گروه بورس کالا- کتایون دارابی: مبادلات رینگ پتروشیمی در حالی روز گذشته پی گرفته شد که جلسه کمیسیون انرژی و مسوولان نفتی در خصوص قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی و در غیاب نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنان بدون تعیین تکلیفی قاطع برای فرآورده‌های نفتی به پایان رسید. گر چه در این جلسه به شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تکلیف شد که با توجه به تبعات افزایش دوبرابری قیمت‌ها بر صنایع پایین دست و هزینه تحریم‌های اقتصادی، نرخ‌های اعلامی خود را تعدیل کند، اما با این حال همچنان وضعیت عرضه‌های فرآورده‌های نفتی در بورس کالا نامشخص است.

برخی از کارشناسان بازار معتقدند؛ تعیین تکلیف عرضه‌ها و رفع سردرگمی در صنایع پایین دست برعهده کارگروه تنظیم بازار است و به این ترتیب کارگروه تنظیم بازار باید با توجه به مشکلات صنایع پایین دست، قیمت‌ها و در نهایت عرضه فرآورده‌های نفتی را در بورس کالا مشخص کند.

کدهای معاملاتی گران شدند

با این حال بیشتر معامله‌گران رینگ پتروشیمی روز گذشته با وجود افزایش قیمت کدهای معاملاتی ترجیح دادند تا در زمان مچینگ اقدام به خرید کالاهای موردنیاز خود کنند، گر چه در هفته‌های گذشته هم این موضوع مشاهده می‌شد، اما روز گذشته به گفته بسیاری از آگاهان بازار خرید از مچینگ بیش از هفته‌های دیگر شدت گرفته بود.

بسیاری از معامله‌گران افزایش قیمت کدهای معاملاتی را تا مرز ۲۰۰ تومان در هر کیلو دلیل آن عنوان می‌‌کنند، در عین حال می‌گویند: میزان سهمیه‌های کارخانه داران هم به شدت کاهش یافته است.

برخی دیگر از آگاهان بازار هم به عدم نظارت کافی بر سایت بهین‌یاب گله‌مند هستند و معتقدند؛ در شرایطی که صادرات ممنوع و عرضه‌ها افزایش یافته است و بورس کالا هم باید بر مبنای عرضه و تقاضا کشف قیمت کند، نیاز واقعی به سایت بهین‌یاب وجود ندارد.

به گفته این گروه با لغو محدودیت‌های مبادلاتی در رینگ پتروشیمی کشف نرخ واقعی انجام خواهد شد و رانت‌های موجود کاهش می‌یابد. با این حال روز گذشته تنها کالاهایی که با رقابت کارگزاران مواجه شدند، محصولات پلی‌اتیلن سبک (H‌ها) بودند و بخش زیادی از کالاها وارد زمان مچینگ شد.

۲۰۹ ارزان شد

البته در این روز پلی‌اتیلن سبک خطی ۲۰۹ که در هفته‌های گذشته بازاری داغ داشت، با افتی ۱۰۰ تومانی بر تابلوی بورس آمد و در نتیجه بازار داخل را هم تحت تاثیر قرار داد. به طوری که نرخ این کالا در بازار داخل به ۴ هزار و ۱۲۰ تا ۴ هزار و ۱۳۰ تومان درهر کیلو رسید. این در حالی است که روز دوشنبه نرخ این کالا در بازار داخل ۴ هزار و ۲۳۰ تومان در هر کیلو بود.

البته بیشتر آگاهان بازار در خصوص دلیل افت قیمت این کالا ابراز بی‌اطلاعی کرده و می‌گویند: نرخ جهانی این کالا با تغییر خاصی روبه‌رو نشده است، از این رو دلیل افت آن مشخص نیست.

به این ترتیب روز گذشته پلی‌اتیلن سبک خطی ۲۰۹ با نرخ پایه ۳ هزار و ۴۶۴ تومان بر تابلوی بورس ثبت شد، در آخرین عرضه‌های پتروشیمی امیرکبیر این کالا با نرخ ۳ هزار و ۵۶۰ تومان عرضه شده بود. البته در این روز معامله‌گران ادعا می‌کردند که رکود در بازار پتروشیمی در حال گسترش است.

تولیدکنندگان رزین و دردسرها

در همین حال در این روز برخی از مصرف‌کنندگان منومر وینیل استات (VAM) و تولیدکنندگان رزین کشور به مشکلاتی اشاره کردند که برای آنها در ماه‌های گذشته دردسر ساز بوده است. برخی از این مصرف‌کنندگان می‌گویند: پس از سیر نزولی قیمت‌ها در بورس کالا، این کالا همچنان در هر عرضه با تقاضای بالایی مواجه می‌شود و نهایتا سقف قیمت را تجربه می‌کند.

این در حالی است که عرضه کننده این کالا در گزارش ۶ ماهه خود اعلام کرده که در شش ماه ابتدایی سال ۱۳۹۱ حجم ۱۷۴۲۴ تن از این کالا را به فروش رسانده است.

اما به گفته معامله‌گران عرضه‌کننده منومر وینیل استات از تاریخ ۱/۷/۱۳۹۱ تاکنون ۸۳۳۸ تن از این کالا را در بورس کالا به فروش رسانده است، که این پس از گذشت نزدیک به ۴ ماه تنها نیمی از پیش‌بینی فروش سالانه عرضه‌کننده است.

برخی از معامله‌گران می‌گویند: احتمال می‌رود مشکلات تولید این کالا عرضه‌ها را تحت تاثیر قرار داده یا اینکه فروش‌ها در بازارهای جهانی. با این حال باقری، کارشناس ارشد معاملات کارگزاری بهمن در این باره می‌گوید: میزان تقاضای منومر وینیل استات در بورس کالا نزدیک به ۴۰۰۰ تن در ماه است و با توجه به بررسی‌های انجام شده در حدود ۳۵۰۰ تن از این تقاضا نیاز واقعی مصرف‌کنندگان است. با این حال ظرفیت تولید این کالا به طور متوسط ماهانه ۲۶۰۰ تن است و اگر تولیدکننده با تمام ظرفیت خود هم به تولید ادامه دهد، باز هم جوابگوی نیاز داخل نخواهد بود.

به گفته وی بخشی از این مشکل می‌تواند با تخصیص ارز اتاق مبادلات ارزی به انجمن تولیدکنندگان رزین کشور برای واردات کمبود این کالا در بازار داخل رفع شود. به طوری که واردکنندگان بتوانند این کالا را با قیمت ارز حدود ۹۰۰ دلار به کشور وارد کنند. البته این کالا در کشورهای تایوان، عربستان و امارات با قیمت ۹۰۰ دلار موجود است، اما با توجه به اینکه ارتباط ارزی با این کشورها و انتقال یا جابه‌جایی پول به سختی انجام می‌شود، بهتر است مذاکراتی با صادرکنندگان کالا به این کشورها در اتاق مبادلات صورت بگیرد تا بتوان با نرخ ارز اتاق مبادلات ارزی کالای VAM را تهیه کرد.

باقری در ادامه می‌گوید: البته راه حل دیگری هم وجود دارد و آن کاهش تعرفه گمرکی این کالا است تا با قیمت مناسب در بازار توزیع شود. البته با کاهش زیاد قیمت توان رقابتی عرضه‌کننده ممکن است از بین برود.

این در حالی است که پیش تر عرضه‌کننده این کالا در بورس اقدام به واردات منومر وینیل استات می‌کرد، اما در حال حاضر توان این کار را ندارد، اما با حمایت‌های ارزی می‌تواند دوباره واردات این کالا را برعهده بگیرد.