رونق صنعت فولاد در گروی تحرک پروژه‌های عمرانی

گروه بورس کالا- حدیث موسوی: از چند روز مانده به آغاز ماه رمضان کشورهای مسلمان همسایه همچون ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند کویت، قطر و عربستان با سکوت تقاضا در بازارهای فولاد خود مواجه شدند. این در حالی است که کشورمان هم که چند ماهی است با رکود تقاضا دست و پنجه نرم می‌کند با فرا رسیدن این ماه در سکون و ثبات دیگری فرو رفته است. در خلال هفته گذشته بهای میلگرد صادراتی ترکیه در ثبات به سر برد در حالی که با افزایش قیمت مواد اولیه بسیاری از فعالان بازار سعی کرده بودند سطح قیمت‌ها را افزایش دهند. از سوی دیگر با وجود دخالت بانک مرکزی ترکیه -تزریق ۴/۱ میلیارد دلار به صورت اسکناس به بازار ارز- افت ارزش لیر ترکیه نسبت به دلار ادامه دارد و بر جو بازار فولاد این کشور تاثیر منفی زیادی گذاشته است. نزدیکی ماه رمضان هم دلیل دیگری بر کاهش تقاضای بازار ورق و سایر مصنوعات فولادی در ترکیه بوده است. با این حال چون قیمت‌ها به کف رسیده‌اند فعالان بازار انتظار افت بیشتر قیمت را نمی‌دهند، مگر آنکه تقاضا بهبود یابد تا احتمال ثبات قیمت‌ها تا پایان این ماه جای خود را به التهاب و افزایش قیمت‌ها بدهد. البته این موضوع در مورد کشورمان با یکسری تشابهات روند نسبتا معکوسی دارد؛ چرا که پس از انتخابات ریاست جمهوری ارزش ریال در برابر دلار تقویت شد و قیمت‌ آهن‌آلات با شیب بیشتری نسبت به کاهش نرخ ارز افت کرد. از سوی دیگر همسویی بازار فولاد و نرخ ارز نیز تا حدود زیادی از بین رفته و با به حداقل رسیدن قیمت‌ها کارشناسان احتمال می‌دهند پس از پایان ماه رمضان شاهد ثبات و افزایش بهای مصنوعات فولادی در بازار خواهیم بود. به علاوه در ترکیه به‌رغم آنکه چند ماهی می‌شود بازارهای صادراتی فولاد آن با ضعف تقاضا روبه‌رو بوده‌اند، اما به نظر می‌رسد که تقاضای بالای فولاد در این کشور که ظاهرا در نیمه دوم سال هم بیشتر می‌شود کاهش تقاضای بازارهای صادراتی از جمله اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا را جبران کند؛ چرا که سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها قبل از انتخابات سال آینده و نرخ بهره‌ پایین موجب می‌شود در شش ماهه دوم سال تقاضای فولاد افزایش یابد. به این ترتیب، پروژه‌های دولتی از جمله ساخت فرودگاه و پل، بزرگراه‌ها، خطوط ریلی قطارهای پرسرعت و پروژه‌های حمل و نقل محلی بر سرعت مصرف فولاد ترکیه در شش ماه دوم سال خواهند افزود. در این راستا برنامه ریزان این کشور تاکید بیشتری بر سرمایه‌گذاری در تولید فولاد با ارزش افزوده بالا کرده‌اند؛ چرا که با توجه به سرمایه‌گذاری‌های جدید در ساخت ورق و مقاطع فولادی سعی دارند توازن جدیدی در ساختار تولیدی خود و جایگاهشان در بازارهای جهان ایجاد کنند. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی ترکیه و توجه به رشد و بالندگی آن در حالی است که در کشورمان به دلیل کاهش درآمدهای حاصل از صادرات نفت، حجم بودجه عمرانی سال‌جاری نسبت به سال گذشته کاهش یافته و همزمان با رکود گسترده‌ای که در بخش ساخت و ساز مسکن حادث شده، تقریبا هیچ‌گونه تقاضای جدیدی مدت‌ها است که وارد این صنعت نشده است. فعالان بازار معتقدند تا زمانی که نقدینگی لازم به منظور آغاز و اجرای پروژه‌های عمرانی تامین نشود، صنعت فولاد همچنان درگیر کمبود تقاضا خواهد بود که همین امر نه تنها نیاز به واردات را کاهش داده، بلکه چاره‌ای به جز کاهش توان تولیدی کارخانه‌ها باقی نگذاشته است. به علاوه هزینه‌های بالای حمل و نقل موجب شده به‌رغم آنکه بسیاری از کالاهای فولادی کشورمان از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردارند، اما در نهایت تنها مقاصد صادراتی ما عراق و افغانستان باشد در حالی که کشوری همچون ترکیه دارای تنوع زیادی در بازارهای صادراتی خود است. از سوی دیگر جدیدترین آمار از صادرات و واردات محصولات فولادی در ترکیه نشان می‌دهد، طی ماه‌های ژانویه تا ماه مه سال‌جاری واردات فولاد به این کشور روندی صعودی داشته؛ چرا که کارخانه‌های داخلی با افزایش هزینه مواد اولیه سعی کرده‌اند حاشیه سود خود را بهبود بخشند که به همین دلیل با رقابت بازار واردات روبه‌رو شده‌اند. در واقع در این مدت واردات فولاد به ترکیه ۴/۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته بالا رفته و در مجموع به ۶ میلیون تن رسیده است. به علاوه ارزش واردات نیز ۹/۱۴ درصد رشد کرده و بالغ بر ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار شده است. همچنین در این مدت ترکیه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن بیلت برای پاسخگویی به نیاز کارخانه‌های فولادی وارد کرده است. از سوی دیگر واردات ورق این کشور با ۳/۱۳ درصد رشد به ۳ میلیون تن رسیده و مقاطع با ۸/۲ درصد افزایش معادل ۵۹۳ هزار تن ثبت شده است. در کنار افزایش حجم واردات، صادرات فولاد ترکیه نیز در این مدت نسبت به سال گذشته ۷/۳ درصد بالا رفته و به ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تن رسیده است. تولید فولاد چین صعودی شد جدیدترین آمارهای استیل ایندکس نشان می‌دهد: تولید فولاد چین در ۱۰ روز پایانی ماه ژوئن باز هم صعودی بوده و به ۲ میلیون و ۱۸۱ هزار تن رسیده است. متوسط تولید روزانه نیز ۸/۰ درصد رشد داشته که در مجموع برای سال جاری معادل ۷۴۸ میلیون تن خواهد بود. از آنجا که بخشی از نیاز بازار مصرف داخلی کشورمان به مصنوعاتی همچون میلگرد، تیرآهن و انواع ورق سرد و گرم از کشور چین تامین می‌شود بنابراین تغییر قیمت آهن‌آلات و میزان تولید فولاد این کشور تاثیر مستقیمی بر کاهش یا افزایش هزینه واردات این کالاها از چین در آینده خواهد داشت. افزایش حجم تولید که با کاهش نسبی قیمت‌ها همراه خواهد بود موجب می‌شود محموله‌های بعدی صادراتی چین به ایران بسته به اینکه در زمینه کدام کالای خاص فولادی است با سطح قیمت‌های کمتری امکان‌پذیر باشد. چند واقعیت درباره بازار سنگ‌آهن جهان سهم- تولید فولاد خام در چین وارد مرحله ثبات شده است؛ یعنی رشد تولید این ماده خام نسبت به یک دهه گذشته بسیار اندک خواهد بود. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ مصرف سنگ آهن و تولید فولاد چین عموما رشدی دو رقمی داشت و در سال ۲۰۰۹، اجرای برنامه‌های عظیم انبساطی که هدف آن مقابله با تبعات بحران مالی و رکود اقتصاد جهان بود سبب شد رشد تولید فولاد به ۵/۱۳ درصد برسد. اما در سال جاری تولید فولاد به احتمال زیاد تنها ۴ درصد نسبت به سال ۲۰۱۲ بالاتر خواهد بود. در نتیجه پیش‌بینی شده امسال ۷۴۸ میلیون تن از این ماده خام تولید شود. به این ترتیب تقاضا برای سنگ‌آهن نیز نمی‌تواند رشدی قابل ملاحظه داشته باشد. بنا به اعلام کمیسیون توسعه و اصلاحات چین طی سال‌های آینده رشد دو رقمی اقتصاد بسیار دور از انتظار است زیرا از یک سو دولت و بانک مرکزی چین نمی توانند مانند سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ برنامه‌های عظیم حمایتی اجرا کنند و از سوی دیگر رشد اندک اقتصادهای توسعه یافته سبب خواهد شد تقاضا برای کالاهای صادراتی چین زیاد افزایش نیابد. اگر چه وضعیت اقتصاد جهان امسال بهتر از سال گذشته است و تقاضا برای فولاد بدون تردید افزایش می‌یابد، اما تقاضای پایین دستی برای این ماده خام بسیار اندک افزایش خواهد یافت. از سال ۲۰۰۹ تاکنون رشد تولید فولاد خام در چین پیوسته کاهش یافته است. سال پیش رشد تولید تنها ۱/۳ درصد بود؛ یعنی ۵/۷۱۶ میلیون از این ماده خام مصرف شد. امسال مصرف سنگ آهن در چین ۵۰ میلیون تن معادل ۸/۴ درصد رشد خواهد کرد. انجمن آهن و فولاد چین ماه گذشته پیش‌بینی کرد امسال مصرف سنگ‌آهن این کشور به ۱/۱ میلیارد تن خواهد رسید. از سوی دیگر رشد اندک مصرف سنگ‌آهن چین نمی‌تواند رشد روزافزون عرضه این ماده خام را جبران کند. کمیسیون توسعه و اصلاحات چین پیش‌بینی کرده است که تولید سنگ‌آهن جهان در سال ۲۰۱۵ ۳۰۰ میلیون تن بیشتر از امسال خواهد بود. تولید سنگ‌آهن در چین امسال ۲۰ میلیون تن افزایش می‌یابد که ۵/۱ درصد مصرف این ماده خام را در چین تشکیل می‌دهد. برخی شرکت‌های بزرگ تولیدکننده سنگ آهن معتقدند قیمت‌ها بین ۱۵۰ تا ۱۳۰ دلار خواهند بود و احتمال سقوط قیمت‌ها در آینده نزدیک بسیار کم است. قیمت سنگ آهن در شاخص استیل در ماه مارس به ۱۳۵ دلار در هر تن کاهش یافت. این رقم برای تولیدکنندگان سنگ آهن مطلوب است. به علاوه از آگوست سال ۲۰۱۲ تا فوریه امسال قیمت‌ها با ۷۰ درصد افزایش به ۱۵۵ دلار رسید. کمیسیون توسعه و اصلاحات چین رشد قیمت سنگ آهن را حاصل قدرت قیمت‌گذاری سه شرکت بزرگ تولیدکننده این ماده خام می‌داند نه رشد تقاضای چین. تولیدکنندگان سنگ‌آهن متحد هستند و می‌توانند اجرای پروژه‌های افزایش ظرفیت تولید را به تعویق اندازند. در مقابل، تولیدکنندگان فولاد در چین پراکنده هستند و توانایی اقدام جمعی برای جلوگیری از رشد قیمت سنگ‌آهن را ندارند.