بورس کالا بزرگ می‌شود
آزاده حسینی- زهرا مسافر: نخستین نشست‌ خبری شرکت سهامی بورس کالا روز گذشته در محل این شرکت با حضور سیدعلی‌اکبر هاشمیان، مدیرعامل در جمع خبرنگاران برگزار شد. این نشست قرار بود بعد از تعیین تکلیف ورود فرآورده‌های پتروشیمی به بورس کالا انجام شود که به دلیل تاخیر در تصمیم‌گیری هیات‌دولت در مورد این فرآورده‌ها روز گذشته زود‌هنگام برگزار شد.

در این نشست هاشمیان، مدیر‌عامل شرکت بورس کالای ایران به طرح‌های دردست اجرا از جمله ورود فرآورده‌های پتروشیمی، سنگ‌آهن، طلا اشاره کرد؛ همچنین از اجرایی شدن ابزارهای جدید شامل اختیار مبادله تا پایان سال خبر داد.
علاوه برآن وی از بلاتکلیفی ورود سیمان به بورس کالا و حضور تقریبا موفق شکر در این بورس گفت. وی همچنین اشاره‌ای نیز در مورد افزایش فعالیت بانک‌ها و تعدد حضورشان در بورس کالا داشت.
در این نشست خبری به کلیه ابهامات به طور واضح پاسخ داده شد و برگزاری این نشست ۳ماه پس از راه‌اندازی شرکت بورس کالای ایران نشان از شفافیت عملکرد این بورس دارد؛ این در حالیست که قبل از ادغام «بورس‌ها» و توجه مسوولان آن شرکت به ارائه خدمات اطلاع‌رسانی به صورت نشست‌ خبری از سوی مسوولان کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت.
برگزاری مجامع و انحلال سازمان‌ها
علی‌اکبر هاشمیان از برگزاری مجامع سازمان بورس فلزات و کشاورزی خبرداد و گفت: با ادغام بورس کالاهای کشاورزی و فلزات مقرر شد مجمع بورس فلزات به منظور انحلال سازمان مورد نظر تا پایان سال برگزار شود در حالی که مجمع بورس کشاورزی برگزار و مقرر شده تا تاریخ پایان بهمن‌ماه انحلال سازمان بورس کشاورزی صورت بگیرد.
ابزارهای مشتقه
وی از اجرایی شدن اوراق آتی تا پایان سال خبرداد و گفت: پیگیری زیادی از سوی بورس کالا به منظور اجرایی شدن اوراق آتی صورت گرفته که از جمله برگزاری جلسات متعدد با کمیته فقهی به منظور کسب اجازه موانع فقهی است. وی ادامه داد: نتیجه مواردی که در کمیته فقهی مطرح شده برای تصویب به شورای بورس ارسال که دو پیشنهاد طی دو هفته گذشته در دو متن حقوقی به شورا ارسال شد که دوشنبه هفته جاری یکی از متن‌ها از سوی شورا تصویب شده که منتظر ابلاغ آن هستیم.
وی اظهار داشت: مقرر شده است که در ابتدای امر استفاده از ابزارهای مالی جدید از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری به صورت آزمایشی شروع شود تا این فرهنگ سازی برای اجرای آن از سوی کلیه شرکت‌ها صورت بگیرد.
وی همچنین ادامه داد: ابزارهای مبادلاتی جدید در ابتدا برای محصولاتی چون زیره، طلا و مس مفتول ۸ میلیمتری اجرایی می‌شود.
ورود فرآورده‌های پتروشیمی
مدیرعامل شرکت بورس کالا از یک اتفاق مهم در بورس کالا خبر داد و اظهار داشت:‌ اتفاق مهم دیگری که در بورس کالا به‌زودی به وقوع می‌پیوندد، بحث ورود محصولات پتروشیمی است که دولت مصر است تا پایان سال اجرایی شود.
وی ادامه داد: طی جلسات یک ماهه گذشته صورتجلسه‌ای تنظیم شد که به امضای دو وزیر نفت و اقتصاد و دارایی رسید؛ مبنی بر این که ورود فرآورده‌های نفتی با موافقت دولت در بورس کالا امکان‌پذیر شود که دولت باید در مورد آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی، تکلیف عرضه و محل عرضه تعیین تکلیف کند. البته محل عرضه فرآورده‌های نفتی در دو سال قبل مورد مناقشه بود.
وی افزود: فرآورده‌های پتروشیمی به دلیل این که در تعرفه‌های وزارت صنایع و معادن قرار دارد، باید از طریق بورس کالا صورت بگیرد؛ اما در مورد نفت چون بین‌المللی است به بررسی بیشتری احتیاج دارد.
هاشمیان در مورد محل عرضه فرآورده‌های پتروشیمی و ابزارهای مبادلاتی این محصولات گفت: محل عرضه فرآورده‌های پتروشیمی در جزیره کیش است و فعلا مبادلات در آنجا صورت گرفته و در تهران تسویه می‌شود؛ اما به مرور زمان تسویه مبادلات نیز در همان محل صورت می‌گیرد. وی از آمادگی کامل بورس کالا برای عرضه فرآورده‌های نفتی خبر داد و گفت: در صورت ابلاغ مصوبه هیات دولت در دهه فجر آمادگی عرضه این محصولات را داریم. در حال حاضر فراخوانی اعلام شده که از کارگزاران بورس فلزات به همین منظور دعوت شده است؛ البته این فراخوان مجددا تکرار خواهد شد و کارگزاران جدیدی را می‌طلبد.
هاشمیان تاکید کرد: البته ۹ کارگزار به دلیل آن که در بورس اوراق بهادار کیش حضور دارند، هم‌اکنون برای فعالیت در این بورس اعلام آمادگی کرده‌اند که هنوز فراخوان ادامه دارد و بورس کالا در حال نصب تجهیزات به طور موقت در قسمتی از بورس اوراق بهادار است.
عملیاتی شدن ورود شمش طلای تولید داخل در بورس کالا
هاشمیان در خصوص ورود طلا به بورس کالای ایران گفت: موضوع ورود طلا به این بورس از دو سال اخیر در دست پیگیری بود و جلسات منظمی نیز با بانک مرکزی تشکیل شد.
وی افزود: هم‌اکنون در زمینه شمش طلا در کشور با مشکل عوارض مواجه‌ایم زیرا سالانه در مجموع حدود 200 تا 300 تن طلا از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شود و این در حالی است که شمش طلای تولید داخل حدود 220 کیلو است.
به گفته وی براساس مذاکرات صورت گرفته آمادگی بورس را برای معاملات طلای سازمان توسعه اعلام کردیم تا تحت نظر این سازمان و از طریق بورس کالا صورت گیرد که به زودی این امر اجرایی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران درباره عرضه سکه از طریق بورس تصریح کرد: در این زمینه مذاکرات با بانک مرکزی ادامه دارد. زیرا سکه در انحصار بانک مرکزی قرار دارد و تاکنون آزادسازی قیمت آن صورت نگرفته است، به همین دلیل فعلا نمی‌توان از طریق بورس عرضه کرد. وی تاکید کرد: اما به دلیل اینکه طلا بورسی‌ترین کالا می‌باشد، از این رو بهتر است که از طریق بورس کالا عرضه شود.
۶ بانک فعال در بورس کالا
هاشمیان با اشاره به فعالیت بانک‌ها در بورس کالا گفت: هم‌اکنون 6 بانک در این بورس فعال است که در این میان به علت کمبود محل مناسب تنها این بانک‌ها مجوز احداث باجه را اخذ کرده‌اند.
وی افزود: به استثنای بانک کشاورزی که هم‌اکنون دارای شعبه در این بورس است؛ اما ۵ بانک دیگر شروع به کار کرده‌اند.
وی به مشکل تامین اعتبارات لازم برای شرکت‌های تولیدی اشاره و اظهار کرد: بورس یکی از مکان‌های مناسب برای تامین سرمایه است و امیدواریم هرچه سریع‌تر اعتبارات لازم از سوی بانک‌ها به سوی معاملات بورس کالا سوق داده شود.
ابهام در تاریخ حضور سنگ‌آهن
هاشمیان همچنین اظهار داشت: تمامی مراحل ورود سنگ‌آهن با تلاش و پیگیری بورس کالا انجام شده حتی یک پارتی یک‌صد هزار تنی نیز آماده عرضه به بورس کالا شد؛ اما با مخالفت ایمیدرو عرضه سنگ‌آهن به بورس کالا متوقف شده و منوط به بررسی‌های بیشتر از سوی ایمیدرو شد، اما تلاش‌های بورس کالا برای مازاد عرضه شرکت‌‌های تولیدکننده سنگ‌آهن ادامه دارد.
حمایت وزارت کشاورزی از محصولات کشاورزی
وی از برگزاری جلسات متعدد با وزیر کشاورزی به منظور حمایت آن وزارتخانه از عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا خبر داد و گفت: قرار شد با حمایت وزیر کشاورزی کارگروه ویژه‌ای برای بررسی مشکلات و موانع ورود و مبادلات محصولات کشاورزی در بورس کالا تشکیل شود.
مبادلات شکر رونق می‌گیرد
وی از برگزاری جلسات متعدد با شرکت توسعه نیشکر خبر داد و گفت: جلسات متعددی با این شرکت به منظور عرضه شکر در بورس کالا برگزار شده که در نخستین عرضه 50هزار تن به رینگ مبادلاتی آمد؛ اما برای رشد تقاضا باید بازاریابی‌‌های بیشتری صورت بگیرد تا عرضه به صورت مستقیم باشد و خریداران حضور فعال‌تری داشته باشند.
سیمان همچنان در بلاتکلیفی
هاشمیان همچنین از بلاتکلیفی در مورد عرضه سیمان به بورس کالا گفت و اظهار داشت: سیمان به دلیل خارج نشدن از سبد حمایتی دولت همچنان ورودش در هاله‌ای از ابهام است. هاشمیان تاکید کرد: البته بورس کالا برای عرضه این محصول نیز آمادگی کامل دارد.
هاشمیان درخصوص عقب‌ماندگی ۲۰ساله بورس کالا اظهار داشت: در صورت اجرایی شدن ابزارهای مبادلاتی جدید بورس کالا ۲۰سال از سایر بورس‌های دنیا عقب است و البته این بورس عمر چهارساله دارد، در حالی که بورس‌های معتبر دنیا عمری بیش از یک‌صد سال دارند. وی ادامه داد: آیین‌نامه سلف مجدد همچنان برای تصویب در شورای بورس است و هنوز اجرای آن تصویب نشده است.
مدیرعامل بورس کالا از رشد 25درصدی مبادلات فلزی در بورس کالا خبر داد و گفت: این رشد البته در بخش فلزی بوده و مبادلات کشاورزی رشد منفی داشته است.
وی تاکید کرد: اما سهامداران بورس کالا از این موضوع نگران نباشند؛ چرا که در ۵ماهه عمر فعالیت بورس کالا سود ۲۳درصدی داشتیم؛ در حالی که رقم این سود از سوی شرکت ۲۰درصد پیش‌بینی شده بود.
وی ادامه داد: پایان سال مالی شرکت بورس کالا اسفند ماه سال‌جاری است.
خرید و فروش کارگزاری مجاز است
وی از آزاد بودن دادوستد دفاتر کارگزاری خبر داد و گفت: این امر در بورس اوراق بهادار نیز صورت می‌گیرد و اشکال ندارد و بورس کالا در مورد سهامداران نمی‌تواند اظهارنظر کند و تنها در مورد مدیریت و فعالان بازار است که آنها باید دوره‌های لازم را در گذشته طی کرده باشند و مجاز به انجام این کار باشند.
تالارهای منطقه‌ای و CDS
وی در مورد تالارهای منطقه‌ای گفت: ایجاد تالارهای منطقه‌ای امروزه با وجود نقش الکترونیک در مبادلات، ضروری به نظر می‌رسد؛ البته این امر در مورد فلزات مطابقت می‌کند و در مورد محصولات کشاورزی به دلیل اینکه گاه صددرصد تولید یک محصول در یک استانی خاص صورت می‌گیرد، اجرایی نیست و احتیاج به بورس‌های منطقه‌ای احساس می‌شود.
وی در مورد CDS یا اتاق پایاپای مشترک گفت: این امر در بورس اوراق‌بهادار صورت گرفته؛ اما در بورس کالا هنوز اجرایی نشده است.
رفع موانع برای معاملات کارگزاران فلزات و کشاورزی
مدیرعامل شرکت بورس کالا در مورد اینکه کارگزاران فلزات می‌توانند مبادلات کشاورزی انجام دهند و بالعکس گفت: هیچ ممانعت قانونی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: در صورتی که کارگزاران کشاورزی بتوانند ضمانت‌های لازم برای مبادلات فلزی نزد بورس بگذارند، می‌توانند مبادلات فلزی را هم انجام دهند و به کارگزاران غیرفعال اخطار داده شده است.