گروه بورس کالا- کتایون دارابی: رشد نرخ محصولات پلیمری در معاملات روز گذشته رینگ پتروشیمی ادامه‌دار شد. اگر چه نرخ جهانی نفت نیز در این روز با رشد همراه بود، اما رینگ پتروشیمی و بازار داخلی محصولات پلیمری این روند را با شتاب بیشتری پی گرفته است. در این روز اکثر محصولات پلیمری روند صعودی داشتند؛ Hها، BG، ۰۲۰، ها، ۰۰۷۵ و ۲۱۰۲ محصولاتی بودند که با رشد قیمت مواجه شدند. البته در این روز محدودیت برای خرید ۱۵۴۰ و ۷۲۴۰ سبب شد تا نرخ این کالا در رقابت ارزان‌تر از هفته گذشته رقم بخورد. در این روز کارگزاران می‌توانستند برای هر کد مشتری حداکثر ۱۰۰ تن ۱۵۴۰ و ۷۲۴۰ خریداری کنند.

با این وجود در این روز تقاضا برای خرید محصولات پلیمری رشد چشمگیری داشت، البته برخی از فعالان بورس از عدم تحویل ۰۰۷۵ و ۰۲۰ خریداری شده در هفته گذشته خبر دادند و علت رشد تقاضا برای خرید ۲۱۰۲ را همین موضوع عنوان کردند. این در حالی است که کمترین نرخ معامله برای ۲۱۰۲ در این روز یک هزار و ۶۱۰ تومان بود، نرخی که به گفته بسیاری از آگاهان بازار رینگ پتروشیمی تاکنون با آن مواجه نشده بود. در این روز همچنین فعالان بورس به نبود پارازایلین در مجتمع‌ها برای تولید BG‌ها اشاره کرده و دلیل رشد چشمگیر این کالا را این موضوع عنوان کردند. در این روز نرخ BG‌ها به ۲ هزار و ۴۰۰ تومان رسید و تعجب بسیاری از فعالان بازار را برانگیخت. در این روز نرخ پی‌وی‌سی ۶۵۵۸ بندرامام نیز با رشد همراه شد. به اعتقاد آگاهان بازار اگر روند رشد نرخ دلار و یورو در بازار ادامه‌دار شود، محصولات پتروشیمی نیز بی‌تاثیر از آن نخواهند بود.

تعیین نرخ خوراک مجتمع‌های پتروشیمی در هاله‌ای از ابهام

در این میان تعیین نرخ خوراک مجتمع‌های پتروشیمی نیز بحثی است که بسیاری از فعالان اقتصادی را درگیر کرده است.

یکی از مسوولان بازرگانی پتروشیمی می‌گوید: نمی‌توان این موضوع را فراموش کرد که بخش اعظم خوراک مورد استفاده در مجتمع‌های پتروشیمی گاز است، مثلا کلیه مجتمع‌های پتروشیمی در عسلویه از خوراک گاز استفاده می‌کنند و بی‌شک هدفمند کردن یارانه‌ها می‌تواند نرخ محصولات پتروشیمی را بیش از روزهای اخیر افزایش دهد.

البته شایعاتی در خصوص قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی در بازار جریان دارد که به گفته این مقام آگاه در دست بررسی است و هنوز کاملا مشخص نشده است. با این حال گفته می‌شود پس از هدفمندکردن یارانه‌ها خوراک مجتمع‌های پتروشیمی ۶۵ درصد قیمت محصولات صادراتی تعیین خواهد شد. اما در هفته‌های اخیر رشد بی‌رویه قیمت‌ها در بازار پتروشیمی و سریع از روند جهانی نرخ نفت سبب شد تا کارشناسان این حوزه دلایل فراوانی را برای افزایش قیمت‌ها عنوان کنند، این دلایل از عدم واردات محصولات و مواد اولیه صنعت پتروشیمی به کشور گرفته تا طرح ضربتی تولید بنزین و کاهش حجم تولیدات مجتمع‌ها، همچنین رشد نرخ دلار و یورو در روزهای اخیر اعلام شد.

مرتضی عزیزی ، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در این باره به خبرنگار دنیای‌اقتصاد می‌گوید: نرخ خوراک برای مجتمع‌هایی که نفتا استفاده می‌کنند، ۶۵درصد قیمت‌های خلیج فارس تعیین شده است؛ اما نرخ خوراک برای مجتمع‌هایی که از گاز استفاده می‌کنند، هنوز مشخص نشده است.

البته انجمن به دولت پیشنهاد کرده است که نرخ این مجتمع‌ها براساس قیمت‌های حوزه خلیج‌فارس تعیین شود؛ یعنی نرخی که کشورهای حوزه خلیج فارس به مجتمع‌های خود خوراک می‌فروشند نیز در ایران ملاک قرار گیرد.

البته شایعات موجود در خصوص تولیدات مجتمع‌ها و تعطیلی خط‌های تولید برخی محصولات نیز در هفته‌های اخیر تاثیر به‌سزایی بر بازار پلیمری‌ها داشته است. با این حال برخی از فعالان بازار، عدم شفاف سازی دولت در خصوص اعلام اسامی مجتمع‌هایی را که قرار است بنزین تولید کنند و طبیعتا از تولید محصولات دیگر باز خواهند ماند، نیز در رشد قیمت‌ها موثر می‌دانند.

برخی از فعالان بورس نیز با اشاره به تعیین قیمت محصولات پتروشیمی براساس فرمول (fob-۵) می‌گویند: در روزهای اخیر و با توجه به وضعیت آشفته بازار ارز، رشد قیمت‌ها چندان دور از ذهن نبود.

یکی از فعالان بورس، التهاب ایجاد شده در بازار پتروشیمی‌ها را به محدودیت‌های خرید مرتبط می‌داند و معتقد است؛ جلوگیری از خرید اشخاص حقیقی در بورس کالا نیز سبب شده است تا تقاضا در روزهای اخیر افزایش یابد و به این ترتیب تاجران و مصرف‌کنندگان محصولات پتروشیمی با توجه به وضعیت نرخ ارز و نگرانی از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، سعی می‌کنند تا محصولات مورد نیاز خود را حداقل تا دو ماه آینده تهیه کنند. این در حالی است که اطلاع رسانی و شفاف سازی از سوی دولت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بازرگانی پتروشیمی و مجتمع‌ها می‌تواند تاجران و مصرف‌کنندگان بسیاری را در شرایط فعلی یاری دهد. اگر چه تولید بنزین در شرایط فعلی یکی از دلایل کاهش حجم تولیدات مجتمع‌ها و در نهایت رشد قیمت‌ها عنوان می‌شود، اما برخی از مسوولان مجتمع‌ها از عدم کاهش حجم تولیدات خبر می‌دهند. حمزه عبدالله‌زاده، مدیر بازرگانی پتروشیمی امیرکبیر در این باره می‌گوید: مجتمع امیرکبیر روزانه ۱۰۰ تن بنزین تولید می‌کند؛ اما تولید بنزین سبب کاهش تولید پلی اتیلن در این مجتمع نشده است.

به گفته عبدالله‌زاده، ظرفیت تولید سالانه پلی‌اتیلن سنگین در مجتمع امیرکبیر یک هزار و ۴۰۰ تن و پلی اتیلن سبک خطی ۳۰۰ هزار تن است.

وی به تولید روزانه یک هزار و ۲۰۰ تا یک‌هزارو ۳۰۰ تن پلی اتیلن در مجتمع امیرکبیر اشاره می‌کند و می‌گوید: مجتمع سعی کرده است در هفته‌های اخیر جوابگوی نیاز بازار باشد و رشد تقاضا در رینگ پتروشیمی را پوشش دهد و از التهاب در بازار پتروشیمی‌ها جلوگیری کند.