محسن پروان

در هفته‌ای که گذشت چند تغییر ناگهانی صنعت ایران را در نوردید و از جمله منطقی از شرکت ایران خودرو و بهرام سبحانی از مدیریت ذوب آهن اصفهان برکنار شدند. از این رو بر آن شدیم تا همزمان با معارفه مدیر عامل جدید ذوب آهن اصفهان حکم اله بابایی به بررسی اجمالی راه پیش روی مادر صنعت فولاد کشور بپردازیم. هر چند هیچ چیز در صنعت به اندازه ثبات، تاثیر مثبت بر روند رو به جلوی آن ندارد، اما این نوشته به ارزش گذاری در این رابطه نپرداخته است و صرفا به تحلیل مصائب و مشکلات پیش روی این صنعت پرداخته شده است نه جابه‌جایی‌ها.

به‌رغم افزایش قیمت آهن آلات در هفته گذشته و پیش‌بینی افزایش قیمت در هفته‌های آینده نمی‌توان به این افزایش‌ها دل خوش نمود و صنعت فولاد را از بحران نجات یافته دانست؛ چرا که‌ : ۱ - فولاد کالایی است جهانی و نوسانات آن متاثر از نوسانات جهانی است، هر چند بحران اقتصادی به صورت کامل وارد اقتصاد ایران نشده است، اما تاثیرات فراوان آن بر هیچ کس پوشیده نیست و در حال حاضر نیز خروج سریع از بحران غیرقابل‌انتظار می‌باشد، بنابراین پیش‌بینی رونق در بازار فولاد کمی سخت‌باور است.

۲ - بازار فولاد همراه با رونق در دیگر بازارها در ایران رونق می‌گیرد از جمله بازار مسکن که در خوابی فرورفته است که امیدی به بیدار شدن بهاره‌اش نمی‌رود. ۳ - مسائل روز جامعه از جمله نزدیک شدن به انتخابات نوید اقتصاد پویا را نمی‌دهد و خود این موارد به خودی خود رکود را به بخش‌هایی چون مسکن وارد می‌سازد.

علاوه بر این موارد وضعیت کنونی صنعت فولاد در جهان و وجود فولاد ارزان قیمت و سرگردان در دنیای بحران زده و سرازیری آن به کشورهایی چون ایران نوید آینده‌ای سخت در فولاد را می‌دهد . علاوه بر تمامی این موارد، مسائل جاری ذوب آهن اصفهان از جمله پروژه‌های آماده بهره‌برداری چون کوره بلند شماره ۳ و پروژه‌های نیمه کاره آن و کمبود نقدینگی در صنعت، روزهای بسیار سخت را در این شرکت باسابقه فولادی خبر می‌دهد.

حال با توجه به موارد یاد شده می‌توان اصلی ترین دغدغه‌های حکم اله بابایی مدیر عامل جدید این شرکت را موارد زیر دانست: ۱) پایین بودن قیمت فولاد نسبت به قیمت تمام شده فولاد در این شرکت ۲) بهره‌وری پایین و بالا بودن مصرف انرژی در این شرکت و پیامد‌هایی از جمله کمبود برق به علت عدم راه اندازی نیروگاه حرارتی جدید شرکت ۳) کمبود نقدینگی در مقابل پروژه‌های فراوان توسعه از جمله طرح توازن که چند گامی بیشتر تا تولید ۴/۱‌میلیون تن فولاد در آن باقی نمانده است گام‌هایی که در فراوانی نقدینگی امکان پذیر است. ۴) تلاش برای ماندن در شرایطی که فولاد سازان بزرگ جهان از بیم ورشکستگی به توقف توسعه، کاهش تولید و تعدیل نیروی انسانی روی آورده‌اند. ۵)‌ تلاش برای حفظ بازار در شرایطی که فولاد ارزان قیمت و بی‌کیفیت خارجی خصوصا فولادهای سرگردان چینی در مرزهای ایران در انتظار مشتری است و تاجران آن تنها برای نجات از جریمه تاخیر در ترخیص و هزینه انبار داری چوب حراج بر آن زده‌اند مشکلی که سبحانی مدیرعامل پیشین با تمام وجود درک کرد. ۶) انتظارات مسوولان استان و مدیران بالادستی ذوب آهن برای اتمام تمامی پروژه‌های توسعه خصوصا طرح توازن با تمامی زیر پروژه‌ها و مشکلات شرکت با پیمانکارن خارجی و تامین نقدینگی.

۷) مشکلات عدیده با صندوق بازنشستگی فولاد کشور و معضلات بازنشستگان این صندوق ۸) تلاش برای ورود به بورس اوراق بهادار و مصائب و مشکلات پیرامون آن.

با توجه به تمامی موارد بالا تنها یک مورد را می‌توان بیان داشت و آن اینکه فارغ از آنکه سکان هدایت ذوب آهن اصفهان را حکم‌اله بابایی در دست داشته باشد یا سبحانی یا دیگری در شرایطی که فولادسازان دنیا به حداقل تولید روی آورده‌اند و بسیاری از پرسنل خود را اخراج کرده‌اند در ایران ما به افزایش تولید و افزایش اشتغال از راه صنعت فولاد می‌اندیشیم، باید با تمام توان به حفظ مجموعه‌ای مانند ذوب آهن اصفهان پرداخت و این امر میسر نیست مگر با تلاش همه ارکان‌ها از جمله دولت محترم. شاید امروز وقت آن رسیده تا خواسته به حق مهندس سبحانی در وضع تعرفه برای واردات فولاد عملی شود یا آنکه با کاهش تولید در مرز حداقل، منابع مالی این شرکت به توسعه اختصاص یابد تا به جای پر شدن انبار‌ها توان تولید ذوب آهن اصفهان برای روزهای آینده که فولاد از بحران کنونی خارج شده است به حداکثر ممکن برسد یا آنکه حرکت‌های ارزشمند مدیریت قبلی چون تلاش برای تولید ریل و تیرآهن بال پهن با جدیت دنبال شود تا علاوه بر رفع نیاز داخلی با تعریف بازارهای جدید و پر جاذبه تازه راه برای آینده پیر صنعت فولاد ایران از میان این سنگلاخ هموار شود؛ چرا که برنده اصلی موفقیت ذوب آهن اصفهان هیچ کس جز جامعه نخواهد بود.

parsaparvan@gmail.com