زیره در این بورس پذیرش شده است و معاملات آتی ذرت، کنجاله سویا و میلگرد نیز در دست بررسی است. به این ترتیب بورس کالا در نظر دارد با تنوع بخشی به دارایی‌های پایه، زمانی که جذابیت و مطلوبیت بازار آتی سکه کاهش یافته است، با رونق دیگر دارایی‌های پایه، بر میزان حجم معاملات این بازارها بیفزاید. ثبات قیمتی که در حال حاضر بازار قراردادهای آتی سکه با آن روبه رو است، قبلا در سال‌های ۸۸ و ۸۹ نیز تجربه شده است. در آن زمان نوسانات بسیار محدود ارز موجب شده بود تا بازیگر اصلی بازارهای سکه نقدی و آتی، اونس طلا باشد. همچنین برای مدتی بیشترین حجم معاملات در بازار آتی سکه روزانه حدود ۲۰۰۰ قرارداد بود. هم اکنون نیز اونس فلز زرد پیشاپیش بازارهای ارز و سکه داخلی در حرکت است و نوسانات آن به این بازارها جهت می‌دهد.

در زمان ثبات بازار آتی سکه، چه باید کرد؟

در زمان ثبات بازار آتی سکه، چه باید کرد؟