دور جدید رقابت‌ برای فولادی‌ها

گروه بورس کالا - منیژه حیاتی: احتیاط تجار در فروش و رقابت حداکثری برای خرید کالا از بورس، نشان می‌دهد معامله‌گران بازار به خصوص تجار و تولیدکننده‌ها در حال حاضر معادلات آینده و قیمت‌های آتی فولاد داخلی را بر اساس ارز آزاد و نه مرجع، چیده‌اند. البته هنوز هم اظهارات متناقضی در خصوص اختصاص ارز دولتی به واردات فولاد مطرح می‌شود، به طوری که برای مثال در حالی که هفته گذشته بازار با مصوبه جدید دولت مبنی بر تعیین شروطی برای اختصاص ارز به گروه‌های سوم به بعد در جدول اولویت بندی اختصاص ارز روبه‌رو شده بود و همه قیمت‌گذاری‌ها، بر مبنای ارز آزاد انجام شده بود، دیروز اعلام شد که گروه‌های سوم به بعد احتمالا ارز ۱۶۰۰ تومانی دریافت خواهند کرد.

آمادگی صنعت فولاد با دور جدید رقابت‌ها

اما با نگاهی واقع بینانه نسبت به موجودی ارزی و ضرورت رسیدن به مرحله حذف کامل ارز مرجع و دولتی، به نظر می‌رسد در هر صورت بازار فولاد و تولیدکننده‌ها باید تمامی معاملات را بر این اساس در نظر گرفته و خود را برای ورود به مرحله جدیدی از رقابت آماده کنند.

البته برخی از کارشناسان بازار نیز معتقدند اگر شرایط دریافت ارز برای تمامی واحدهای فولادی و تجار و واردکننده‌ها یکسان شود برای بازار بهتر است؛ به خصوص رانتی که در چند ماه اخیر و در جریان این اختصاص ارز‌های دولتی به برخی از تجار و تولیدکننده‌ها قرار می‌گرفت از بین می‌رود و این اختصاص ارز تنها منوط به واردات شمش نیست، بلکه در واردات تجهیزات هم اگر ارز یکسان به همه شرکت‌ها اختصاص پیدا کند شرایط عادلانه‌تر می‌شود.

به گفته یکی از فعالان بازار آهن برای مثال شرکتی که تمامی بنای آن از جمله مواد اولیه و تجهیزات با سرمایه‌های ارزان فراهم شده به راحتی محصول خود را به جای اینکه در بورس و به صورت شفاف و با هدف متعادل کردن بازار عرضه کند در بازار می‌فروشد در حالی که قاعدتا وقتی یک مجموعه از تسهیلات ارزان استفاده می‌کند باید برای بازار هم برآیند مناسبی داشته باشد.

البته این موضوع در مورد شرکت‌های متفاوتی صدق می‌کند؛ به خصوص که به‌رغم اجبار چند سال اخیر شرکت‌ها هنوز هم بسیاری از شرکت‌ها از عرضه در بورس کالا خودداری می‌کنند. البته اگرچه وجود برخی مواد همچون دریافت ضمانتنامه‌های سنگین از سوی بورس به عنوان علت عدم حضور فولادی‌ها در بورس مطرح می‌شود، اما شرکت‌هایی هم هستند که توان کافی برای تامین این ضمانتنامه را داشته یا حتی بعضی از شرکت‌ها به‌رغم اینکه محصول سلف خود را در بورس می‌فروشند، محصول نقدی خود را در بازار آزاد عرضه می‌کنند. البته به نظر می‌رسد به لحاظ قیمتی در حال حاضر بازار آزاد جذابیت بیشتری برای فولادی‌ها دارد؛ چرا که برای مثال یکی از شرکت‌ها که با افزایش قیمت آن در بورس مخالفت شده بود، همان روز با نرخ بالاتر در بورس محصول خود را معامله کرد. در نتیجه به نظر می‌رسد هر دو طرف، هم بورس و هم تولیدکننده‌ها باید تلاش لازم را از خود برای رسیدن به مرحله‌ای که همه محصولات فولادی در بورس و با شفافیت کامل عرضه شود انجام دهند.

جای خالی محصولات وارداتی در بورس

شاید کمتر کسی روزهای پر هیجان بورس را که بخشی از معاملات آن را عرضه‌های وارداتی تشکیل می‌داد فراموش کرده باشد؛ زمانی که علاوه بر مقاطع و ورق‌های کشورهایی همچون کره، روسیه و چین و ترکیه، شمش وارد شده نیز در بورس کالا عرضه و معامله می‌شد.

جدا از عواملی که باعث شد بورس کالا در این بخش طی سال‌های اخیر تغییر چهره بدهد که حدودا از زمان بروز رکود طولانی مدت در بازار ایجاد شد، به نظر می‌رسد یکی از راه‌های مهم برای رسیدن به مرحله شفافیت کامل در مبادلات بازار آهن عرضه محصولات فولادی وارداتی علاوه بر محصولا ت داخلی در بورس است، البته برخی از کارشناسان معتقدند از آنجا که عرضه فولاد وارداتی مستلزم اطمینان از قطعیت عرضه و کیفیت محصولات است و پیش از این نیز در برخی موارد همین موضوع مشکلاتی را ایجاد کرد، بهتر است قبل از هر چیز، مکانیزم بورس برای رسیدن به چنین مرحله ای از معاملات، آماده و گسترش یابد؛ برای مثال سیستم‌های کنترل کیفیت گسترده‌تر شده و در مقابل جذابیت عرضه در بورس نیز بیشتر شود. دراین میان برخی معتقدند تعیین ضرورت عرضه در بورس جهت دریافت ارز ارزان‌تر یا دریافت شمش باید حتما اجرا شود.

عرضه شرکت‌ها و وارداتی‌ها، شفافیت بیشتر بازار

یکی از کارگزاران بورس کالا در این خصوص می‌گوید: در حال حاضر شفافیت لازم در بازار وجود ندارد. برای مثال یکی از شرکت‌ها در حالی که با محدودیت قیمتی در بورس مواجه شد و موفق به فروش کالای خود نشد در مقابل در بازار با نرخ بالاتر و همان روز محصولش فروخته شد.

از سوی دیگر در حالی که شمش با نرخ‌ها و ارزهای متفاوت روانه بازار داخلی می‌شود شاهدیم که محصولات نهایی حاصل از آن با قیمت‌های یکسان در بازار عرضه می‌شود و همه تولیدکننده‌ها هم محصولات خود را به صورت منظم در بورس عرضه نمی‌کنند. از این‌رو به عقیده این کارشناس بازار تعیین وضعیت بازار و برنامه‌ریزی برای مدیران اقتصادی سخت‌تر می‌شود، چون وقتی عرضه‌ها در بورس صورت نمی‌گیرد مشخص نمی‌شود که چقدر از این پول نصیب کارخانه و چقدر نصیب تاجر می‌شود و اصولا به چه میزان شمش احتیاج داریم.

در این میان موضوع توان شرکت‌های فولادی در توسعه واحدهای شمش هم مطرح است؛ به خصوص که به نظر برخی از کارشناسان نقدینگی بازار قابلیت جذب در طرح‌های توسعه‌ای فولاد را دارد. البته یکی از کارشناسان بازار معتقد است میزان سرمایه مورد نیاز برای راه‌اندازی خطوط تولید شمش در واحدهای خصوصی از توان بخش خصوصی و بازار خارج است؛ ضمن اینکه تجار به دنبال سرمایه‌گذاری در زمینه‌های سودده هستند نه سرمایه‌های دیربازده و از آنجا که تولید شمش دیر بازده است در نتیجه بعید به نظر می‌رسد بتوان تجار را به این سمت سوق داد که در بخش‌هایی همچون اوراق مشارکت طرح‌های توسعه‌ای شمش سرمایه‌گذاری کنند؛ مگر اینکه دولت نیز تضامینی را به آنها بدهد.

بازار دیروز فولاد

طی روزهای اخیر پیش‌بینی‌های متفاوتی از فرآیند قیمت‌ها مطرح شده برای مثال اگرچه روز دوشنبه میلگرد روند نزولی داشته اما در مقابل این احتمال وجود دارد که نرخ شمش در صورت تثبیت میلگرد در همین سطوح، تا ۱۰۰ تومان افزایش یابد. در همین حال دیروز نیز در بورس کالا شمش ۱۵۰ فولاد خوزستان با نرخ یک هزار و ۱۵۹ تومان عرضه شد که در رقابت به یک هزار و ۲۵۱ تومان رسید. از این کالا ۳۴ هزار تن معامله شد ضمن اینکه تحویل آن ۳۰ شهریور ماه است.

فولاد کویر هم با نرخ ۱۳۵۴ تومان عرضه شد که در رقابت به ۱۴۶۰ تومان رشد کرد. تختال B مبارکه با نرخ ۸۶۱ تومان عرضه شد و در رقابت ۸۶۶ تومان معامله شد. تختال C هم با نرخ ۸۷۱ تومان عرضه شد و به ۹۱۰ تومان معامله شد. تختال D هم با نرخ ۸۸۸ تومان عرضه و در رقابت به ۹۲۸ تومان رسید. تختال B، ۶ هزار تن، تختال C، ۳ هزار تن و تختال D هم ۱۳ هزار تن معامله شد.