مهدی آزادواری*

بانک مرکزی سرانجام پیش فروش سکه را از طریق بازار پول آغاز کرد. با اینکه صحبت از عرضه این کالای زردرنگ و پرتقاضای این روزهای جامعه اقتصادی کشور در بورس کالا بود و می‌رفت که با سهیم شدن بورس در جذب نقدینگی سرگردان قابل توجه کنونی، از طریق میزبانی سکه، فرصتی برای تحریک رونق و شادابی بازار مذکور رود اما، این مهم اتفاق نیفتاد. اما چرا بانک مرکزی پیش فروش سکه را آن هم از طریق بازار پول انتخاب کرد؟ با توجه به اینکه از گوشه و کنار خانه‌ملت صحبت از عدم امکان تامین بودجه ۵۴هزارمیلیارد تومانی یارانه‌ها که در ابتدای شروع قانون آزادسازی قیمت‌ها پیش‌بینی شده بود و شائبه کسری بودجه تا پایان سال، عرضه سکه در بورس کالا که ماهیتا رتبه شفافیت و نظام‌مند بودن بیشتری از بازار پول دارد برای پیش فروش سکه انتخاب نشد. ضمن اینکه بازار پول تحت سیاست‌های بانک مذکور قراردارد و قابل کنترل است.از طرف دیگر، معامله‌گری بانک مرکزی در چندماهه گذشته در دو بازار تورم زای طلا و ارز می‌تواند تحلیل کسری بودجه دولت را قوی کند.

دلیل مهم‌تر این تصمیم بانک مرکزی را باید در افزایش حجم نقدینگی افسارگسیخته این روزهای اقتصاد کشور که به بیش از ۳۳۱هزار میلیارد تومان رسیده است جست‌وجو کرد.با توجه به عدم توانایی رقابت نرخ سپرده‌های بازار پول با جذابیت روزافزون سکه و ارز و احتمال پیش‌بینی سهم اندک بورس در بازار و درگیری بازار مسکن با پروژه مهر در جهت جذب قابل توجه از نقدینگی سرگردان کنونی و خرید زمان برای ضرب سکه در فرصت چهارماهه‌ای که بانک مرکزی برای تحویل سکه تعیین کرده، می‌تواند ورود یک تنه بانک مرکزی برای جذب نقدینگی را قابل توجیه دانست. از آنجایی که افزایش نقدینگی مهم‌ترین عامل افزایش تورم عنوان می‌شود و با توجه به نزدیکی به خریدهای شب عید و احتمال افزایش تصاعدی دو متغیر مذکور، عدم اتخاذ راهکاری سریع برای جذب بخشی از نقدینگی بزرگ می‌تواند پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی برای اقتصاد کشور در ماه‌های پیش رو داشته باشد.

پیش فروش سکه آن هم با سررسید چهارماهه به نظر یک مسکن اقتصادی است، بدون توجه به تبعاتی که می‌تواند درآینده داشته باشد. نامعلومی ‌آینده قیمت اونس جهانی با توجه به بحرانی که کشورهای حوزه یورو درگیر آن هستند، تحلیل سرمایه‌گذاران از پیش‌بینی افزایش نرخ ارز و طلا در آینده با توجه به بحث تشدید تحریم‌ها شاید بتواند عطش تقاضا برای سکه را برای مدتی بکاهد و صف‌های طولانی در جلوی شعب بانک‌ها را جمع کند و رشد بی‌رویه نقدینگی را مانع شود، اما با توجه به پیش فروش سکه بدون محدویت، وجه تضمین ۲۰درصدی ونامشخص بودن واکنش سرمایه‌گذاران به آن، احتمال اینکه جریان حجیم سرمایه‌ها به سمت ارز روانه شود و مشکلات عدیده ای را به بار آورد چندان بعید نخواهد بود و باید راهکاری در این مورد اندیشیده شود.

*کارشناس بازار مالی