بازار مهارنشدنی پتروشیمی‌ها

عکس: آکو سالمی

گروه بورس کالا- کتایون دارابی: معاملات گروه شیمیایی روز گذشته متاثر از رشد نرخ محصولات پلیمری واقع شد و برخلاف ماه‌های گذشته روند صعودی در پیش گرفت. در این روز، اکثر محصولات شیمیایی نیز با رشد قیمت مواجه شدند. به اعتقاد فعالان اقتصادی، اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و کاهش حجم واردات به دلیل محدودیت‌های اقتصادی بازار را دچار شوک کرده است.

آگاهان بازار روند افزایشی نرخ‌ها را تا زمانی که اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها مشخص نشود، ادامه دار عنوان می‌کنند و به عدم نقدینگی دربازار اشاره کرده و معتقدند تاجران در هفته‌های اخیر، خریدهای کلانی در بازار داشته‌اند و کالاهای بسیاری را جمع‌آوری کرده‌اند، اما کالاها را وارد بازار نکرده‌اند.

البته بسیاری از فعالان بورس، تنش موجود را در بازار به نحوه عرضه کالاها توسط بازرگانی پتروشیمی نیز مربوط دانسته و در این خصوص می‌گویند: اگر بازرگانی پتروشیمی هر ماه با بررسی‌های مکرر تناژ محصولاتی را که با تقاضای بالا روبه رو هستند افزایش دهد و صف‌های خرید را جمع‌آوری کند، مطمئنا بازار در مدت زمان کوتاهی کنترل خواهد شد.

یکی از فعالان بورس همچنین محدودیت‌های ایجاد شده در بورس کالا در خصوص فروش محصولات به افراد دارای پروانه بهره‌برداری را سبب آشفتگی بیشتر بازار پتروشیمی‌ها می‌داند و می‌گوید: اگر بازرگانی پتروشیمی بازار را در زمان اضطراری به صورت سلف‌های بلندمدت و افزایش تناژها جواب می‌داد، دیگر خبری از رقابت و رشد قیمت‌ها نبود.

وی به وظیفه بورس کالا که کشف نرخ است اشاره می‌کند و معتقد است، کنترل بازار به عهده نهادهای دیگری است و باید با واردات و سلف فروشی مهار شود. این نکته‌ای است که بسیاری از فعالان بازار به آن اشاره می‌کنند.

رشد نرخ جوش شیرین داخلی و متانول

با وجود اینکه در هفته‌های گذشته رشد نرخ محصولات پلیمری به گروه شیمیایی‌ها نرسیده بود، اما این هفته رشد قیمت شیمیایی‌ها نیز حکایت از بازار آشفته پتروشیمی‌ها داشت.

در این روز، جوش شیرین، متانول پتروشیمی شیراز و فن آوران، منواتیلن گلایکول، اسید استیک، کربنات سدیم سنگین و سبک، دی اتیلن گلایکول، اسیدسولفوریک، آمونیاک(محلول)، اوره صنعتی و آمونیاک(گاز) با رشد در رقابت مواجه شدند.

جوش شیرین در این روز با نرخ ۴۱۴ تومان توسط کارگزاران خریداری شد. اگرچه در ماه‌های اخیر، بازار جوش‌شیرین به یک باره با عدم تقاضا از سوی خریداران مواجه شده بود، اما طی دو، سه هفته اخیر بار دیگر سیاست‌های بازرگانی پتروشیمی در کاهش تناژ این کالا موثر واقع شد و به این ترتیب بازار جوش شیرین داخلی اندکی صعودی شد. در این روز نیز بازرگانی پتروشیمی اقدام به عرضه ۷۰۰ تن جوش داخلی کرده بود که تقاضای بالا برای خرید توسط کارگزاران سبب شد تا نماینده بازرگانی پتروشیمی مقدار عرضه این کالا را به ۹۰۰ تن افزایش دهد.

این در حالی است که فعالان بورس، انبار جوش شیرین در پتروشیمی شیراز را مملو از این کالا عنوان می‌کنند و معتقدند، عدم عرضه جوش داخلی زمانی که تقاضا برای خرید آن وجود دارد، در این روز سبب شده است تا نرخ جوش شیرین رشد داشته باشد.

در این روز وضعیت متانول نیز مشابه جوش شیرین داخلی بود؛ چرا که برای این کالا نیز رقابت بسیاری در رینگ پتروشیمی صورت گرفت. متانول پتروشیمی شیراز در این روز نسبت به هفته گذشته ۴۱ تومان و متانول پتروشیمی فن‌آوران ۲۸ تومان افزایش نرخ داشت.

به گفته فعالان اقتصادی، عرضه این کالا بسیار پایین‌تر از میزان تقاضا در این روز بود و تنها یک نفر توانست عمده این کالا را خریداری کند. این اتفاق در حالی رخ داد که چند روز پیش در مراسم بیستمین سالگرد تاسیس بازرگانی پتروشیمی، ایران اولین صادرکننده متانول به چین لقب گرفت؛ اما در این روز بسیاری از فعالان بورس، میزان عرضه این کالا را با توجه به مصرف متانول در ایران اندک دانستند.

عدم تولید برخی محصولات در پتروشیمی‌ها

در این روز همچنین بسیاری آگاهان بازار به طرح ضربتی تولید بنزین اشاره کرده و از عدم تولید برخی محصولات پایین دستی خبر دادند.

این در حالی است که در هفته‌های اخیر تولیدات پتروشیمی بندرامام و تبریز کاهش یافته و رشد نرخ‌ها نیز بیش از پیش متوجه این کالاها شده است.

فعالان بورس همچنین از تعطیلی خط آروماتیک سنگین در پتروشیمی بندرامام خبر می‌دهند و این موضوع را نگران‌کننده عنوان می‌کنند. همچنین گفته می‌شود، میزان تولید استایرن در مجتمع‌های پتروشیمی به دلیل نبود خوراک مورد نیاز به شدت کاهش یافته است.

برخی از آگاهان بازار به رشد غیرمنطقی نرخ ۱۵۴۰ و ۷۲۴۰ تا دو هزار و ۶۰۰ تومان طی روزهای اخیر اشاره کرده و این موضوع را نگران‌کننده می‌دانند. فعالان بازار از تعطیلی خط‌های تولید پتروشیمی تبریز از اول آبان به مدت ۲۵ روز به دلیل نبود کاتالیست و استایرن و همچنین تولید بنزین خبر می‌دهند و عرضه‌های هفته‌های گذشته را تولیدات انبار شده پتروشیمی بندرامام در ماه‌های گذشته اعلام می‌کنند و معتقدند به زودی انبار محصولات آنها تهی خواهد شد.فعالان بورس همچنین به تعطیلی خط تولید برخی محصولات پتروشیمی جم از هفته دیگر نیز اشاره کرده و همین موضوع را سبب گران شدن BL۳ در روز سه شنبه می‌دانند. در این روز سه‌شنبه BL۳ا،۱۱ تومان نسبت به هفته گذشته گران شد. البته یکی از مسوولان پتروشیمی جم به تعمیرات واحد اصلی تولید اتیلن اشاره می‌کند و می‌گوید: هنوز تعمیرات این خط تایید نشده است.وی در ادامه به ذخیره BL۳ در انبار مجتمع اشاره کرده و می‌گوید: بازار این محصول در بلندمدت دچار مشکل نخواهد شد.