اعتمادسازی و همفکری، اولین قدم برای ورود فولاد به رینگ آتی

گروه بورس کالا - منیژه حیاتی: پس از تجربه ناموفق معاملات آتی مس در بورس کالا و در مقابل گسترش موفقیت‌آمیز بازار آتی سکه، این موضوع که آیا فولاد نیز با توجه به حساسیت‌هایی که در خصوص روند قیمت آن وجود دارد، بالا بودن نقدینگی و حجم معاملات نقدی توان ورود به این عرصه را دارد یا خیر مورد سوال قرار گرفت. ازاین‌رو با درنظرگرفتن اینکه بسیاری از نوسان‌گیران و سفته بازان بازار فولاد در یک سال اخیر به دلیل جذابیت های خاصی که بازار آتی سکه دارد به این سمت کشیده شده‌اند، به نظر می‌رسد فراهم کردن مقررات و چارچوبی که بازار آتی فولاد را هم با موفقیت روبه‌رو کند به یکی از موضوعات مهم تبدیل شده است. از این‌رو طی گفت‌وگویی با محمد علی شریفی‌نیا، مدیرعامل شرکت کارگزاری مبین سرمایه به ارزیابی آخرین اقدامات کارشناسی این مجموعه که در ماه‌های اخیر تحقیقاتی را در خصوص بازار آتی فولاد انجام داده، پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:

***

به عقیده شما اصولا راه اندازی بازار آتی چه مزایایی برای بازار فولاد دارد؟

شفافیت بازار و ثبات قیمت از مهم‌ترین مزایای قراردادهای آتی فولاد خواهد بود. در حقیقت سررسیدهای مختلف یک قرارداد نقش یک تالار گفت‌وگوی غیرمستقیم برای کلیه فعالان اعم از تولیدکنندگان، تاجران و واردکنندگان را ایفا خواهد کرد. علاوه بر این سفته بازانی که در بازار آهن فعالیت می‌کنند بدون اینکه وارد مرحله انبار کالا بشوند با هزینه کمتر فعالیت می‌کنند و مجموع این فعالیت‌ها به کارآیی بیشتر بازار خواهد انجامید. در این معاملات خریدار ریسک خرید را پوشش می‌دهد و فروشنده هم با توجه به پیش‌بینی‌های قیمتی با خیال راحت به فعالیت اصلی خود که تولید است، می‌پردازد.

این نوع معاملات برای واردکننده‌ها چه مزیتی دارد؟

متاسفانه در حال حاضر برنامه‌ریزی دقیقی برای واردات کالاهای فولادی وجود ندارد و چون شاخصی برای تقاضای بازار در دوره آتی نداریم، لذا عملا برنامه‌ریزی برای ماه‌های آینده غیرممکن است و قرارداد‌های آتی فولاد می‌تواند نقش چنین شاخصی را در بازار ایفا کند. واردکننده‌ها به محض دیدن سیگنال‌های کمبود کالا یا افزایش قیمت برای دوره مورد‌نیاز، اقدام به واردات می‌کنند که این امر به تنظیم بازار کمک زیادی می‌کند.

در تحقیق انجام شده در کارگزاری شما چه کالایی بیشتر مورد توجه بوده است؟

مهم‌ترین شاخص موفقیت هر ابزار نوین مالی، حجم مبادلات آن و استقبال فعالان بازار است. در این راستا ما سعی کردیم به‌رغم در نظر گرفتن شاخص‌های دیگر، اولویت اصلی را به عمق مبادلات بدهیم و با در نظر گرفتن اینکه میلگرد و بعضی از سایزهای ورق جزو کالاهای پر مصرف هستند، طرحی که ارزیابی شده بر اساس این کالاها تهیه شده است. ما در تحقیق صورت گرفته با توجه به بررسی قراردادهای آتی فولاد در جهان سعی کردیم که برای یک محصول خاص با توجه به تجربه مس یک قرارداد پیشنهادی داشته باشیم. البته بررسی نشان داد که بسیاری از محصولات فولادی ضریب همبستگی بالایی دارند و لزومی‌ندارد که ما در همه محصولات قرارداد آتی داشته باشیم به عنوان مثال فعالان بازار ورق گرم ۸ میلیمتر می‌توانند ریسک خود را با قرارداد ورق گرم ۱۰ میلیمتر پوشش دهند چون ضریب همبستگی دو محصول ۹۹/۰ است و تغییرات در بسیاری موارد روند مشابهی دارند.

به نظر شما چه مشکلاتی پیش روی راه‌اندازی قرارداد آتی فولاد وجود خواهد داشت؟

اعتماد سازی و ایجاد همفکری مهمترین مرحله پیش رو خواهد بود. خوشبختانه با وجود تجربه‌های قبلی سرمایه‌گذاران دانش کافی نسبت به قراردادهای آتی پیدا کرده‌اند و کارگزاران سخت‌افزار لازم را در اختیار دارند و در صورت همفکری فعالان بازار فکر نمی‌کنم مشکل چندانی وجود داشته باشد و من امیدوارم که در نیمه دوم سال شاهد راه‌اندازی این قرارداد باشیم.

در فرآیند کشف قیمت به خصوص در بازارهای آتی و بازارهای کالایی همچون فولاد، موضوع تبانی در قیمت‌گذاری اهمیت دارد از این‌رو نگرانی اصلی، مخالفت احتمالی دستگاه‌های نظارتی با آغاز معاملات آتی فولاد به دلیل بیشتر شدن این جو در معاملات آهن‌آلات است. نظر شما در این خصوص چیست؟

تبانی زمانی امکان‌پذیر است که تعداد معدودی خریدار یا فروشنده داشته باشیم، اما در بازار آتی برخلاف بازارهای دیگر به دلیل تعداد زیاد خریداران و فروشنده‌ها احتمال تبانی بسیار کمتر است علاوه بر این بورس ابزاری همچون محدودیت نوسان و وجه تضمین را دارد. ما جلساتی را با تولیدکنندگان داشته‌ایم و سعی کردیم که دغدغه‌های آنها نیز لحاظ شود هر چند خریداران لزوما عرضه‌کننده قرارداد نیستند و تجار و خریداران بازار سلف و هر کسی که توان تحویل استاندارد کالا را در انبار مورد تایید بورس داشته باشد، می‌تواند فروشنده قرارداد باشد. با این وجود برای موفقیت بی‌شک اعتماد سازی و همراهی همه ارکان بازار لازم است و با مشارکت همه فعالان فرصتی برای تبانی وجود نخواهد داشت.

توصیه نهایی شما برای رونق معاملات آتی در بورس چیست؟

باید دوباره تاکید کنم که موفقیت این قرارداد زمینه ساز گسترش قراردادهای آتی در سایر محصولات نظیر کشاورزی و پتروشیمی ‌خواهد بود و می‌تواند نقطه عطفی در بازار آتی بورس کالا باشد و باید کلیه دلسوزان این بازار نو پا در طراحی هر چه بهتر این قرارداد نقش داشته باشند تا اطمینان جمعی و نسبی برای موفقیت این قرارداد حاصل شود.