نوشدارو پس از مرگ سهراب؟

اگر دولت توان پرداخت قیمت بالاتری را برای خرید تضمینی گندم به کشاورز ندارد - به طوری که تولیدکنندگان، فعالان بخش خصوصی و مسوولان دولتی مرتبط با این موضوع برای اینکه بتوانند تنها ۵۰ یا ۱۰۰ تومان بر قیمت خرید تضمینی گندم بیفزایند، باید مدت‌ها دوندگی کنند و در نهایت هم به‌رغم ابلاغ این افزایش قیمت هنوز خبری از اجرای آن به گوش نرسد - چگونه دولت حاضر است گندمی را که حتی نمی‌تواند با گندم تولید داخل از لحاظ کیفیت برابری کند، به قیمتی بالاتر از خارج وارد کشور کند؟ دو روز پیش بود که سخنگوی خرید تضمینی گندم بانک سپه در گفت‌وگو با «فارس» اعلام کرد که به‌رغم پیگیری‌ها هنوز نرخ جدید گندم به بانک سپه ابلاغ نشده است و کماکان به قیمت ۷۲۰ تومان خریداری می‌شود. به گفته محسن دارایی، شرکت بازرگانی دولتی می‌گوید اعتبار نرخ جدید گندم و پرداخت مابه‌التفاوت آن باید از سوی سازمان هدفمند‌سازی یارانه‌ها تامین شود که هنوز نشده است. وی همچنین تاکید کرد: کماکان گندم کشاورزان به نرخ قبلی ۷۲۰ تومان خریداری می‌شود و مابه‌التفاوتی هم برای آنها پرداخت نشده است. این همه در حالی بود که در پی افزایش قیمت گندم دو هفته قبل، از ۷۲۰ تومان به ۸۰۰ تومان، قرار شد علاوه‌بر اینکه گندم تحویلی با نرخ جدید خریداری شود، مابه‌التفاوت خریدهای قبلی با نرخ جدید هم پرداخت شود. در همین راستا، این هفته معاون وزیر جهاد کشاورزی از خرید ۵/۶ میلیون تن گندم تاکنون خبر داد و با انتقاد از تعلل شرکت بازرگانی دولتی گفت: هنوز مابه‌التفاوت ۸۰ تومانی قیمت گندم پرداخت نشده و قیمت ۸۰۰ تومانی هم هنوز به کشاورزان اعلام نشده است. این مقام مسوول در گفت‌وگو با «تسنیم» با اشاره به اینکه در این مدت می‌توانستیم با توجه به پیک برداشت خرید بالایی داشته باشیم که به دلیل عدم‌اقدام به موقع بازرگانی دولتی در این مورد، دلالان از این وضعیت سو‌ءاستفاده می‌کنند؛ افزود: بر این اساس در حال حاضر گندم با نرخ ۷۲۰ تومان از کشاورز خریداری می‌شود، در حالی که افزایش ۸۰ تومانی قیمت مصوبه دولت است، ولی حرف تا عمل فاصله دارد. در همین حال به گزارش «دنیای اقتصاد» واسطه‌ها گندم خریداری شده به قیمت قبل از افزایش قیمت خرید را به قیمتی بالا‌تر از قبل و در حدود ۸۶۰ تومان در بازار به فروش می‌رسانند؛ بنابراین افزایش قیمت بیش از آنکه به نفع کشاورزان باشد به نفع دلالان بوده است. از سوی دیگر، کار‌شناسان معتقدند با وجود افزایش قیمت خرید تضمینی گندم، چون این افزایش قیمت بدون در نظر گرفتن تورم سال‌جاری، در سال گذشته تعیین شده است، نظر کشاورزان را جلب نمی‌کند و همچنان کشاورزان علاقه‌مند به معامله با دلالان هستند؛ چراکه آنان قیمت بیشتری را اعلام کرده‌اند. پرداخت همین مابه‌التفاوت هم جای تامل دارد، چراکه بهترین زمان برای تعیین قیمت‌های خرید تضمینی، قبل از شروع فصل برداشت است و حالا که کشاورز محصول خود را برداشت کرده و از روی ناچاری به دلال فروخته، افزایش آن بعد از این زمان، نوشدارو پس از مرگ سهراب است و سودی برای کشاورزان ندارد؛ این را علی سنجابی، مدیرعامل تشکل‌های حمایتی و هدایتی کشاورزی ایران هم تایید می‌کند و معتقد است تعداد زیادی از کشاورزان به دلایل مختلف همچون پایین بودن میزان تولید، نقدینگی پایین و... گندم تولیدی خود را به دلالان می‌فروشند و در نتیجه افزایش قیمت خرید تضمینی گندم در این مقطع، عملا سودی برای آنها ندارد. اقدامات این چنینی علاوه‌بر وارد کردن صدمات جبران‌ناپذیر بر تولید، باعث تحمیل فشار مضاعف بر مصرف‌کنندگان و افزایش مضاعف قیمت توسط واسطه‌ها خواهد شد که به تبع آن قدرت خرید مصرف‌کننده کاهش می‌یابد. همین چند روز پیش بود که در خبرگزاری‌های مختلف اعلام شد کشور آلمان در ماه مه سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۶۶ هزار تن گندم و در ۱۱ ماه ابتدایی اعمال تحریم‌ها علیه ایران، یک میلیون و ۱۵۳ هزار تن گندم به ایران صادر کرده است که حکایت از افزایش ۲۰۰ درصدی واردات گندم از این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد.