دولت به فولادسازان توصیه کند تابا قیمت‌های جهانی بفروشند

تولید فولاد به‌عنوان یکی از کالاهای مورد نیاز کشور در سال‌های گذشته روند رو به‌رشدی را طی کرده، اما با این وجود این تولیدات نیاز کشور را به‌طور کامل تامین نمی‌کند. در حال حاضر حدود نیمی از نیاز کشور به فولاد از طریق واردات تامین می‌شود. توجه جدی به بخش خصوصی صنعت فولاد می‌تواند از میزان واردات محصولات فولادی بکاهد و به‌جای وارد کردن محصول، از طریق واردات شمش، ارزش افزوده آن نصیب کشور شود. بخش‌خصوصی فولاد از حدود ۱۰‌میلیون تن ظرفیت نصب شده تنها از حدود یک سوم آن استفاده می‌کند و حدود ۷‌میلیون تن ظرفیت خالی دارد. دولت می‌تواند با تامین شمش یا تامین منابع مالی مورد نیاز برای واردات شمش توسط بخش‌خصوصی، علاوه بر تامین نیاز داخل، اشتغالزایی و ارزش افزوده آن را نصیب کشور کند.

هفته‌نامه «معدن و توسعه» در گفت‌وگو با مهندس رسول خلیفه‌سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران جزئیات بیشتری را در مورد فعالیت‌های فولادسازان بخش‌خصوصی جویا شده است که با هم می‌خوانیم:

دیدگاه بخش‌خصوصی فولاد در خصوص نرخ تعرفه واردات فولاد چیست؟

تعرفه ورق گرم حفظ شده و با توجه به اینکه نیمی از ورق مورد نیاز کشور از داخل تامین می‌شود، یک منطق نسبی دارد؛ البته این تعرفه باید به‌صورت موقت باشد، زیرا که با توجه به روند افزایش ظرفیت‌سازی داخلی، باید نوعی مقابله با واردات داشته باشیم تا تولیدکنندگانی که می‌خواهند برای تولید ورق اقدام کنند، تشویق شوند.

با توجه به تعدد تولیدکنندگان که بخشی از ظرفیت‌های آنها خالی است، یکی از اقدامات مهمی که می‌توان انجام داد، حمایت تعرفه‌ای است.

انجمن تلاش‌های زیادی کرده و با مقام‌های مسوول ذی‌ربط در این زمینه گفت‌وگو کرده است تا نرخ تعرفه در حد همان ۱۶‌درصد که حداقل حمایت از تولیدکنندگان است، باقی بماند.

نرخ تعرفه ۶‌درصد ورق نیز باید در مدت زمان کوتاهی که الان موقع آن فرا رسیده به نرخ قبلی خود برگرداند.

در حال حاضر آهن‌آلات در بازار ارزان‌فروشی یعنی ورق، میلگرد، تیرآهن و نبشی همگی دارای قیمتی کمتر از نرخ جهانی هستند که این یک فاجعه است.

این پدیده تحت‌تاثیر ارزان‌فروشی کارخانه‌های دولتی است و این مساله نمی‌تواند دوام بیاورد.

متاسفانه باید گفت که این پدیده سبب می‌شود در ماه‌های آینده، واردات مواد اولیه و همچنین محصولات نهایی به‌شدت افزایش یابد.

ادامه روند فعلی سبب می‌شود تا در سه ماه آینده با کمبود عرضه مواجه شویم و اکنون که قیمت‌ها کمتر از نرخ بازار جهانی است، در ۳ ماه آینده اوج بگیرد و به قیمت‌هایی بالاتر از نرخ جهانی برسد.

وقتی قیمت‌ها را به‌صورت تصنعی زیر قیمت جهانی نگه داریم، علائم غلطی است که واردات مقرون به‌صرفه نیست. در حال حاضر بین ۵۰ تا ۵۵‌درصد نیاز فولاد کشور را از طریق واردات تامین می‌کنیم.

میزان واردات فولاد در سال ۸۶ چقدر بود؟

میزان واردات فولاد کشور در سال ۸۶ در مجموع حدود ۱۱‌میلیون و ۵۰۰هزار تن بود که در مقایسه با سال قبل آن (۸۵) معادل ۴۶‌درصد افزایش نشان می‌دهد.

براساس آمار، میزان واردات فولاد در سال ۸۶ در مقایسه با سال ۸۵ در شمش ۵۱‌درصد، تیرآهن و سایر پروفیل حدود ۱۵۰‌درصد، میلگرد ۸۴‌درصد، چدن ۱۶۶‌درصد، پودر آهن ۷۴‌درصد، قراضه چدن ۲۱۰‌درصد، مجموع ورق (ورق سرد، گرم، گالوانیزه، قلع‌اندود و رنگی) ۴‌درصد و دیگر محصولات ۱۵‌درصد بود. ارزش واردات فولاد در سال ۸۶ به رقم ۷‌میلیارد و ۷۹۷‌میلیون و ۳۶۸‌هزار دلار رسید، در حالی‌که ارزش واردات در سال ۸۵ برابر با ۴‌میلیارد و ۶۸۵‌میلیون و ۱۵۱‌هزار دلار بود.

وضعیت عرضه و تقاضای فولاد در حال حاضر چگونه است؟

پیش‌بینی واردات فولاد در سال‌جاری تقریبا به میزان سال گذشته است، یعنی حدود ۱۱‌میلیون تن واردات فولاد که شامل واردات مواد اولیه و محصول نهایی بود، امسال هم در همین حد پیش‌بینی می‌شود. این میزان واردات، رقم بالایی است، لذا ما نمی‌توانیم بدون تاثیر از بازار جهانی بخواهیم اقتصاد داخلی را سامان دهیم و انتظار داشته باشیم به‌عنوان یک اقتصاد جزیره‌ای عمل کنیم و کار را پیش ببریم. وقتی قیمت مواد غذایی افزایش می‌یابد، آن را ناشی از قیمت‌های بازار جهانی در نظر می‌گیرند. اما وقتی به قیمت فولاد می‌رسیم، تلاش‌ها بر این است که به نوعی با آن مقابله کنند، یعنی این فولاد است که نباید از قیمت جهانی تاثیر بگیرد. در شرایط فعلی باید قیمت فولاد هم تحت‌تاثیر بازار جهانی قرار گیرد و اگر این‌طور نشود، در ماه‌های آینده با افزایش قیمت چشمگیری مواجه خواهیم شد.

باید کاری کنیم که بازار به حالت تعادل برسد.

وقتی قیمت در بازار تابع عرضه و تقاضا و تحت‌تاثیر بازار جهانی آن باشد، هم تولیدکننده داخلی تشویق به تولید می‌شود و اقدام به واردات مواد اولیه می‌کند و هم تاجر، اقدام به‌واردات محصول می‌کند و هم اینکه در ماه‌های آینده با مشکلی مواجه نخواهیم شد.

دولت چه کمکی می‌تواند به این مساله کند؟

دولت باید از ارزان‌فروشی برخی واحدها جلوگیری کند. الان قیمت تیرآهن در بازار هر کیلوگرم ۱۰۰ تومان و قیمت ورق هر کیلوگرم ۱۵۰ تومان از نرخ‌های جهانی کمتر است و دولت باید به آنها اعلام کند که تولیدات خود را به قیمت‌های جهانی عرضه کنند تا در ماه‌های آینده با مشکلی مواجه نشوند. با ادامه شرایط فعلی، پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت انواع فولاد در بازار داخل حدود ۲۰۰ تومان بالاتر از نرخ جهانی باشد.

ظرفیت تولید بخش‌خصوصی فولاد چه میزان است؟

بخش‌خصوصی اکنون ۱۰‌میلیون تن ظرفیت نصب شده دارد که از این میزان به دلیل نبود مواد اولیه به اندازه کافی تنها ۳‌میلیون تن تولید سالانه داریم اما چنانچه مواد اولیه (شمش) به اندازه همین ظرفیت نصب شده داشته باشیم، بخش‌خصوصی قادر خواهد بود در همین حد، تولید داشته باشد. به عبارتی اکنون ۷‌میلیون تن از ظرفیت نصب شده بخش‌خصوصی خالی است. لازم است دولت مواد اولیه واحدهایی را که قادر به تامین آن نیستند، تامین کند و در اختیار این واحدها قرار دهد تا به این ترتیب قیمت‌ها در بازار کنترل شود.

میزان تولید فولاد توسط بخش‌خصوصی در سال گذشته چقدر بود و پیش‌بینی می‌شود در سال ۸۷ به چه رقمی برسد؟

تولید فولاد توسط بخش‌خصوصی با وجود مشکلاتی که بر سر راه تولید وجود داشته از سال ۷۷ تاکنون روند صعودی داشته به‌طوری که میزان تولید از ۱۲۰ تن در سال ۱۳۷۷ به بیش از ۳‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تن در سال ۸۶ افزایش یافته است.

نگاهی به روند سال‌های اخیر نشان می‌دهد که بخش‌خصوصی تلاش زیادی برای رشد تولید برداشته و اکنون نیز چنانچه مواد اولیه (شمش) در اختیار داشته باشد، از تمام ظرفیت‌های خود برای افزایش تولید تلاش خواهد کرد. میزان تولید فولاد توسط فولادسازان بخش‌خصوصی در سال ۷۷ معادل ۱۲۰ تن، سال ۸۷ معادل ۱۵۰ تن، سال ۷۹ برابر ۲۰۰ تن و در سال ۸۰ برابر ۳۰۰ تن بود. این تولید در سال‌های ۸۱ تا پایان ۸۶ نیز به ترتیب برابر با ۴۵۰‌هزار تن، ۹۰۰‌هزار تن، ۳/۱‌میلیون تن، ۷۰۰‌هزار تن، ۲‌میلیون و ۱۵۰‌هزار تن و ۳‌میلیون و ۵۱۰‌هزار تن بود.

با توجه به ظرفیت نصب شده ۱۰‌میلیون تنی که امکان تولید انواع ورق، میلگرد، تیرآهن، نبشی را دارد، برای سال ۸۷ میزان تولید بستگی به میزان شمش وارداتی، قیمت و تعرفه واردات فولاد دارد.

تولید و صادرات فولاد کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

تولید فولاد خام و محصولات فولادی در سال ۸۶ نسبت به سال ۸۵ رشد داشته اما صادرات با هدف تامین نیاز داخل کاهش یافته است.

در سال ۸۶ در کشور حدود ۵/۱۰‌میلیون تن فولاد خام تولید شده که در مقایسه با سال ۸۵ رشدی معادل ۳‌درصد داشته و میزان تولید محصولات فولادی نیز با ۶‌درصد افزایش نسبت به سال قبل آن به حدود ۲/۱۰‌میلیون تن رسید. ازمجموع تولید محصولات فولادی سال ۸۶ بیش از ۵‌میلیون تن آن را تیرآهن و میلگرد تشکیل داد و بقیه مربوط به تولید ورق گرم، ورق سرد و سایر محصولات بود و تولید فولاد خام نیز شامل بیلت، اسلب و بلوم بود.