بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
سطح بالای ذخیره‌سازی‌ها و تصمیم اوپک!
مهرزاد زمانی*
بهای نفت خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (۴ سپتامبر الی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۹) از یک روند نوسانی برخوردار بود.
مهرزاد زمانی*
بهای نفت خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (4 سپتامبر الی 11 سپتامبر 2009) از یک روند نوسانی برخوردار بود.
قیمت نفت خام WTI در بازار بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، ابتدا به دلیل کاهش ارزش‌دلار، تصمیم اوپک مبنی بر عدم تغییر سطح تولید خود و همچنین کاهش شدید سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا، از حدود ۷۲/۶۷دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ سپتامبر به بیش از ۹۷/۷۱دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۰ سپتامبر افزایش یافت، ولی مجددا در روز پایانی هفته (۱۱ سپتامبر۲۰۰۹) به دلیل کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازار آمریکا و همچنین افزایش نگرانی‌ها درباره اقتصاد این کشور و بهبود تقاضای انرژی، حدود ۴درصد کاهش یافته و به سطح ۱۷/۶۹دلار در هر بشکه رسید. طی هفته مذکور، کاهش ارزش سهام در بازار بورس آمریکا و نگرانی‌ها درباره بهبود شرایط اقتصاد جهانی، از عوامل تضعیف‌کننده قیمت‌ها و تصمیم اعضای اوپک مبنی بر عدم تغییر سطح تولید در نشست ۱۵۴ این سازمان، کاهش ارزش‌دلار و همچنین کاهش شدید ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا (معادل ۹/۵میلیون بشکه) از عوامل تقویت‌کننده قیمت‌ها به شمار می‌روند.
اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در نشست 154 این سازمان که در تاریخ 9 سپتامبر 2009 در وین برگزار‌گردید، تصمیم‌گرفتند بنا به دلایلی چون مواجه بودن بازار با مازاد عرضه نفت و ضعف بنیادهای بازار، سطوح بالای ذخیره‌سازی‌ها و همچنین وضعیت شکننده، روند بهبود شرایط اقتصاد جهانی، سطح تولید نفت خود را بدون تغییر حفظ نمایند. این سومین بار است که اوپک سهمیه‌های تولید را برای اعضا بدون تغییر ثابت نگه می‌دارد. به دنبال کاهش قیمت نفت در سال 2008، اعضای اوپک که 40درصد نفت مورد نیاز جهان را تامین می‌نمایند، تصمیم‌گرفتند تولید خود را در مجموع 2/4میلیون بشکه در روز کاهش داده و به سطح 84/24میلیون بشکه در روز برسانند.
بنا بر تازه‌ترین نظرسنجی پلاتس، متوسط تولید نفت خام اوپک به ۷۹/۲۸میلیون بشکه در روز در ماه اوت ۲۰۰۹ رسیده است که ۲۲۰هزار بشکه در روز نسبت به ماه جولای افزایش نشان می‌دهد. تولید عراق از ۴۵/۲میلیون بشکه در روز در جولای گذشته به ۵۵/۲میلیون بشکه در روز در ماه اوت افزایش یافته است.
همچنین تولید نفت کشورهای عربستان سعودی، آنگولا، ونزوئلا و ایران نیز به ترتیب به میزان 50هزار، 40هزار، 20هزار و 10هزار بشکه در روز طی دوره مذکور افزایش یافته است. این بررسی نشان می‌دهد که 11 عضو مشمول سهمیه‌های تولید اوپک معادل 4/1میلیون بشکه در روز از سهمیه 84/24میلیون بشکه در روز خود بیشتر تولید کرده‌اند.
همچنین بر این اساس، پایبندی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامه‌ریزی شده این سازمان طی ماه اوت کاهش یافته و به حدود ۸/۶۶درصد رسیده است که به عقیده تحلیل‌گران این مساله در پی افزایش قیمت‌های نفت در بازارهای جهانی رخ داده است. این پایبندی در ماه مارس گذشته به اوج خود یعنی نزدیک به ۸۲درصد افزایش یافته بود.
در اجلاس 154 اوپک شرایط کنونی بازار نفت و چشم‌اندازهای آینده آن مورد بررسی قرار‌گرفت که در نتیجه این بررسی‌ها مشخص شد، نشانه‌هایی در خصوص بهبود شرایط اقتصاد جهانی در حال آشکار شدن است، با این وجود نگرانی‌های زیادی در زمینه دامنه و شدت آن در کشورهای بزرگ صنعتی به ویژه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) وجود دارد. در پایان نشست، اعضای اوپک بار دیگر بر عزم خود برای تضمین مناسب بنیادهای بازار و فراهم ساختن سطح مطلوبی از ظرفیت مازاد تولید، تاکید و اعلام آمادگی نمودند تا در صورت بروز هرگونه تغییر که ثبات بازار نفت و منافع اعضای اوپک را به خطر اندازد، واکنش به موقع از خود نشان داده و تصمیم مناسب اتخاذ نمایند.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۱۰ سپتامبر۲۰۰۹، از حدود ۰۳/۶۶دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ سپتامبر به بیش از ۲۳/۶۹دلار در هر بشکه افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۹ با ۵۰ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۶۸دلار و ۶ سنت رسیده است. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه سپتامبر (تا ۱۰ سپتامبر) با ۳دلار و ۸۹ سنت کاهش نسبت به میانگین ماه اوت به هر بشکه ۶۷دلار و ۴۶ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه اوت ۲۰۰۹ معادل ۷۱دلار و ۳۵ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران با 1دلار و 36 سنت کاهش نسبت به هفته قبل ( 2 سپتامبر 2009)، در روز 8 سپتامبر 2009 به بشکه‌ای 67دلار رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز سه‌شنبه (8سپتامبر 2009) 67دلار و 49 سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح 66دلار و 67 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 66دلار و 58 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار 66دلار و 18 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ایران در بازار آسیا 67دلار و 67 سنت، شمال غربی اروپا 67دلار و 33 سنت و در بازار مدیترانه 66دلار و 93 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا 66دلار و 46 سنت، شمال غربی اروپا 66دلار و 94 سنت و در بازار مدیترانه 66دلار و 43 سنت به فروش رسیده است.
میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازار خلیج‌فارس با ۲۲دلار و ۳۶ سنت کاهش نسبت به هفته قبل (۲ سپتامبر ۲۰۰۹)، طی روز ۸ سپتامبر۲۰۰۹ در سطح ۶۳۴دلار و ۶۸ سنت قرار‌گرفت. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازارهای مدیترانه ۶۴۸دلار و ۵۰ سنت، شمال اروپا ۶۴۹دلار و ۵۰ سنت، آمریکا ۷۱۰دلار و ۷۰ سنت، ژاپن ۶۶۶دلار و ۵۰ سنت و سنگاپور ۶۵۳دلار و ۵۱ سنت معامله شده است. هر تن نفتا در بازار خلیج‌فارس ۵۸۳دلار و ۳۰ سنت، سوخت جت ۵۷۱دلار و ۸۴ سنت، نفت گاز ۵۴۱دلار و ۴۷ سنت، نفت کوره ۴۱۵دلار و ۴۰ سنت، پروپان ۵۵۰دلار و ۸۴ سنت و بوتان به قیمت ۵۷۴دلار و ۸۴ سنت به فروش رسیده است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اکتبر، ابتدا از حدود 82/66دلار در هر بشکه در تاریخ 4 سپتامبر 2009 به بیش از 86/69دلار در هر بشکه در تاریخ 10 سپتامبر افزایش یافت، ولی مجددا تا حدود 69/67دلار در هر بشکه در تاریخ 11 سپتامبر کاهش یافت.
پیش‌بینی قیمت :
در اوایل هفته، قیمت نفت نزدیک به میانگین متحرک 100 روزه قرار داشت که در چنین مواقعی کوچکترین خبری قادر است قیمت نفت را به راحتی افزایش دهد که این امر به وقوع پیوست. قیمت به بیش از مقاومت هفتگی در حدود 5/71 افزایش یافت که باعث شد مانع کاهش سریع قیمت شود. مهمترین بحثی که در هفته گذشته در مورد بازار نفت مطرح بود، بالا بودن سطح ذخیره‌سازی‌های نفت و فرآورده‌های نفتی بود که موجب شد اوپک تولید اعضا را تغییر ندهد. در اواخر هفته نیز بورس‌بازان با توجه به اینکه قیمت در سطح مقاومت اول هفتگی بود از فرصت استفاده کرده و دست به فروش قراردادها زدند و قیمت با کاهش قابل ملاحظه روبه‌رو شد که به دنبال روند کاهشی هفته ماقبل آن صورت پذیرفت. با اینکه ذخیره‌سازی‌های نفت خام کاهش زیادی داشت، ولی هنوز نسبت به سال‌های گذشته در سطح بسیار مناسبی قرار دارد. از طرف دیگر ذخیره‌های بنزین افزایش یافت. سطح ذخیره این فرآورده نیز بسیار مناسب است؛ بنابراین در مجموع در اواخر هفته فشار کاهشی بر قیمت نفت وارد شد. اقتصاد آمریکا با اینکه نشانه‌هایی از بهبود را مشاهده می‌کند؛ ولی نرخ بیکاری همچنان روند افزایشی را طی می‌کند.
کاهش قیمت نفت موجب شد که بار دیگر به سطح حمایت میانگین متحرک ۱۰۰ روزه برسد. از طرف دیگر حمایت اول هفتگی در سطح ۶۷دلار قرار دارد که مانع کاهش بیشتر قیمت خواهد شد. سطح برگشت هفتگی در حدود ۷۰دلار قرار دارد که قیمت با گذشت از این سطح می‌تواند به سطح ۷۲دلار، اولین مقاومت هفتگی صعود نماید. تا زمانی‌که قیمت بالاتر از میانگین متحرک ۱۰۰ روزه یعنی بالاتر از ۶۷ در این هفته است روند صعودی بر قیمت مسلط است.
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
ارسال نظر