تشدید بی‌ثباتی و سرگردانی در بازار محصولات پلیمری

کتایون دارابی- تداوم فروش محصولات پتروشیمی به افراد دارای پروانه بهره برداری در هفته اخیر در عرضه‌های بورس کالا، سبب شد تا روز گذشته رینگ پتروشیمی شاهد حضور خریدارانی باشد که مدت‌ها از معاملات خارج شده بودند و از کدهای خود به مدت دو سال استفاده نکرده بودند. البته در این روز تقاضا در رینگ پتروشیمی به دلیل افت دوباره نرخ جهانی نفت و در نتیجه افت قیمت پلی اتیلن و پلی پروپیلن‌ها و عدم اطمینان به بازار داخلی با کاهش چشمگیری روبه‌رو شد.

البته برخی از افراد کاهش تقاضا را نتیجه اعمال محدودیت و فروش محصولات پتروشیمی به پروانه‌داران می‌دانند، اما در عین حال تعدادی از آگاهان بازار نیز این موضوع را مرتبط به افت نرخ جهانی محصولات پتروشیمی عنوان می‌کنند و معتقدند با توجه به کاهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی هفته آتی نیز بورس کالا برای چندمین بار طی ماه‌های گذشته با افت قیمت‌ها روبه‌رو خواهد شد و این مساله ارتباطی به ایجاد محدودیت در بورس ندارد.

به گفته فعالان اقتصادی، از هفته قبل تاکنون فروش پروانه‌ها رانت بسیاری را روانه جیب‌های شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری کرده؛ شرکت‌هایی که به گفته برخی از مصرف‌کنندگان در دوسال اخیر هیچ‌گونه فعالیتی در بازار نداشته‌اند و در روزهای اخیر کدهای خود را به ازای خرید هر کیلو محصول، ۱۰ تا ۳۰ تومان به فروش رسانده‌اند.

با این حال به اعتقاد بسیاری از آگاهان بازار، تداوم محدودیت‌ها در بورس کالا محکوم به شکست است و این طرح نمی‌تواند در درازمدت اجرا شود؛ چرا که این موضوع با شرایط بازار آزاد متناقض است و دسته‌بندی در بورس معنایی ندارد.

در هفته گذشته نیز موضوع خرید محصولات توسط بازرگانی پتروشیمی در حاشیه رینگ پلیمری‌ها جریان داشت و نگرانی فعالان اقتصادی را برانگیخت، اما در این روز خبری از خرید بازرگانی پتروشیمی روی کالاهای عرضه شده نبود. با این حال برخی از آگاهان بازار منعی قانونی برای این موضوع عنوان نمی‌کنند و می‌گویند: بازرگانی پتروشیمی می‌تواند توسط کارگزاری‌ها و به نام شرکت‌های زیر مجموعه خود از بورس کالا خرید کند، البته به گفته آنها این موضوع با توجه به رانت‌های اطلاعاتی بازرگانی پتروشیمی از مجتمع‌ها و شرکت‌ها می‌تواند رانت عظیمی را برای این شرکت به ارمغان بیاورد، موضوعی که همه فعالان اقتصادی آن را تایید کرده و در این خصوص ابراز نگرانی کردند.

افت قیمت‌ها و عدم تقاضا

اگرچه در این روز محدودیت‌ها و فروش محصولات به افراد دارای پروانه بازار پتروشیمی‌ها را تحت تاثیر قرار داده و بسیاری از کارگزاران را معترض کرده بود، اما کاهش نرخ‌ها و وارد شدن برخی از محصولات به مچینگ نیز در این روز بازار پتروشیمی‌ها را بیش از پیش به رکود فرو برد.

در این روز اکثر محصولات پلیمری با افت قیمت روبه‌رو شدند. صدرنشین افت قیمت‌ها در این روز پلی استایرن انبساطی ۴۰۰ با ۱۹۷ تومان کاهش نسبت به هفته گذشته بود. دومین کاهش نرخ متعلق به ABS با ۱۱۴ تومان و سومی نیز متعلق به BG۸۰۵ با ۱۱۳ تومان کاهش نرخ نسبت به هفته گذشته بود.

در این روز تقاضا برای خرید اکثر محصولات پتروشیمی با افت روبه‌رو شده بود و تنها PVC، ۷۲۴۰، BG۷۸۱ و انبساطی ۳۰۰ با رشد اندک قیمت روبه‌رو شدند.

ثبات در بازار پی وی سی در آسیا

به اعتقاد فعالان اقتصادی بازار پی وی سی در آسیا از ثبات قیمت در روزهای اخیر برخوردار است و به همین دلیل نرخ پی وی سی طی هفته جاری با رشد اندک روبه‌رو شده است. در این روز ۶۵۵۸ و S۶۰ به ترتیب ۱ و ۸ تومان نسبت به هفته گذشته رشد قیمت داشتند، اما S۷۰ به دلیل عدم تقاضا وارد مچینگ شد.

علاوه بر این به گفته آگاهان بازار، BG‌ها تنها کالاهایی هستند که در ماه‌های اخیر برخلاف کاهش نرخ جهانی محصولات پتروشیمی، افت محسوسی نداشته اند. البته بسیاری از فعالان اقتصادی افت نرخ این کالاها را در ماه آینده پیش بینی می‌کنند.

در این روز BG۸۲۱ نسبت به هفته گذشته ۱۴ تومان کاهش نرخ داشت، اما BG۷۸۱ و TG۶۴۱ به ترتیب ۷ و ۱۰ تومان نسبت به هفته گذشته رشد قیمت داشتند. به گفته فعالان بازار، تقاضای زیاد برای خرید این کالا و فروش اعتباری آن، همچنین قرار گرفتن در فصل مصرف TG۶۴۱ سبب شده است تا در این روز رینگ پتروشیمی شاهد رشد ۱۰ تومانی این کالا باشد. به اعتقاد آگاهان بازار بعید به نظر می‌رسد نرخ این کالا در شرایط فعلی با کاهش روبه رو شود.

این در حالی است که بسیاری از تاجران و مصرف‌کنندگان در این روز افت دوباره قیمت‌ها در روزهای آتی را پیش‌بینی می‌کنند و معتقدند تقاضا برای خرید محصولات پتروشیمی در هفته آتی نیز کاهش خواهد یافت.

در این روز پس از گذشت ۳۵ روز از عدم عرضه BL۳، بالاخره این کالا در بورس عرضه شد، اگرچه این کالا نسبت به آخرین عرضه در بورس با ۱۲ تومان کاهش قیمت روبه‌رو شد، اما گفته‌های نماینده بازرگانی پتروشیمی مبنی بر عدم عرضه BL۳ در سه هفته آتی مصرف‌کنندگان بسیاری را دچار نگرانی و کارگزاران را معترض کرد.

به گفته فعالان اقتصادی، اعلام زمان عرضه‌های این کالا در بورس می‌تواند بازار BL۳ را از تشنج خارج کرده و به تعادل برساند.

در این روز همچنین برخی از تاجران نیز به سردرگمی بازار به دلیل محدودیت‌های اعمال شده در بورس اشاره کرده و بازار پتروشیمی را بی‌ثبات ارزیابی کردند، آنها با اشاره به طرح هدفمند کردن یارانه‌ها و وضعیت کنونی فروش محصولات پتروشیمی به پروانه‌داران، افزایش رانت‌های ایجاد شده را در ماه‌های آتی پیش‌بینی و در این خصوص ابراز نگرانی کردند.