تعارض در کنترل بازار داخلی پتروشیمی

گروه بورس کالا - هادی خسروی فر: «کنترل بازار داخلی محصولات پتروشیمی به عهده بورس کالا است»؛ این جمله در نامه معاون وزیر به شرکت بازرگانی پتروشیمی ابلاغ شد. بنابراین گزارش، در پایان سال گذشته نامه‌ای از دفتر معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت به شرکت بازرگانی پتروشیمی ارسال شد و در متن آن تاکید شده بود که آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی در بازار داخل به استثنای چند محصول که مصرف کننده محدودی دارند و کود شیمیایی که یارانه دولتی به آن تعلق می‌گیرد، بدون هیچ گونه کوتاهی پیگیری شود. در این نامه تاکید شده بود که کنترل بازار داخل به عهده بورس کالا است و وظیفه کنترل بازار از بازرگانی به شرکت بورس کالا انتقال یابد. به نظر می‌رسد انتقال کنترل بازار داخلی از شرکت بازرگانی به بورس کالا در سال جاری انجام گرفت و شرکت بازرگانی پتروشیمی با انتشار اطلاعیه‌های مختلف مبنی بر فروش تمام محصولات از طریق بورس و اختیار صادرات محصولات، وظایف خود را به بورس محول کرده است. کنترل بازار داخلی در حالی به بورس کالا محول می‌شود که این شرکت در مسائل ابتدایی از قبیل تعیین میزان عرضه اختیاراتی ندارد و به ادعای فعالان بازار عرضه‌های محصولات پتروشیمی در بورس کالا در حالی ادامه دارد که جلسه دوشنبه شرکت بازرگانی پتروشیمی تعیین‌کننده قیمت‌های بازار است. به گفته فعالان بازار، در جلسه‌های روز دوشنبه شرکت بازرگانی پتروشیمی که به منظور تعیین نرخ پیشنهادی تشکیل می‌شود تنها به تعیین نرخ محصولات بسنده نمی‌شود بلکه به تعیین میزان عرضه‌ها در هر هفته با توجه به شرایط بازار نیز منجر می‌شود که به نوبه خود زمینه‌ساز افزایش قیمت‌ها در بازار است.

کم‌رنگ شدن نقش بازرگانی پتروشیمی

با این حال با توجه به نامه معاون وزیر و تفویض اختیار کنترل بازار به بورس کالا و کم‌رنگ شدن نقش بازرگانی پتروشیمی در شرایط بازار زمزمه‌هایی مبنی بر حذف این شرکت از گردونه فروش محصولات پتروشیمی به گوش می‌رسد.

لزوم ارتباط مستقیم تولیدکننده با بورس

کارشناسان بازار معتقدند که شرکت بازرگانی پتروشیمی همانند یک کارگزار جدید، واسطه برقراری ارتباط تولیدکننده با بورس است و با توجه به تولید محصولات در یک مجتمع و عرضه آن از طریق یک شرکت دیگر و فروش محصولات از طریق بورس و با بازاریابی کارگزاری پروسه فروش محصول بیشتر شده است و شرکت ملی صنایع پتروشیمی و وزارت نفت اگر به دنبال تفویض اختیار و آزادسازی نرخ محصولات پتروشیمی هستند هرچه سریع‌تر برای ارتباط مستقیم تولید‌کننده با بورس کالا اقداماتی را انجام دهند.

فروش مستقیم از طریق مجتمع‌ها

کارشناسان پیشنهاد دادند که به جای اختیار فروش به بازرگانی پتروشیمی، واحد فروش را در هر یک از مجتمع‌های پتروشیمی فعال کنند تا از آن طریق، امکان برقراری ارتباط مستقیم مجتمع‌ها با بورس فراهم شود و از فواید این کار به امکان دسترسی به آمار تولید شرکت و برنامه‌ریزی برای خرید محصولات اشاره کردند.

به گفته فعالان بازار و کارگزاران بورس، فروش مستقیم از طریق مجتمع‌ها و اطلاع داشتن از تولید مجتمع از عرضه‌های حجم پایین جلوگیری می‌کند و در نتیجه آن قیمت‌ها بدون دلیل افزایش نمی‌یابد. به ادعای آنها در هفته گذشته در زمان عرضه یکی از محصولات شیمیایی نماینده فروش بازرگانی با اعلام جمله تکراری تولید و موجودی نداریم از عرضه بیشتر محصولی امتناع کرد و در آن زمان مدیرعامل شرکت با ارتباط با یکی از شرکت‌های کارگزاری خواستار فروش محصولات به هر قیمتی به دلیل کمبود جای مجتمع شدند.

رقابت سالم ولی ناسالم

به گفته فعالان بازار، در حالی قیمت برخی محصولات در رینگ پتروشیمی بالا می‌رود که بورس کالا تنها به عنوان نمادی که وظیفه اتصال واسطه‌ها را به هم دارد و اعلام جمله «قیمت‌ها در رقابت سالم بالا رفتند» با توجه به شرایط فعلی بورس و فروش محصولات به صورت یک قطبی جمله نادرستی است. اختیار کنترل بازار در حالی به بورس کالا رسیده است که شرکت بورس کالا تا به امروز کارشناسی برای محصولات پلیمری استخدام نکرده و نماینده بازرگانی پتروشیمی در تالار با هر توضیحی کارگزاران و فعالان بازار را توجیه می‌کند و به دلیل کمبود اطلاعات و نبود کارشناس ابهامات در این رینگ باقی می‌ماند.