تعرفه؛ افزایش یا تثبیت؟

آزاده حسینی

یکی از موضوعاتی که این روزها در اکثر محافلی که فولادسازان در آن شرکت دارند؛ مطرح می‌شود بحث افزایش تعرفه واردات فولاد است. موضوع رشد تعرفه همان طور که موافقان زیادی دارد با تعدد مخالفان نیز مواجه است. بسیاری از مصرف‌کنندگان و فعالان بازار با استناد به تجارت آزاد خواستار حذف تعرفه واردات و صفر بودن آن و پایین بودن سطح قیمت آهن‌آلات در بازار داخلی هستند. از سوی دیگر موافقان رشد تعرفه با اشاره به وجود رکود در بازارهای جهانی خواستار ممانعت از ورود بحران به بازار داخلی هستند و معتقدند با افزایش نرخ تعرفه به دلیل توان فولادسازان در تامین نیاز داخل رشد قیمتی به وجود نمی‌آید و این اطمینان را به مصرف‌کنندگان می‌دهند که نگران رشد قیمت نباشند.

البته تلاش فولادسازان در راستای رشد نرخ تعرفه زمانی شدت بیشتری به خود گرفت که کمیسیون ماده یک پس از شنیدن نظرات مخالف و موافق افزایش تعرفه واردات به تثبیت نرخ تعرفه رای داد. پس از اعلام این تصمیم فولاد سازان به تلاش خود ادامه داده؛ این در حالی است که وزارت صنایع و معادن نیز حمایت خود را از فولادسازان پس از اعلام رای ممتنع کمیسیون ماده یک آشکارا اعلام کرده است. در این بین برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز با پشتیبانی از فولادسازان خواستار بررسی مجدد طرح افزایش تعرفه واردات فولاد شدند.

این درحالی است که هم اکنون سطح نرخ‌های داخلی آهن‌آلات به خصوص در مورد تیرآهن و میلگرد از قیمت‌های جهانی بالاتر است و وضعیت مبادلات نیز رو به بهبود می‌رود و اما انتشار اخبار ضد و نقیض در مورد تعرفه، بازار را در حالت انتظار نگهداشته از این رو فعالان بازار معتقدند در شرایط فعلی ثبات اوضاع جوی بازار آهن بیشتر به نفع بازار است و اعلام آتش بس در خصوص افزایش یا کاهش تعرفه نقش موثرتری در بازار آهن ایفا می‌کند.

با این حال در نوزدهمین نشست نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران بار دیگر بحث افزایش تعرفه در حضور محمدصادق مفتح، معاون وزیر بازرگانی مطرح شد که وی پس از شنیدن نظرات پیرامون، وعده رسیدگی به این امر را داد.

در این نشست، محمدرضا حاج بابا، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران گفت: در شرایط کنونی که اقتصاد ایران از اقتصاد دنیا آسیب‌ می‌پذیرد دولت می‌تواند با ممانعت از واردات تولیدات مشابه داخلی، از صنایع کشور حمایت کند.

وی افزود: در‌حال‌حاضر یک میلیون و ۶۰۰هزار تن آهن در بندر «جبل علی» امارات در انتظار ورود به ایران است، این میزان آهن معادل ۱۵درصد مصرف داخل است که اگر به کشور وارد شود قطعا مشکلاتی را برای صنایع داخلی به وجود می‌آورد.

حاج بابا گفت: هم اکنون پروفیل‌های وارداتی از چین ۱۲درصد زیر قیمت تمام شده تولید داخلی به کشور وارد شده است،‌ بنابراین اگر به فکر صنایع داخلی نباشیم، قطعا ظرف چند ماه آتی مشکلات بسیاری گریبانگیر بخش تولیدی ایران خواهد شد. بنابراین اکنون که به علت بحران جهانی حتی کشورهای عضو WTO نیز تعهدات خود را به این سازمان زیر پا می‌گذارند و از صنایع داخلی حمایت می‌کنند، ایران نیز باید چاره‌ای برای حمایت از صنایع بیاندیشد.

همچنین در این نشست تقی بهرامی نوشهر از دیگر اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خواستار وضع تعرفه ۳۰درصدی برای واردات فولاد شد و گفت: دولت باید با افزایش تعرفه مانع از وارد شدن آسیب‌های بیشتر به صنعت کشور شود، از سوی دیگر با توجه به آثار غیرقابل پیشگیری بحران مالی دنیا روی بخش فولاد کشور و ضرورت حمایت از تولیدات داخل، لازم است دولت با قراردادن تعرفه ۳۰درصد برای محصولات وارداتی فولاد مانع از وارد شدن آسیب‌های بیشتر به این صنعت داخلی کشور شود.

وی افزود: در چنین شرایطی دولت باید با قانون ضد دامپینگ و افزایش تعرفه از واردات محصولات فولادی جلوگیری کند، این در حالی است که بحران مالی جهان موجب تعطیل شدن و نیمه تعطیلی پروژه‌های عمرانی شده که به تبع آن محصول فولاد بامشکل عرضه مواجه شده است.

به گفته بهرامی، سال گذشته برخلاف وجود ۹میلیون تن ظرفیت خالی در کشور به دلیل نبود مواد اولیه این ظرفیت کامل نشد و ۱۱میلیون تن محصولات فولادی از خارج وارد شد. به هر حال نسبت واردات محصولات فولادی به تولید به هیچ‌وجه توجیه‌پذیر نیست و باید برای رفع این اتفاقات غیرمنطقی راهکارهای جدی در پیش گرفته شود.

موافقت وزارت صنایع با افزایش تعرفه واردات فولاد

به منظور بسترسازی مناسب برای صادرات محصولات فولادی باید تعرفه واردات افزایش یابد تا بتوان بحران به وجود آمده در زمینه فولاد را در کشور حل کرد.به گزارش روابط عمومی وزارت صنایع و معادن، حمید وطن دوست مدیرکل صنایع فلزی وزارت صنایع و معادن با اشاره به عدم موافقت اعضای کمیسیون ماده یک با افزایش تعرفه واردات فولاد، این اقدام را در تشدید بحران فولاد موثر دانست و گفت: در حال حاضر به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی تنها از طریق افزایش تعرفه واردات می‌توان موثر عمل کرد.

مدیرکل صنایع فلزی وزارت صنایع و معادن از پیشنهاد دیگر این وزارتخانه مبنی بر افزایش تعرفه واردات فولاد به صورت پلکانی و مقطعی خبر داد و تصریح کرد: متاسفانه این پیشنهاد نیز مورد موافقت اعضای کمیسیون ماده یک قرار نگرفت و همچنان صنعت فولاد با چالش مواجه است.وی با تاکید بر اینکه به منظور اجرای سیاست‌گذاری‌های اصل ۴۴ قانون اساسی باید از حضور بخش خصوصی در عرصه‌های مختلف صنعتی از جمله صنعت فولاد حمایت به عمل آید، اظهار امیدواری کرد: تفکر تجاری‌سازی و بازرگانی جای خود را به تفکر حمایت از تولید داخلی دهد.مدیرکل صنایع فلزی وزارت صنایع‌ومعادن با اشاره به راه‌حل‌های کشورهای دیگر در مقابله با بحران به وجود آمده در زمینه فولاد و محصولات آن تصریح کرد: اکثر کشورها با بحران مالی مواجه شده اند، ولی برای گذر از این بحران به صادرات و مشوق‌های صادراتی توجه کرده‌اند.وطن دوست، مساعدت بانک‌ها برای پرداخت بدهی واحدها با تعویق و مهلت چند ماهه و بسترسازی مناسب برای صادرات محصولات فولادی را دو راهکار اساسی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی ذکر کرد که می‌تواند در تعدیل بحران به وجود آمده موثر باشند.