پیمان ارمغان
یکی از مسائلی که مدت‌های مدیدی است در بورس اوراق بهادار تهران محل گفت‌وگو و اختلاف‌نظر بین تحلیلگران مختلف است، بحث در مورد تغییراتی است که در اثر پرداخت سود نقدی در مجامع یا اعمال افزایش سرمایه در نمودار اتفاق می‌افتد. ما در این جلسه و جلسه بعد سعی خواهیم کرد تا حدی به بحث در مورد این موضوع و زوایای مختلف آن بپردازیم.

سود نقدی
سود نقدی در بورس ما به مبلغ نقدی گفته می‌شود که پس از تصویب در مجمع عمومی‌سالانه بین افرادی که تا قبل از تاریخ برگزاری مجمع مالک سهم بوده‌اند، تقسیم می‌شود. از آنجا که سهم بعد از برگزاری مجمعی که در آن سود تقسیم شده است بر اساس مکانیزم حراج بازگشایی می‌شود، تعیین قیمت سهم بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا خواهد بود. با این وجود به دلیل اینکه مبلغی که به عنوان سود نقدی پرداخت می‌شود از مالکیت شرکت خارج شده و در اختیار سهامدار قرار می‌گیرد، در هنگام بازگشایی، مبنای قیمت بازگشایی سهم را به اندازه قیمت قبل از مجمع منهای مبلغ پرداخت شده به صورت سود نقدی در نظر می‌گیرند. این موضوع در مورد سهامی‌که سود تقسیمی‌نسبت به قیمت سهم درصد قابل توجهی است، باعث ایجاد شکاف‌های قیمتی قابل ملاحظه می‌شود. به طور مثال به نمودار زیر که مربوط به قیمت سهام شرکت سایپا است، توجه کنید:


همان‌طور که دیده می‌شود تقسیم سود ۵۰ تومانی در مجمع عمومی ‌مربوط به سال مالی ۸۸ باعث ایجاد یک شکاف عمده قیمتی شده است.
افزایش سرمایه
در بورس ما افزایش سرمایه عموما برای تامین مالی جهت توسعه فعالیت‌های شرکت انجام می‌شود و انواع مختلفی اعم از افزایش سرمایه از محل اندوخته یا از محل آورده سهامداران یا از محل صرف سهام دارد. بعد از مجمعی که در آن افزایش سرمایه به تصویب می‌رسد، قیمت با مکانیزم حراج بازگشایی می‌شود، اما مبنای قیمت بازگشایی یا قیمت تئوریک بر اساس تعداد سهام جدید محاسبه می‌شود.
برای مثال هنگامی‌که افزایش سرمایه 100 درصدی از محل اندوخته داشته باشیم به دلیل اینکه هر سهم سهامداران بعد از برگزاری مجمع به دو سهم تبدیل شده است، قیمت بازگشایی برابر با قیمت بسته شدن سهم تقسیم بر دو می‌شود. این موضوع نیز عموما شکاف‌های عمیق قیمتی ایجاد می‌کند. برای مثال به نمودار زیر که مربوط به نماد شرکت ملی مس است، توجه کنید:


همان‌طور که دیده می‌شود در تیرماه سال 90،شرکت یک افزایش سرمایه 200 درصدی از محل اندوخته و آورده نقدی سهامداران داشته که سبب ایجاد یک شکاف قیمتی قابل ملاحظه شده است.
همان‌طور که دیده می‌شود این شکاف قیمتی ایجاد شده عملا تا حد زیادی تحلیل تکنیکال سهم را غیرممکن می‌سازد. حتی برای افرادی که نمودار سهم را مشاهده می‌کنند و از تحولات سهم بی‌خبر هستند، این افزایش سرمایه ممکن است به عنوان یک سیگنال فروش قوی عمل کند.
در قبال این تغییرات قیمتی در نمودار سهم چه باید کرد
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که اصولا علم تکنیکال یک علم تجربی است. از این‌رو بهتر است در زمینه ابهامات و مسائل ایجاد شده، از تجربیات سایرین در این زمینه استفاده کرد. مساله سود نقدی و افزایش سرمایه تنها مختص بورس ما نیست، بلکه در سایر بازارهای سهام دنیا نیز این مساله وجود دارد. انجام مطالعه در این زمینه نشان می‌دهد در اکثر بازارهای سهام تلاش می‌شود تحلیل تکنیکال روی داده‌هایی انجام شود که در آنها شکاف‌های قیمتی ایجاد شده توسط سود نقدی و افزایش سرمایه از دل نمودار خارج شده باشد.
برای این منظور علاوه بر داده‌های خام از قیمت سهم، نوعی دیگر از داده‌ها تحت عنوان قیمت تعدیل شده یا adjusted price نیز ارائه می‌شود. در این نوع از داده‌ها اثر افزایش سرمایه و سود نقدی را به قیمت‌های قبل از بسته شدن سهم تعمیم می‌دهند. برای مثال اگر شرکتی افزایش سرمایه 100 درصدی داشته باشد تمام قیمت‌های قبل از افزایش سرمایه را بر دو تقسیم می‌کنند و به این صورت شکاف قیمتی در نمودار از بین می‌رود. البته در مورد اعمال سود نقدی اختلاف‌نظرهایی وجود دارد و برای اعمال افزایش سرمایه در بورس ما نیز باید از فرمول خاصی استفاده کرد که ادامه بحث در این مورد را به جلسه بعد موکول می‌کنیم. در صورتی که در مورد آموزش‌های ارائه شده سوال و نکته خاصی مد نظر دارید، می‌توانید آن را با آدرس ایمیل parmaghan@yahoo.com
در میان بگذارید.