مهم‌ترین تحولات بازار آهن در ماه‌های آینده
آزاده حسینی
جریان اقتصادی حاکم بر بازار باعث شده تا سایه رکود بر بازار آهن حاکم شده و نگرانی تجار و فعالان بازار نسبت به آینده قیمت‌ها روز به روز شدت یابد.

بهرام سبحانی
دخالت دولت در بازار آهن نیز یکی از عواملی است که تجار را نسبت به آینده بی‌اعتماد کرده؛ چرا که با حضور دولت دراین بازار تجار نمی‌توانند تحلیل درستی از آینده داشته باشند. این در حالی است که با شرایط پیش آمده و دخالت دولت در بازار آهن، قیمت انواع محصولات فولادی مورد مبادله در بورس با نرخ‌های بسیار پایین‌تر از بازار انجام می‌شود. این درحالی است که بازار آهن مجبور است به لحاظ محموله‌های وارداتی از قیمت‌های جهانی تبعیت کند تفاوت قیمت به وجود آمده باعث ایجاد شکاف بزرگی بین بورس و بازار شده که عاملی برای ایجاد رانت است. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم، این است که اختلاف قیمت بین بورس و بازار همیشه وجود دارد؛ اما با ارزان‌فروشی واحدهای دولتی تفاوت قیمت بورس و بازار شدت گرفته تا حدی که در هر کیلو به ۵۰تومان می‌رسد. این درحالی است که سود اصلی به جای اینکه به جیب تولیدکننده و مصرف‌کننده برود، دلالان و واسطه‌ها را فربه کرده است. البته کارشناسان معتقدند که وضعیت بازار در آینده نزدیک بهبود می‌یابد و به زودی بازار از لاک خود خارج می‌شود.
کمبود نقدینگی
در بازار هست
بهرام سبحانی، مدیر عامل ذوب‌آهن اصفهان که این روزها دیگر دغدغه فروش با نرخ‌های مصوب ندارد، رکود فعلی حاکم بر بورس و اختلاف به وجود آمده بین بازار غیررسمی و بورس را ناشی از کمبود نقدینگی دانست و گفت: با اتمام موعد سررسید و تحویل محصولاتی که ذوب‌آهن فروخته؛ یعنی در خرداد ماه مطمئنا تجار محصول خود را از ذوب‌آهن دریافت خواهند کرد و با فروش آن در بازار مجددا نقدینگی به بازار باز می‌گردد. وی دلیل کمبود نقدینگی در بازار آهن را فروش 256هزار تن از محصولات ذوب‌آهن در یک روز اعلام کرد و اظهار داشت: با عرضه
۲۵۶هزار تن از محصولات ذوب‌آهن و مبادله حجم زیادی از محصولات مبارکه طی یک هفته ۵۵۰میلیارد تومان نقدینگی از بازار آهن جمع‌آوری شد که با بازگشت آن بازار به روال طبیعی خود برمی‌گردد.
وی با اشاره به اختلاف ایجاد شده بین قیمت‌های بورس و بازار گفت: در شرایط کنونی محصولات ذوب‌آهن بر اساس مکانیزم بورس تعیین می‌شود که این یعنی بر اساس نظام عرضه و تقاضا و ما در این اختلاف قیمت نقشی نداریم و زمانی که مکانیزم بورس را پذیرفته‌ایم، باید تابع آن باشیم چه در زمان رشد قیمت‌ها و چه در زمان افت آن.
ضرری متوجه ذوب‌آهن نشده
وی افزود: قیمت‌های تعیین شده در بورس با وجود اختلاف نسبت به قیمت‌های بازار داخلی و جهانی ضرری را متوجه ذوب‌آهن نمی‌کند؛ چرا که وابستگی ما به شمش کم بوده اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این فاصله به زودی از بین می‌رود و به حداقل می‌رسد. سبحانی با اشاره به آمادگی ذوب‌آهن اصفهان برای ورود به بورس اوراق بهادار گفت: طبق تقویم قرار بوده که در مهر ماه وارد بورس اوراق و بهادار شویم، اما با راه‌اندازی کوره بلند شماره 3 در تیرماه ذوب‌آهن آمادگی آن را دارد که بعد از برگزاری مجمع روی تابلوی بورس حاضر شود.
عملکرد دولت در بازار آهن مثبت بود
محمود اسلامیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان و مدیرعامل سابق فولاد مبارکه، در مورد وضعیت بازار آهن به خبرنگار ما گفت: با توجه به رشد قیمت شمش در بازارهای جهانی که در حدود یک‌هزار دلار مورد مبادله قرار می‌گیرد و افزایش نرخ چند فاکتور تاثیرگذار در نرخ فولاد شامل زغال سنگ، سنگ‌آهن و انرژی بعید به نظر می‌رسد که قیمت فولاد پایین بیاید؛ اما سیاست وزارت صنایع و معادن در خصوص کنترل قیمت‌ها درست بوده و دولت در خصوص کنترل قیمت محصولات فولادسازان منسوب به خودش خیلی مثبت عمل کرده است.
قیمت فولاد ایران بین ۱۰۰ تا ۱۵۰دلار پایین‌تر از جهانی است
وی عامل رکود بازار آهن را موجودی‌های بالای آهن‌آلات در بنادر و انبارهای نقاط مختلف کشور دانست و اظهار داشت: این موجودی‌ها با نرخ‌های سال قبل خریداری شده؛ لذا قیمت‌های فولاد در بازار ایران حدود 100 تا 150 دلار پایین‌تر از نرخ‌های جهانی است.
پیش‌بینی اسلامیان از آینده بازار آهن این بود که قیمت‌ها به تدریج افزایش می‌یابند و به یکباره شاهد رشد قیمت‌ها نمی‌شویم؛ چرا که فولادسازان با تمام ظرفیت خود اقدام به تولید محصول کرده و تقریبا صادراتشان نیز متوقف شده، لذا جای نگرانی بابت آینده وجود ندارد.
دولت ایجاد رانت کرده
یکی از تجار بزرگ آهن نیز در بررسی وضعیت بازارآهن به خبرنگار ما گفت: متاسفانه دخالت دولت در بازار آهن که از حدود یکسال و نیم پیش شروع شده باعث بی‌اعتمادی بازار شده که این موضوع باعث شده تا خریدها در حد نیاز تنزل پیدا کند و به حداقل برسد و تجار و مصرف‌کنندگان نیز نتوانند برنامه‌ریزی برای آینده خود داشته باشند. از سوی دیگر دولت هنوز بودجه‌ها را باز نکرده و پیمانکاران موفق نشدند طلب‌های سال گذشته خود را وصول کنند، لذا بازار تقریبا به حالت توقف درآمده؛ چرا که تقاضایی که انتظار می‌رود، مطرح نمی‌شود.
همین‌طور اعمال قدرت دولت در فروش فولادسازان بزرگی مانند ذوب‌آهن و فولادمبارکه مبنی بر نرخ‌های پایین نسبت به بازار و شرایط حاکم بر بازار باعث به وجود آمدن رانت بزرگی شده که عامل آن نیز دولت است.
این در حالی است که دولت می‌تواند محصول فولادسازان خود را با نرخ‌های واقعی به‌فروش رسانده و سود حاصل از آن را در حساب ویژه‌ای نزد خود وزارتخانه ذخیره کند.
وی تاکید کرد: مادامی که روند فروش فعلی فولادسازان و اختلاف بین بورس و بازار تداوم پیدا کند و کاهش سطح فعلی قیمت های بازار داخلی نسبت به خارجی وجود داشته باشد، تجار و بازرگانان از واردات فولاد صرف‌نظر می‌کنند. این در حالی است که فولادسازان ما تنها می‌توانند 50درصد نیاز داخل را تامین کنند و مابقی باید از طریق واردات تامین شود.
پس بهتر است از همین حالا به فکر توازن بین بازار داخل و خارج باشیم و زمانی که موجودی‌ها به پایان رسید، یکباره اقدام به واردات نکنیم که آن موقع وارد کردن آهن با قیمت‌های جهانی شوک بزرگی را به بازار وارد می‌کند و به این نکته نیز توجه کنیم که دولت یک دفعه نمی‌تواند برای واردات آهن یارانه‌ای نزدیک به ۳۰۰دلار در هر تن پرداخت کند.
محمود اسلامیان