آیا عوامل سقوط بازگشته است؟
چشم‌انداز جدید در بازار نفت
بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
ادامه روند کاهشی قیمت نفت
غلامعلی رحیمی- مهرزاد زمانی*
بهای نفت خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته از یک روند نزولی برخوردار بود. قیمت نفت خام WTI در بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، طی دوره 2 جولای تا 10 جولای 2009، به‌رغم کاهش قابل توجه ذخایر نفت خام آمریکا (معادل 9/2میلیون بشکه)، به دلیل افزایش قابل توجه ذخایر بنزین و ...
فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا (معادل ۶/۵میلیون بشکه)، کاهش ارزش شاخص‌های بورس، تقویت ارزش دلار، ادامه نگرانی‌ها درباره اقتصاد ضعیف جهانی و همچنین انتشار گزارش جدید چشم‌انداز جهانی نفت اوپک مبنی بر کاهش تقاضای جهانی نفت خام در سال جاری و در میان مدت، از حدود ۳/۶۶ دلار در هر بشکه به کمتر از ۶۵/۵۹ دلار در هر بشکه کاهش یافت.
در پی افزایش نگرانی از آمار بیکاری در آمریکا و همچنین افزایش نگرانی سرمایه‌گذاران اروپایی از بهبود وضعیت اقتصادی در هفته گذشته، بهای نفت خام کاهش یافت.
اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان کار آمریکا نشان می‌دهد که فرصت‌های شغلی از بین رفته در ماه ژوئن به ۴۶۷ هزار مورد افزایش یافته است که این میزان بیش از پیش‌بینی‌ها بوده است.
نرخ بیکاری در این کشور به بالاترین میزان در 26 سال گذشته یعنی 5/9درصد رسیده است.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز در گزارش جدید چشم انداز جهانی نفت خود که در تاریخ ۸ جولای ۲۰۰۹ منتشر شده است، میزان تقاضای جهانی نفت را به دنبال بحران اقتصادی کنونی در میان مدت و بلند مدت کاهش داده است.
بر این اساس تقاضای جهانی نفت از سطح 6/85 میلیون بشکه در روز در سال 2008 به سطوح 2/84 و 6/84میلیون بشکه در روز به ترتیب در سال‌های 2009 و 2010 کاهش خواهد یافت. همچنین بر اساس این گزارش، میزان تقاضای نفت در سال 2030 از رقم روزانه 113میلیون بشکه در برآورد سال 2008، به کمتر از 6/105میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
میزان تقاضای نفت در سال 2015 به روزانه 2/90میلیون بشکه، در سال 2020 به روزانه 4/95میلیون بشکه و در سال 2025 به روزانه 4/100میلیون بشکه خواهد رسید.
این در حالی است که میزان تقاضای نفت کشورهای در حال توسعه در بلند مدت افزایش یافته و از حدود ۳۳میلیون بشکه در روز به بیش از ۱/۵۶میلیون بشکه (افزایشی معادل ۱/۲۳میلیون بشکه) در روز خواهد رسید، ولی تقاضای کشورهای OECD طی دوره ۲۰۳۰- ۲۰۰۸ به میزان ۱/۴میلیون بشکه کاهش یافته و از حدود ۵/۴۷میلیون بشکه در روز به کمتر از ۴/۴۳میلیون بشکه خواهد رسید.
در واقع طی دوره مذکور نزدیک به 80درصد رشد خالص تقاضای جهانی نفت خام در کشورهای در حال توسعه آسیایی روی خواهد داد.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۹ جولای ۲۰۰۹، از بیش از ۶۷ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲ جولای به کمتر از ۵۸/۶۰ دلار در هر بشکه کاهش یافت.
طی هفته مذکور، نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره بهبود اقتصاد جهانی، کاهش ارزش شاخص‌های بورس، تقویت ارزش دلار، نگرانی‌ها در مورد تقاضای ضعیف نفت در آمریکا، افزایش قابل توجه ذخایر بنزین و فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا و همچنین پیش‌بینی اوپک مبنی بر کاهش تقاضای جهانی نفت در میان مدت، از عوامل تضعیف‌کننده قیمت‌ها و کاهش قابل توجه ذخایر نفت خام آمریکا (معادل 9/2میلیون بشکه) و پایبندی اعضای اوپک به کاهش تولید برنامه‌ریزی شده، از عوامل تقویت کننده قیمت‌ها به شمار می‌روند. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 9 جولای 2009 با 6 دلار و 15 سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 62 دلار و 8 سنت رسیده است.
همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه جولای (تا ۹ جولای) با ۳ دلار و ۹۷ سنت کاهش نسبت به میانگین ماه ژوئن به هر بشکه ۶۴ دلار و ۳۹ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژوئن ۲۰۰۹ معادل ۶۸ دلار و ۳۶ سنت در هر بشکه بود.
سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات وبی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران با 8 دلار و 30 سنت کاهش نسبت به هفته قبل (30 ژوئن 2009)، در روز 8 جولای 2009 به بشکه ای 62 دلار و 46 سنت رسیده است.
بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز چهارشنبه (۸ جولای ۲۰۰۹) ۶۲ دلار و ۹۷ سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح ۶۲ دلار و ۷ سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی ۶۰ دلار و ۴ سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار ۵۹ دلار و ۳۴ سنت گزارش شده است.
هر بشکه نفت خام سبک ایران در بازار آسیا 64 دلار و 28 سنت، شمال غربی اروپا 60 دلار و 27 سنت و در بازار مدیترانه 59 دلار و 64 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا 63 دلار و 22 سنت، شمال غربی اروپا 59 دلار و 57 سنت و در بازار مدیترانه 58 دلار و 99 سنت به فروش رسیده است.
میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازار خلیج فارس با ۷۱ دلار و ۳ سنت کاهش نسبت به هفته قبل (۲۶ ژوئن ۲۰۰۹)، طی روز ۸ جولای ۲۰۰۹ در سطح ۵۸۳ دلار و ۷۷ سنت قرار گرفت. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازارهای مدیترانه ۵۹۶ دلار و ۷۵ سنت، شمال اروپا ۵۹۷ دلار و ۲۵ سنت، آمریکا ۶۳۳ دلار و ۱۵ سنت، ژاپن ۶۰۸ دلار و ۵۴ سنت و سنگاپور ۵۹۸ دلار و ۳۰ سنت معامله شده است. هر تن نفتا در بازار خلیج فارس ۵۲۸ دلار و ۷۸ سنت، سوخت جت ۵۴۴ دلار و ۴۸ سنت، نفت گاز ۴۹۰ دلار و ۶۶ سنت، نفت کوره ۳۶۸ دلار و ۷۹ سنت و پروپان و بوتان به ترتیب به قیمت ۵۰۰ دلار و ۵۴۰ دلار به فروش رسیده است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اوت، از حدود 65/66 دلار در هر بشکه در تاریخ 2 جولای 2009 به کمتر از 52/60 دلار در هر بشکه در تاریخ 10 جولای کاهش یافت.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۳ جولای ۲۰۰۹ معادل ۳/۳۴۷ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۲۶ ژوئن) به میزان ۹/۲ میلیون بشکه کاهش یافته است و معادل ۴/۵۳ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۴ جولای ۲۰۰۸ بیشتر می‌باشد. میزان این ذخایر بر حسب روز به میزان ۳/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۳/۲۳ روز قرار گرفته است و به میزان ۲/۴ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۲۶هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۹۶۶/۱۴میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۵۲۲هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد.
پیش‌بینی قیمت:
روند کاهشی که از هفته‌های پیش شروع شده بود در هفته گذشته شدت یافت به طوری‌که بسیاری از سطوح حمایت شکسته شد و قیمت نفت تا حد امکان کاهش یافت. این کاهش نشان‌دهنده کسب سود بورس‌بازان بعد از اینکه قیمت نتوانست از میانگین متحرک ۱۴ ماهانه عبور کند است.
قیمت بسته شده در روز جمعه دلالت بر این دارد که هنوز امکان کاهش قیمت وجود دارد که البته در سطح 5/57 دلار با حمایت شدید روبه‌رو خواهد شد و احتمال برگشت روند زیاد است.
قیمت از لحاظ داده‌های روزانه هنوز در وضعیت روند افزایشی قرار دارد و در حال گذران سیکل‌های نوسانی افزایشی و کاهش است، ولی از لحاظ داده‌های هفتگی و ماهانه در روند نزولی قرار دارد.
لذا هنوز امید لازم برای طی مسیر افزایشی در بلندمدت پدیدار نشده است.
روند کاهشی بر ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا سایه افکنده است، ولی هنوز نسبت به سال‌های گذشته از حجم بسیار مناسبی برخوردار است. از طرف دیگر ذخیره‌های بنزین مسیر افزایشی را طی می‌کند و در حال رسیدن به سطح بسیار مطلوب است.
این دو عامل نقش موثری در کاهش قیمت نفت داشتند و حتی موجب شده‌اند که قیمت نفت خام WTI در سطحی کمتر از برنت قرار گیرد که نشان‌دهنده افزایش قابل توجه در ذخیره‌های منطقه آمریکا است.
شاخص‌های بورس در این هفته به سطح حمایتی برخورد کردند و در نتیجه در یکی دوهفته آینده می‌بایست در این سطح به ثبات برسند.
بعد از کاهش قابل توجه قیمت نفت می‌توان مشاهده نمود که به سطح حمایتی مناسبی رسیده است. معیار RSI به حد 30 رسیده است که با توجه به روند افزایشی روزانه، سطح حمایتی را نشان می‌دهد. با نظر به اینکه قیمت به سطح میانگین 100 روزانه رسیده است می‌توان انتظار داشت که روند افزایشی پدیدار شود.
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
منبع : سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org)
ارسال نظر