بورس کالا قیمت پسته را تعیین کند
پسته داخلی گران‌تر از بازار جهانی
گروه بورس جهانی - سحر نمایشی: با توجه به افزایش قیمت پسته در بازارهای جهانی و افزایش نرخ ارز، قیمت این محصول در بازار داخلی نیز با افزایش مواجه شده است؛ به طوری که قیمت پسته در بازار داخل نسبت به سال گذشته صد درصد افزایش داشته است. کارشناسان یکی از دلایل این افزایش قیمت را افزایش تقاضای جهانی و همچنین صعودی شدن نرخ دلار در ایران عنوان کرده‌اند. بورس کالا به داد پسته برسد
کارشناسان عقیده دارند پسته به عنوان یک محصول صادراتی باید در رینگ صادراتی تعیین قیمت شود. این موضوع با توجه به مزیت صادراتی این محصول، نیازمند دقت بیشتری در زمینه قیمت‌ها است. در حال حاضر در رینگ صادراتی قیمت برخی محصولات مرتبط با نفت مانند قیر یا کک تعیین می‌شود، در حالی که هنوز بخش کشاورزی ما با تمام مشکلاتی که دارد قابلیت حضور در این بازار را دارد. نکته اینکه به عقیده کارشناسان بازار پسته از درجه انحصار عرضه بالایی برخوردار است و این مساله مانع از تعیین شفاف قیمت می‌شود. در نتیجه مجبوریم قیمت را بر اساس روش‌های غیرمعقولی تعیین کنیم که زیان تولید را افزایش می‌دهد.
قیمت هر کیلو پسته در بازار جهانی ۵/۸ دلار است، این محصول در کشور ما کیلویی حدود ۳۰ هزار تومان فروخته می‌شود؛ به این معنا که پسته برای ایرانیان که دومین کشور تولیدکننده جهان هستند حداقل ۱۰ هزار تومان گران‌تر از بازار جهانی است!
آگاهان اقتصادی علاوه بر اینکه دلیل این رشد را افزایش مصرف جهانی و قیمت این محصول در بازارهای هدف عنوان کرده اند، پسته را کالایی صادراتی دانسته و معتقدند هر چه صادرات آن رونق بگیرد و با افزایش قیمت بازار جهانی مواجه شود، قیمت آن در بازار داخلی هم افزایش خواهد داشت.
فیضی، دبیر کل انجمن پسته ایران در این مورد اظهار داشت: عوامل عمده ای موجب تفاوت نرخ پسته جهانی و داخلی می‌شود. یکی تغییرات و نوسانات نرخ ارز و دیگری کاهش مقدار موجودی انبارهای پسته در این فصل است.
وی گفت: از آنجا که ۸۰ درصد پسته ایران صادراتی است، در نتیجه افت و خیز ارز تاثیر بسزایی در تعیین قیمت آن خواهد گذاشت. از سوی دیگر افزایش هزینه‌های تولید در باغ و فرآوری و همچنین افزایش هزینه‌های جانبی همچون هزینه بسته بندی، حمل و نقل، جا‌به‌جایی و غیره در افزایش قیمت این محصول در بازار داخلی اثر گذاشته است.
فیضی افزود: به‌رغم اینکه بزرگترین رقیب ایران یعنی آمریکا بیشترین میزان پسته خود را در سال گذشته تولید کرده است، اما قیمت پسته در بازارهای جهانی همچنان در بالاترین حد خود است که این موضوع بیانگر تقاضای روز افزون جهانی برای این محصول است. فیضی ادامه می‌دهد که به‌رغم شرایط رکود اقتصادی در آمریکا، پسته اقتصادی ترین محصول کشاورزی در آن کشور محسوب می‌گردد و در سال‌های اخیر سطح باغات پسته در آن رشد قابل توجهی داشته است.
فیضی قیمت پسته در مقاصد مختلف دنیا را متفاوت دانست و اضافه کرد: در ماه‌های گذشته قیمت پسته فندقی ایران در بازار هامبورگ به ازای هر تن حدود ۹ هزار دلار بوده است و معمولا قیمت پسته در بازارهای اتحادیه اروپا بالاترین حد خود را دارد. وی در ادامه گفت: طبعا کاهش صادرات زمانی اتفاق خواهد افتاد که تولیدکنندگان با کاهش محصول روبه‌رو شوند.
مشکلاتی که ایران را دوم کرد
رشد تولید و افزایش صادرات پسته آمریکا بازار مناسبی را برای این کشورایجاد کرده است. اما پسته ایران از نظر طعم و مزه قطعا حرف اول را در دنیا می‌زند اما عوامل منفی بسیاری هم وجود دارند که جایگاه پسته ایران را متزلزل می‌کند. کارشناسان این حوزه کم‌آبی، کوچک بودن باغات پسته و سموم کشاورزی بی اثر و مضری را که هر سال به کشاورزان فروخته می‌شود موجب کاهش چشمگیر تولید محصول امسال می‌دانند و معتقد هستند که در بحث تجارت خارجی هم مشکلاتی ایجاد شده است؛ تحریم‌ها و محدودیت‌های ایجاد شده برای تنظیم اسناد حمل ونقل و انتقال ارز، انجام معاملات را نه تنها برای صادرکنندگان ایرانی بلکه برای خریداران هم سخت و پرخطر کرده است. اما با همه این تفاسیر باز هم ایران در رده دوم تولید و صادرات قرار دارد. البته کشورهایی مثل سوریه و ترکیه نیز تولید کنندگان خوبی محسوب می‌شوند اما صادراتشان چندان چنگی به دل نمی‌زند و بخش عمده تولیدشان در داخل مصرف می‌شود.
افزایش ۲۵ درصدی تولید پسته در سال جاری
همچنین دبیر کل انجمن پسته ایران پیش‌بینی کرد: در سال جاری میزان تولید پسته نسبت به سال گذشته با افزایش ۲۵ درصدی روبه‌رو خواهد بود.
حمید فیضی، در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد با بیان این مطلب اظهار داشت: بر اساس پیش‌بینی‌های این انجمن، در سال جاری حدود ۲۰۰ هزار تن پسته از باغات کشور برداشت می‌شود. وی افزود: از این میزان، ۱۱۳ هزار تن در کرمان و بقیه در سایر استان‌های کشور تولید خواهد شد. وی اظهار داشت که استان کرمان که در سال‌های گذشته بخش عمده تولید پسته کشور را به خود اختصاص می‌داد به دلیل وضعیت بسیار نامناسب منابع آب به تدریج این سهم را به دیگر استان‌های پسته خیز کشور واگذار می‌نماید به گونه‌ای که در سال جاری پیش‌بینی می‌شود که حدود ۵۰ درصد پسته در استان‌هایی غیر از کرمان تولید شود. به اعتقاد وی مدیریت نامناسب منابع آب، حفر چاه‌های آب به‌رغم بیش از سه دهه ممنوعیت دشت‌های استان کرمان و برخورد قهری متولیان امر با مالکین قانونی منابع آب در چند دهه گذشته از دلایل به خطر افتادن جدی باغات پسته و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده است و تداوم این رویه می‌تواند افق پیش رو را تیره‌تر گرداند.
دبیر کل انجمن پسته ایران میزان تولید پسته در سال گذشته را ۱۶۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: در سال جاری حدود ۴۰ هزار تن محصول بیش از سال ۹۰ از باغات کشور برداشت می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره دلایل افزایش تولید پسته در سال جاری، بیان کرد: یکی از دلایل افزایش تولید آن است که امسال در بسیاری از مناطق، سال آور (پرمحصول) بوده است.
دبیر کل انجمن پسته ایران ادامه داد: اما انتظار می‌رفت تفاوت تولید در سال آور و نیاور بیش از این باشد که به دلیل شرایط نامناسب منابع آب درمناطق پسته کاری شده، این مساله محقق نشده است.
شیب تند هزینه‌های تولید
در ادامه، فیضی، درباره تاثیر هدفمندسازی یارانه‌ها روی هزینه‌های تولید و فرآوری پسته، تصریح کرد: بررسی انجمن پسته نشان می‌دهد از سال ۷۸ تا ۸۹، تولید پسته در این سال‌ها ۱۰ تا ۲۶ درصد افزایش هزینه ناشی از تورم داشته است.
به گفته وی، در سال‌های گذشته افزایش هزینه از دو محل، افزایش جهانی قیمت پسته و افزایش جزئی در نرخ ارز تامین می‌شد و تولیدکنندگان ضررهای ناشی از افزایش هزینه تولید را از هزینه سرمایه‌گذاری و سود تولید سال‌های گذشته تامین می‌کردند. او افزود: بیش از ۷۰ درصد باغداران، خرده مالک هستند که افزایش هزینه‌های هدفمند کردن یارانه‌ها تاثیر منفی زیادی روی آنها گذاشته است و تحمل تغییرات و افزایش بیشتر قیمت‌ها را نخواهند داشت.
این فعال اقتصادی در عین حال هشدار داد: هزینه‌های جاری ناشی از آثار مستقیم افزایش نرخ حامل‌های انرژی، حدود ۱۷ درصد در سال۹۰ افزایش یافت که با احتساب هزینه‌های استهلاک سرمایه، در سال ۹۰ با اجرای هدفمندکردن یارانه‌ها بیش از ۳۰ درصد افزایش هزینه داشتیم که این افزایش، بدون احتساب افزایش هزینه ناشی از تورم سالانه بود. این نماینده انجمن پسته تاکید کرد: با در نظر گرفتن افزایش نرخ برابری ارز در کشور و تاثیرات تورمی خرد کننده ماه‌های گذشته در قیمت نهاده‌ها و عوامل تولید، افزایش بیش از پیش هزینه تولید پسته در سال‌جاری را شاهد خواهیم بود. به پیش‌بینی انجمن پسته ایران تنها در سال‌جاری هزینه‌های فرآوری پسته بیش از ۳۳ درصد رشد خواهد داشت، وی اصرار دولت بر ثابت نگه داشتن مصنوعی قیمت ارز را موجب عدم تعیین قیمت واقعی محصول پسته ارزیابی کرد و افزود: پسته یکی از محصولات صادراتی غیرنفتی است که قیمت آن در بازار داخل تابع قیمت بازار جهانی و نرخ ارز در داخل است و لذا هرچه صادرات این محصول رونق بگیرد و با افزایش قیمت بازار جهانی و افزایش قیمت ارز در داخل مواجه شود، قیمت آن در بازار داخلی هم افزایش خواهد داشت. به اعتقاد ایشان تنها وقتی می‌توان از تولید ملی حمایت کرد که امکان رقابت برابر تولیدکنندگان داخلی را با رقبای بین‌المللی فراهم کنیم و این موضوع در مورد محصولی چون پسته که بخش عمده آن صادر می‌شود از اهمیت دوچندان برخوردار است. به گفته ایشان به‌رغم آنکه افزایش داخلی نرخ ارز در یکسال گذشته منجر به تحمل بهتر شرایط توسط تولیدکنندگان شده است، اما اصرار متولیان بر تداوم کنترل مصنوعی نرخ ارز در حالی که نرخ تورم غیرقابل کنترل است را از موانع حمایت از تولید ملی دانستند.
ارسال نظر