بازار متفاوت سنگ‌آهن

محمدحسین بابالو

بازار سنگ‌آهن مدتی است که با نوسانات بسیاری روبه‌رو شده است. مهمترین دلیل آن مخابره اخبار تایید نشده و گاه ضد و نقیض از مراحل مذاکرات قیمت پایه سالانه است که از منابع غیر معتبر گزارش می‌شود.

قراردادهای بلندمدت بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تقریبا از سال ۱۹۹۲ تاکنون رایج است. عرف بر این بوده است که مذاکرات در پایان سال آغاز و تا اواخر فوریه و اوایل مارس به پایان می‌رسید، ولی در سال جاری به دلیل مشکلات اقتصاد جهانی و نوسان بازار فولاد و تغییر در هزینه تولید ، حمل و نقل و نوسان حجم سرمایه‌گذاری‌ها تاکنون به درازا کشیده است. این در حالی است که موافق ضمنی برای چارچوب حدودی این قراردادها به پایان رسیده و موارد نهایی آن باقی مانده است.

در روزها و ماه‌های گذشته خبرهای مبهم و گاه ضد و نقیضی از روند این مذاکرات مخابره شده است. این اخبار که غالبا از منابع غیرمعتبر به گوش می‌رسد، به وسیله سایت‌ها و رسانه‌های مختلف ترجمه و نقل شده است.

در این خصوص فقط اطلاعات مخابره شده از منابع معتبر جهانی را باید مد نظر قرار داد. طبق آخرین اخبار موثق ریوتینتو کاهش بیش از ۳۳‌درصد را نپذیرفته و فولادسازان چینی رقمی بین ۴۰ تا ۵۰‌درصد را تقاضا دارند. همچنین به گزارش CBN خبرگزاری اقتصادی چین، ریوتینتو کاهش ۳۰‌درصدی را پذیرفته ولی به دلایلی از جمله احتمال اعتصاب و ... این مساله تاکنون نهایی نشده است.

همچنین یکی از مدیران شرکت بائواستیل از انعقاد هرگونه توافقی اظهار بی اطلاعی کرد. این در حالی است که برخی از خبرگزاری‌های معتبر جهانی از این خبر به عنوان اخبار غیر موثق یاد نموده‌اند.

برآیند شرایط موجود حکایت از کاهش قیمت بین ۳۳ تا ۵/۴۴‌درصد را می‌نماید. در بسیاری از پیش‌بینی‌های منابع معتبر نیز این کاهش قیمت به چشم می‌خورد. رویترز نیز این خبر را مخابره نمود. تفاوت بین ۳۳ تا ۴۴‌درصد به دلیل تفاوت در اندازه، ویژگی‌ها و مبدا کالا می‌باشد. به عنوان مثال فاصله بین استرالیا و برزیل در تعیین قیمت تمام شده همچنین عیار تولیدی این دو منطقه در قیمت‌گذاری این کالا از اهمیت بسزایی برخوردار است.

برآیند شرایط ذکر شده از آرام شدن بازار ملتهب و مذاکرات پیچیده و نفس گیر قراردادهای سنگ‌آهن حکایت می‌کند.

نکته دیگر بازار نقدی سنگ‌آهن است. این بازار که از شرایط مختلفی تاثیر می‌پذیرد، در روزهای گذشته با افزایش قیمت‌ها مواجه بود. سنگ‌آهن هند با ۴ تا ۵‌دلار افزایش و سنگ‌آهن برزیل با ۶‌دلار افزایش مواجه شد.

مهم‌ترین دلیل این افزایش بهبود بازار فولاد و از سر گرفتن فعالیت بسیاری از کارخانجات همچنین احتمال وضع تعرفه صادراتی ۱۵درصد از جانب دولت هند برای صادرات این کالای استراتژیک در کنار اخبار ضد و نقیض مخابره شده از روند مذاکرات قیمت پایه سنگ‌آهن در کنار حادثه در یکی از معادن شرکت هبی استیل و تهدید ریوتینتو مبنی بر ورود بیشتر به بازار نقدی بود.

با توجه به عزم دولت هند برای تبدیل شدن به بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان با توجه به ذخایر بالای زغال‌سنگ و سنگ‌آهن همچنین نیروی کار ارزان این شایعه به سرعت فعالان بازار را در بر گرفت. طولانی شدن مذاکرات نیز احتمال خرید حجم بیشتری از سنگ‌آهن توسط فولادسازها از بازار نقدی را افزایش داد که این موارد به افزایش قیمت‌ها انجامید. تحلیل آینده بازار فولاد با توجه به کاهش قیمت نفت و نتیجه مذاکرات کلید تخمین قیمت سنگ‌آهن در بازار نقدی خواهد بود.

نکته دیگر که در این بازار تاثیر گذارد، حادثه در یکی از معادن شرکت هبی استیل به عنوان دومین فولادساز بزرگ چین بود. در این انفجار ۸ نفر کشته و ۶ نفر زخمی شدند.

شرکت ریوتینتو در ادامه مذاکرات تهدید کرده بود که بخش بیشتری از تولیدات خود را در بازار نقدی به فروش خواهد رساند. این نکته نیز که در بلندمدت تاثیر بسیاری بر بازار نقدی خواهد گذارد در روند رشد قیمت‌ها بی‌تاثیر نبود. شرایط حاکم بر بازار حکایت از تمایل طرفین به ورود به بازار نقدی این کالا می‌نماید.

هم‌اکنون موجودی انبارها در بنادر برابر با ۷۴/۶۹ میلیون تن است. حجم واردات در ماه گذشته میلادی با ۳درصد افزایش به ۳/۵۵میلیون تن رسید. در ۶ ماه نخست سال‌جاری حجم واردات به ۳۰۰میلیون تن بالغ گردیده که به نسبت سال جاری با ۲۹‌درصد رشد مواجه بود.

نکته‌ای که در این بین مشکوک به نظر می‌رسد شرایط بازار، قیمت‌ها و حجم واردات می‌باشد. تا چند هفته گذشته حج تولید شدیدا کاهش داشته که گاهی تا ۳۰‌درصد کاهش مخابره شده است، اما در ۶ ماه نخست سال جاری حجم واردات ۲۹‌درصد افزایش نشان می‌دهد. نکته دیگر عدم افزایش چشمگیر حجم انبارها در بنادر ورودی است.

بنابراین انبار کارخانجات مملو از سنگ‌آهن است. این شرایط در کنار حجم بالای واردات و افزایش چشمگیر قیمت سنگ‌آهن نقدی منطقی به نظر نمی‌رسد. نکته جالب‌تر آنکه در جمعه گذشته قیمت سنگ‌آهن نقدی برند هند برابر با ۹۰ تا ۹۲‌دلار ثبت شده در حالی که قیمت گندله بین ۹۰ تا ۹۵دلار گزارش شده است. این مطالب به شکننده بودن اوضاع کمک شایان توجهی خواهد نمود.

رونق نسبی کنونی در بازار سنگ‌آهن نقدی برای فعالان این بازار از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مطلب برای تولیدکنندگان جزء که تاکنون تولیدات خود را بدین صورت به فروش می‌رسانند، بسیار حائز اهمیت است و این مهم در آینده موجب ایجاد تهدیدها و فرصت‌های بسیاری خواهد بود.

تولیدکنندگان سنگ‌آهن ایران که غالبا معادن کوچک را در اختیار دارند نیز از این شرایط مستثنا نبوده و فعالان این حرفه باید به این موارد توجه لازم را داشته باشند. کلید موفقیت در این شرایط کاهش هزینه‌های تولید به هر نحو ممکن، استفاده از سینه کارهای با نسبت باطله برداری کمتر و هزینه تولید کمتر، استفاده از شیوه‌های کم هزینه تر در استخراج، افزایش حجم محموله‌ها به منظور کاهش هزینه‌های حمل و نقل و بارگیری، استفاده از فصول گرم سال برای استخراج به دلیل کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از برخی هزینه‌های پیش‌بینی نشده، استفاده از پیمانکاران قوی و با تجربه و ... می‌باشد.