سقوط در هفته نیمه تعطیل
کاهش 60 درصدی حجم و ارزش مبادلات به تاثیر ازحراج سکه و شمش طلا و کاهش قیمت جهانی
گروه بورس کالا - سردار خالدی: مبادلات سکه طی هفته گذشته در بازار آتی بورس کالای ایران با افت نزدیک ۶۰ درصدی حجم و ارزش مبادلات، بیشترین کاهش قیمت نزدیک ۶۰ هزار تومان را تجربه کرد که طی سه ماه اخیر بی سابقه بوده است. این در حالی است که با وجود افت قیمت طلای جهانی در کوتاه مدت، انتظارات برای رشد قیمت‌ها در بلندمدت همچنان وجود دارد.

مبادلات طلا طی هفته گذشته با سیر نزولی دنبال شد. این در حالی بود که با انتشار خبر کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا، سطح قیمتی طلا به یک هزار و 760 دلار به ازای هر اونس رسید؛ اما با شروع اجلاس دو روزه بروکسل و از سویی اقدام بانک مرکزی اروپا مبنی بر کاهش نرخ بهره، قیمت طلا به یک هزار و 710 دلار برگشت. اعتقاد کارشناسان بر این است طلا مطابق هر سال در دو ماه دی و بهمن با افت شدیدی روبه‌رو می‌شود و از بهمن ماه با افزایش تقاضاها در اروپا به جهت سرمایه‌گذاری در بخش صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، قیمت‌ها دوباره روند صعودی به خود می‌گیرد. به نظر می‌آید اگر اوضاع اروپا بهبود پیدا می‌کرد و اقتصاد چین و ایالات متحده با سرعت نرخ رشد بهتری مواجه می‌شدند؛ چه بسا قیمت طلا سطح بسیار پایین‌تری را تجربه می‌کرد. اما یکی از دلایلی که طلا طی هفته مورد بررسی روندی کاهشی را سپری کرد افزایش نرخ دلار و تقویت این ارز در برابر یورو بوده، این در حالی است که کاهش تقاضاها نیز یکی از دیگر پارامترهای مهم کاهش قیمت‌ها بوده است.
در هر حال با توجه به اجلاس بروکسل و افزایش اختلاف‌نظرها درباره چگونگی تصویب قوانین بودجه ریاضتی، احتمال اینکه توافقات در این جلسه انجام گیرد و همه اختلافات از بین برود، بسیار کم است. در این نشست آلمان و فرانسه بر سرعت گرفتن ریاضت اقتصادی کشورها با انضباط مالی و تصویب قوانین بیشتر تاکید داشتند؛ به طوری که سارکوزی با بیان اینکه «وضعیت فوق العاده خطرناک است و ما نیاز به همبستگی در منطقه یورو و نظم و انضباط بیشتر داریم» و مرکل با اشاره به «سرعت گرفتن توافقات»، نگرانی‌ها از آینده را تایید کردند. این در شرایطی است که بریتانیا و برخی از دیگر کشورها پیشنهادهای ارائه داده شده را رد کرده‌اند. البته اوضاع نگران‌کننده اختلاف کشورها با اعلام نرخ بهره بانک مرکزی اروپا تنها همه ماجرا نیست؛ نرخ آهسته رشد اقتصادی چین که از سال ۲۰۰۹ تاکنون بی‌سابقه است و از سویی مولفه‌های نگران‌کننده منتشر شده نرخ برخی از شاخص‌های اقتصادی در ایالات متحده همه فاکتورهای تاثیرگذار و نگران‌کننده روی بازارها هستند. براساس نظر تحلیلگران تکنیکال، در هفته‌های آینده به دلیل کاهش تقاضاها و از سویی تقویت دلار قیمت طلا و دیگر فلزات گرانبها آهنگی کاهشی را تجربه می‌کند. این در حالی است که باقی ماندن قیمت‌ها در همان سطوح تنها در کوتاه مدت است و آینده طلا همچنان صعودی است، حتی بسیاری از موسسات پژوهشی و تحقیقی نسبت به افزایش تقاضاها و رشد قیمت طلا در سال ۲۰۱۲ تاکید دارند.
بازارهای داخلی برخلاف بازارهای جهانی به دلیل فرا رسیدن تعطیلات محرم در شرایط نیمه تعطیلی به سر بردند. نبود معامله و از سویی کاهش تقاضاها در بازار، قیمت سکه را با کاهش رو به رو کرد. البته با حراج سکه و شمش طلا از سوی بانک کارگشایی در روز چهارشنبه هفته گذشته و اعلام بانک مرکزی بر ادامه حراج در هفته‌جاری، انتظار کاهش قیمت‌ها جدی‌تر شده است. فعالان معتقدند با وجود اینکه قیمت‌ها کاهشی است، اما صف‌های طویل برای خرید سکه در شعب بانک‌ها نشان از آن دارد که مردم همچنان سکه و طلا را در شرایط فعلی بهترین سرمایه‌گذاری می‌دانند. براساس اعتقاد معامله‌گران، زمانی که می‌توان بدون هیچ دردسری تنها با خرید سکه و طلا در زمان کوتاهی به سود بدون ریسک بالایی برسید، لازم نیست به سراغ دیگر بازارها بروید؛ البته اعتقاد کارشناسان این است که اقتصاد تورمی‌کشور و مسائل مربوط به وضعیت ارز و از سویی رشد قیمت طلای جهانی همه دست به دست هم داده‌اند تا سرمایه‌گذاری در این بخش زود بازده‌ترین سرمایه گذاری باشد.
تمام این اتفاقات در شرایطی روی می‌دهد که تحلیلگران معتقدند دخالت بانک مرکزی در بازار و از سویی فروش طلا به عنوان دارایی که طی سالیان گذشته همواره از ارزش افزوده چشمگیری برخوردار بوده، نمی‌تواند نشانه وضعیت مطلوبی باشد. این در حالی است که میزان طلا و سکه فروخته شده در اختیار مردم و قشر کم درآمد هم قرار نمی‌گیرد بلکه در اختیار دلالان و واسطه‌گرانی است که خود در تداوم التهاب بازار و افزایش هیجانات کاذب نقش موثری دارند. براساس گفته فعالان اگر دولت می‌خواهد بازار را از هیجانات دور کند باید با سیاست‌های منطقی اقتصادی به دور از دخالت، همسو با بازار ارز و سکه در کنار تولیدکننده قرار گیرد تا آنچه که امروز حبابی بودن قیمت‌ها و التهاب خوانده می‌شود از بین رود.
اما معاملات بازار آتی نیز همچون بازار نقدی با روند قیمتی کاهشی سپری شد؛ براساس گفته فعالان، با وجود اینکه چشم‌انداز کوتاه مدت کاهشی است اما در بلندمدت روند همچنان صعودی خواهد بود. البته به نظر می‌آید حباب قیمتی که طی هفته‌های قبل بالای 80 هزار تومان بود در روزهای آینده باز هم کاهش پیدا کند، اما باید گفت حباب اندکی همچنان در بازار وجود خواهد داشت.
معامله‌گران بازار آتی معتقدند نوسانات رو به پایین قیمت‌ها تنها به عوامل برون سازمانی بر نمی‌گردد بلکه نبود سامانه مناسب نرم افزار معاملاتی و از سویی در اختیار قرار داشتن بخش اعظمی ‌از دادوستد قراردادها در دست عده‌ای از افراد حقیقی و حقوقی نیز باعث شده روند معاملات بازار از مسیر مطلوب خارج شود. اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که بازار آتی به گونه‌ای است که در شرایطی که عده‌ای ضرر می‌کنند عده‌ای نیز سود می‌برند که یکی از عوامل به وجود آمدن این وضعیت نیز تصمیمات خود معامله‌گران مبنی بر ایجاد موقعیت فروش یا خرید است.
در مجموع در بازار آتی طی هفته گذشته 38 هزار و 891 قرارداد به ارزش 2‌تریلیون و 950 میلیارد و 3 هزار و 110 ریال معامله شد که نسبت به هفته ماقبل از لحاظ حجم و ارزش به‌ترتیب 41/57 و 99/57 درصد کاهش داشت. برای معاملات سکه دی ماه 3 هزار و 184 قرارداد به ارزش 198 میلیارد و 451 میلیون و 220 هزار ریال ثبت شد. این در حالی بود که سکه‌های تحویلی اسفندماه با معامله 8 هزار و 427 قرارداد به ارزش 577 میلیارد و 346 میلیون و 650 هزار ریال دنبال شد. سکه اردیبهشت ماه شاهد مبادله 10 هزار و 944 قرارداد به ارزش 828 میلیارد و 679 میلیون و 740 هزار ریال بود. اما بیشترین حجم مبادلات برای سکه‌های تیرماه بود؛ به طوری که 16 هزار و 336 قرارداد به ارزش یک‌تریلیون و 345 میلیارد و 525 میلیون و 500 هزار ریال معامله شد. هر چند حجم و ارزش مبادلات طی هفته گذشته به تاثیر از حراج سکه و شمش طلا از سوی بانک کارگشایی و از سویی کاهش قیمت جهانی طلا، به سطح بسیار پایینی رسید، اما از نظر معامله‌گران، این رکود حجمی‌در بازار طی هفته‌های گذشته پیش‌بینی شده بود و انتظار برای افزایش حجم و ارزش مبادلات با توجه به چشم‌انداز صعودی همچنان وجود دارد، اما ممکن است با توجه به کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی و کنترل قیمت‌ها طی دو سه روز گذشته توسط بانک مرکزی، طی روزهای آینده بازار همچنان کاهشی باشد.
قیمت‌ها در بازار آتی به تاثیر از نیمه تعطیل بودن بازار و کاهش حجم و ارزش مبادلات، طی روز پنج‌شنبه نسبت به روز شنبه هفته گذشته با کاهش قابل توجهی رو به رو بود؛ به طوری که سکه تیرماه با دورترین سررسید شاهد سقوط ۵۷ هزار و ۱۸۲ تومان بود، سکه اردیبهشت ماه نیز افت ۵۶ هزار و ۳۳۲ تومانی را تجربه کرد. در مدت زمان یاد شده برای سکه اسفندماه، قیمت‌ها ۵۰ هزار و ۷۷ تومان پایین آمد و برای سکه دی ماه نیز مبادله‌گران شاهد کمترین کاهش قیمت ۳۵ هزار و ۹۱ تومان بود.