بورس برق کلید خورد

آزاده حسینی

روز گذشته جلسه‌ای با حضور رییس سازمان و اعضای شورای بورس ومدیر عامل شرکت بورس ایران و مدیران شرکت مدیریت شبکه برق ایران برای راه‌اندازی نهایی معاملات برق در بورس تشکیل شد. در این جلسه مدیران شرکت مدیریت شبکه برق ایران به ارائه اطلاعات و آمار راجع به اهداف و وظایف شرکت پرداختند و در مورد نحوه کنونی مبادلات برق در بازار گزارش‌هایی ارائه کردند و همچنین از برنامه‌های خود برای بورس برق گفتند و به سوالات اعضای شورای بورس و علی صالح آبادی رییس سازمان بورس پاسخ دادند.

در ابتدای این جلسه میر فتاح، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران با اشاره به فعالیت شرکت مدیریت شبکه برق ایران در راستای راه‌اندازی بورس برق گفت: این بورس در ابتدا با راه‌اندازی بازار برق در آبان ۱۳۸۲ راه‌اندازی شده و با تاسیس هیات تنظیم بازار در دی ماه ۱۳۸۲ پیگیری شد و در شهریور ۱۳۸۳ با تصویب نهایی اساسنامه شرکت مدیریت شبکه برق ایران و سپس در مهر ۱۳۸۳ به صورت رسمی آغاز به کار کرد؛ اما موافقت‌های اصولی برای بورس برق در خرداد ۱۳۸۷ اخذ شد و هم اکنون نیز موفق به دریافت مجوز معاملات برای تشکیل بورس برق شدیم.

فتاح در ادامه در مورد اهداف شرکت مدیریت شبکه برق ایران گفت: این شرکت با هدف راهبری و پایش بهره‌برداری از شبکه تولید و انتقال برق کشور به منظور حفظ پایایی و امنیت تامین مطمئن برق کشور، فراهم ساختن امکان دسترسی به شبکه برق کشور برای متقاضیان اعم از دولتی و غیر‌دولتی به منظور خرید و فروش و جابه‌جایی (ترانزیت) برق، برقراری شرایط برای خرید و فروش رقابتی برق و ایجاد، اداره و توسعه بازار و بورس برق و اتخاذ تدابیر و انجام اقدامات لازم در راستای حصول اطمینان از تامین برق، گسترش مشارکت بخش غیر‌دولتی و توسعه رقابت در تولید و توزیع برق در چارچوب سیاست‌های وزارت نیرو تشکیل شده است.

وی ادامه داد: تاکنون نیز این شرکت در توسعه، تجهیز و اداره مرکز ملی رهبری و پایش شبکه برق کشور (دیسپاجینگ) و هماهنگی و نظارت بر مراکز منطقه‌ای کنترل و پایش شبکه برق،تعیین و ابلاغ تنظیمات مربوط به تاسیسات تولید و انتقال نیروی برق و برنامه‌های لازم برای تامین پایایی و امنیت شبکه برق کشور، نظارت بر حسن اجرای مقررات،استاندارد‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با موضوع فعالیت شرکت و مراقبت در رعایت تنظیمات مربوط به تاسیسات و برنامه‌ها توسط مالکین و بهره‌برداران تاسیسات تولید و انتقال نیروی برق، راهبری انجام عملیات و توسعه بازار و بورس برق،خرید و فروش عمده برق در داخل و خارج کشور و نظارت بر خرید و فروش عمده برق در داخل و خارج کشور و دیگر عملیات در بازار برق که توسط سایر اشخاص حقیقی و حقوقی در چار چوب ضوابط و مقررات بازار برق انجام می‌شود،فعالیت داشته است.

وی افزود: همچنین مدیریت دسترسی و جابه‌جایی (ترانزیت) انرژی الکتریکی در شبکه برق شامل تبادلات درون و برون مرزی و اتخاذ تدابیر لازم برای پیشگیری از وضعیتی که رقابت در بازار برق را محدود می‌کند،برقراری امکان عبور برق تولیدی نیروگاه‌های غیر‌دولتی و عرضه‌کنندگان برق از طریق شبکه برق کشور از دیگر وظایف این شرکت است.

وی تاکید کرد: همچنین انجام اقدامات لازم برای دسترسی به شبکه برق کشور در چارچوب مقررات مصوب بر اساس رقابت سالم برای متقاضیان، اعم از عرضه‌کنندگان برق و دریافت‌کنندگان برق دولتی یا غیر‌دولتی که دارای مجوز از وزارت نیرو هستند، به منظور خرید و فروش و جابه‌جایی (ترانزیت) برق و هماهنگی و مدیریت سیستم‌های انتقال داده در شبکه برق کشور نیز جزو وظایف این شرکت بوده است.

در این جلسه همچنین مدیران شرکت مدیریت شبکه برق ایران به ارائه آمار و اطلاعات در مورد بازار برق پرداختند.

در این جلسه همچنین در مورد تفاوت اساسی بازار و بورس برق مواردی مطرح شد که از جمله نقش اجرای سیاست‌های حاکمیتی در بازار برق و نقش رقابتی در بورس،همچنین در بازار برق قانون تلفیق محدودیت‌های فنی و امنیتی شبکه با ملاحظات اقتصادی مطرح است که در بورس برق صرفا ملاحظات اقتصادی مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین در بازار برق تامین نیاز مصرف و امنیت شبکه برق مراقبت صورت می‌گیرد که در بورس برق منافع بازیگران عرضه بورس برق مراقبت می‌شود و اما قیمت‌ها در بورس برق با رضایت طرفین بوده و عرضه در رقابت تعیین می‌شود، ولی در بازار برق محدوده قیمت برای حفظ منافع بازیگران ملاک است. در حال حاضر مبادلات در بازار برق به صورت بر خط (on line) انجام می‌شود و شرکت مدیریت برق شبکه ایران مدیریت بین خریدار و فروشنده را به عهده دارد و در حال حاضر نیز مصرف‌کننده نهایی به عنوان خریدار در بازار برق حضور ندارد، اما طبق اظهارات مسوولان این شرکت با توسعه بورس برق مصرف‌کنندگان نهایی نیز به جمع خریداران بورس برق می‌پیوندند.

هم اکنون فروشندگان برق شرکت‌های آب و برق منطقه‌ای (مالکین سد‌ها و نیروگاه‌های منطقه‌ای) و توانیر(به صورت برون مرزی- واردات) و نیروگاه‌های خارج از مدیریت وزارت نیرو(مثل برخی شرکت‌های پتروشیمی) و نیروگاه‌های خصوصی فروشندگان برق هستند و اما خریداران برق شرکت‌های توزیع و برق منطقه‌ای (تامین‌کننده برق شرکت‌های پر مصرف) و توانیر (برای ارسال برون‌مرزی -صادرات ) هستند.