محمدحسین بابالو
قیمت مس در سال جدید میلادی با افزایش چشمگیری روبه‌رو شد تا جایی که هر تن آن به نزدیکی ۸۵۰۰ دلار رسید؛ اما پس از آن نوسان قیمت را تجربه کرده و با توجه به سطح قیمت‌های فعلی و روند آرام صعودی سیگنال‌های بازار، می‌توان به تعدیل و تثبیت بازار امیدوار بود. در یک‌سال گذشته قیمت مس از دو روند متفاوت تبعیت کرده است.

تا چهارماه گذشته قیمت روند نزولی آرامی ‌داشت اما پس از این زمان از روند صعودی برخوردار شد. در 45 روز گذشته به دلیل نزدیک شدن به زمان اوج تقاضای فصلی شاهد افزایش حجم خرید و افزایش قیمت‌ها بودیم. این در حالی است که بورس لندن نزدیک به 4 ماه شاهد کاهش موجودی انبارها بود. این مطلب توانست در برابر بحران بدهی و برخی نوسانات اقتصادی به افزایش قیمت‌ها منتهی شود. مس از لحاظ اقتصادی می‌تواند ویژگی‌های عمومی ‌اقتصاد جهانی را نشان دهد که به کنایه از آن به «دکتر مس» یاد می‌شود. به عنوان مثال شرایط عمومی ‌اقتصاد جهانی باعث شد موجودی انبارها 7/9 درصد در سال میلادی گذشته افزایش یابد که نشان‌دهنده شرایط بد اقتصادی است. این موارد در حالی است که موجودی انبارهای کاهش یافته بورس فلزات لندن به سمت بازارهای چین سوق پیدا کرده که باعث شد موجودی انبارهای چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف کننده این فلز افزایش یابد. این مهم احتمال کاهش قیمت‌ها را در ذات خود نهفته خواهد داشت. موید این مطلب پیش‌بینی گلدمن ساچس مبنی بر تخمین قیمت سال آینده مس؛ یعنی 8567 دلار بر هر تن است که از پیش‌بینی قبلی خود یعنی 9200 دلار یک کاهش معنی‌دار را نشان می‌دهد. در بورس فلزات لندن در روزهای گذشته و قبل از بازگشایی بازارهای چین به امید افزایش تقاضای این کشور شاهد افزایش شدید قیمت‌ها بودیم. تا جایی که از 8428 دلار تا 8745 دلار نیز رشد ثبت شد که بیشترین قیمت‌ها در 4 ماه گذشته بود. با آغاز به کار بازار چین با توجه به شرایط خاص آن شاهد کاهش قیمت‌ها بودیم. مهم‌ترین دلیل نیز افزایش موجودی انبارها و کاهش قیمت مسکن عنوان شده است. برای روز دوشنبه قیمت 8399 ثبت شد که یک کاهش تلقی می‌شود. از جمله دلایل افزایش قیمت‌ها در
۴ ماه گذشته می‌توان به نکاتی اشاره کرد که در ذیل آمده است:
1- کاهش موجودی انبارها بالاخص در بورس فلزات لندن.
۲- سال نو چینی و افزایش تقاضای فصلی این کشور.
3- روند صعودی بازارهای سهام و افزایش متعاقب قیمت‌ها در بازارهای کالایی بالاخص کالاهای بورسی.
۴- روند بهبود اقتصادی در نقاط جهان و افزایش تقاضا.
5- شرایط و داده‌های مثبت اقتصادی بالاخص در آمریکا و سیاست‌های پولی و مالی آمریکا و چین.
۶- افزایش ارزش یوآن چین و افزایش تقاضای داخلی این کشور به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده در جهان.
7- نوسان ارزش ارزها و کاهش ارزش دلار.
بازار مس چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده
هفته‌های گذشته، روزهای خوبی برای بازار مس چین بود. واردات مس چین در ماه دسامبر آخرین ماه سال میلادی 2011 شدیدا افزایش یافت. این حجم با 78 درصد افزایش به نسبت سال گذشته به 406.937 تن رسید که برای هفتمین ماه پیاپی با افزایش مواجه بود. این در حالی است که تولید این کالا نیز در داخل چین برای اولین بار در 4 ماه گذشته افزایش یافت. در سال 2011 واردات مس چین 84/2 میلیون تن بود که در مقایسه با سال قبل و واردات 92/2 میلیون تن 3 درصد کاهش را نشان می‌دهد. در ماه دسامبر تولید این کالا 457000 تن بود که در مقایسه با سال قبل 8 درصد رشد را نشان می‌دهد. دلیل این امر نیز اجازه برداشت بیشتر از مواد اولیه برای رسیدن به سقف تولید سالانه واحدهای ذوب عنوان شده است.
بازار قراضه مس نیز با افزایش واردات مواجه شده و برای ماه دسامبر با ۷/۲ درصد افزایش به ۴۴۶۸۱۹ تن رسید. برای این سال واردات کل قراضه چین با ۴/۷ درصد افزایش به ۶۹/۴ میلیون تن رسید. خروجی این موارد افزایش موجودی انبارهای چین در روزهای پایانی سال نو چینی و همچنین پس از تعطیلات رسمی‌این کشور بود.
در این زمان موجودی انبارهای بورس آتی شانگهای SHFE با 11193 تن افزایش به 131645 تن رسید که بالاترین رکورد در هفته‌های گذشته محسوب می‌شود. دلیل افزایش واردات و افزایش موجودی انبارها امید به رونق بیشتر اقتصاد چین و افزایش تقاضای فصلی عنوان شده است. این روند افزایش موجودی انبارها در چین باعث شده برخی در خریدهای نقدی تخفیف‌های بالایی را منظور کنند تا جایی که در بازار چانگ جیانگ شانگهای تا 350 یوآن تخفیف نیز ثبت شد. دلیل دیگر این امر احتمال معامله مس وارداتی با قیمت‌های پایین‌تر است. با توجه به کاهش قیمت‌ها در روزهای گذشته ‌تردید کاهش بیشتر قیمت‌ها یا اضافه موجودی انبارها خودنمایی می‌کند.
شرایط اقتصادی و دورنمای تقاضای چین
روزهای پیش‌رو روزهای مهمی ‌برای بازار مس چین است. از یک سو تعطیلات رسمی ‌این کشور به پایان رسیده و فعالیت از سر گرفته شده همچنین با توجه به آغاز بهار در این کشور از چند روز آینده حجم فعالیت نیز در بخش‌های مختلف افزایش یافته و تقاضا به صورت فصلی افزایش می‌یابد. آمارهای سه ماهه چهارم، روزهای خوبی را برای اقتصاد این کشور نوید می‌دهد. تولید ناخالص داخلی چین در این مدت 9/8 درصد افزایش داشته که 2/0 درصد از پیش‌بینی بلومبرگ بیشتر است. همچنین رشد تولیدات صنعتی این کشور نیز 8/12 درصد بود که پیش‌بینی‌ها 3/12 درصد را تخمین زده بودند. نکته دیگر روند شهرنشینی مردم چین است که به زیرساخت‌ها و امکانات بسیاری نیاز دارد. با فرض افزایش یک درصد جمعیت شهرنشین این کشور سالانه 30 میلیون نفر به این آمار اضافه خواهد شد.
در روزهای آغازین سال جدید چینی چند خبر منفی مخابره شد. توقف فروش املاک بالاخص در پکن و کاهش شدید قیمت خانه در این شهر، ریزش بازار سهام چین و سیاست‌های پولی و مالی دولت چین و... به کاهش مقطعی قیمت مس انجامید.
برآورد قیمت مس در سال 2012
هم اکنون و در آغاز سال ۲۰۱۲ شاهد افزایش موجودی انبارها در چین هستیم که با کاهش موجودی انبارها در بازار لندن مواجه شد. برآوردها نیز نشان می‌دهد به تبع قیمت‌های بالای مس در ماه‌های گذشته و افزایش سرمایه گذاری در استخراج، فرآوری و ذوب مس با افزایش عرضه روبه‌رو خواهیم بود. با توجه به آمار رشد اقتصادی در اقصی نقاط جهان و مشکلات پیش روی اتحادیه اروپا، آمریکا و حتی کشورهای در حال توسعه به نظر می‌رسد رشد عرضه این فلز از رشد تقاضای آن پیشی بگیرد. به عنوان مثال موجودی انبارهای بازار فلزات لندن نزدیک به ۳۳۸ هزار تن بوده که به همراه بورس فلزات شانگهای با موجودی نزدیک به ۱۳۱ هزار تن و ۹۰ هزار تن موجودی بورس نیویورک نزدیک به ۵۶۰ هزار تن خواهد بود. با احتساب ۱۶۱۰۰ هزار تن تولید معدنی سال ۲۰۱۱ نزدیک به ۴ درصد از تولید معدنی کل جهان هم اکنون در انبارها وجود دارد. با احتساب رشد ۱/۸ درصد تولید جهان و برآورد ۵/۵ درصد افزایش تقاضا احتمال محدود شدن بازه نوسانی رشد قیمت‌ها وجود دارد. با توجه به تمامی ‌موارد ذکر شده، هم اکنون قیمت‌ها در سطوح بالایی قرار داشته و با فرض احتمال کاهش قیمت، باز هم تولید مس در اقصی نقاط جهان با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود؛ زیرا هنوز فاصله بین قیمت تمام شده تا قیمت مورد معامله در کنار رشد سرمایه‌گذاری‌ها و رشد تکنولوژی از یک سود چشمگیر حکایت می‌کند. این روند باز هم به افزایش عرضه کمک خواهد کرد. نکته دیگر شرایط فعلی قیمت است. در صورت کاهش قیمت‌ها و به عبارت دیگر تعدیل قیمت‌ها می‌توان گفت که قیمت‌های مورد معامله قیمت‌های خوبی برای کسب‌و‌کار بوده و بازار مس را هر چه بیشتر به سمت تثبیت پیش خواهد برد. با توجه به هزینه تولید و قیمت نفت، آغاز فصل فعالیت بازارهای مس، افزایش جمعیت و سطح رفاه و بالاخص بهبود اقتصادی در کشورهای شرقی می‌توان به آینده این بازار امیدوار بود. این امیدواری بیشتر به فاصله بین قیمت تمام شده باز می‌گردد. برای سال‌ جاری ادامه روند قیمت فعلی مطلوب و با شیبی ملایم، با چند افزایش مقطعی و نهایتا تعدیل بازار پیش‌بینی می‌شود. با توجه به شرایط مبهم اقتصاد جهانی فعالان بازار بایستی خود را برای برخی ریزش‌های ناگهانی به تبع از بازار سهام آماده کنند اما شرایط حکایت از وخامت اوضاع ندارد.