سردار خالدی
رشد قیمت سکه تحویل تیر طی هفته گذشته به مرز ۵۰ هزار تومان رسید
مبادلات طلا و سکه در بازارهای داخلی طی هفته گذشته بدون توجه به بازارهای جهانی، بیشتر متاثر از نوسانات بازار ارز همچون هفته‌های ماقبل شاهد رشد ادامه دار قیمت‌ها بود؛ این در شرایطی است که در بازار آتی بورس کالای ایران افزایش قیمت‌ها به سطحی رسیده که برای هر یک از روزهای کاری، ارزش مبادلات نزدیک 100 میلیارد تومان بوده است.

مبادلات طلا در بازارهای جهانی هفته گذشته را در محدوده قیمتی پایینی دنبال کرد. موضوع حفاظت از ثروت در برابر بحران بدهی اروپا و عمیق شدن نگرانی‌ها باعث شده فروش طلا همچنان در اولویت سرمایه‌گذاران باشد. البته در کنار این موضوع، تقویت دلار در برابر یورو نیز دادوستد طلا را با کاهش نرخ مواجه کرد. نبود تقاضاهای بالا نسبت به هفته‌های گذشته، نرخ طلا و سایر فلزات گرانبها را در همان محدوده پایین قرار دارد. با کاهش رتبه اعتباری بسیاری از کشورهای اروپایی همچون پرتغال، یونان و ایتالیا از سوی موسسات و نهادهای مختلف اروپایی و دامن زدن به اختلافات درباره بحث اوراق قرضه مشترک اروپا در شرایطی که آلمان همچنان نسبت به فروش این اوراق با مشکل مواجه است، نگرانی‌ها به بالاترین حد رسید و حتی باعث شد بازارهای اروپایی به پایین‌ترین سطح طی سه هفته گذشته برسد. به نظر فعالان، مردم هنوز نسبت به آینده نگران هستند و به همین دلیل در کنار اینکه دارایی‌هایشان همچون طلا را برای به‌دست آوردن نقدینگی مورد نیاز به فروش می‌رسانند، نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش طلا به عنوان کالای مطمئن و تجاری که بازدهی بالایی دارد خوش‌بین هستند.
براساس گفته تحلیلگران، افت و خیزهای ادامه دار بازار ارز و از سویی نگرانی بابت آینده بازارها، پیش‌بینی‌ها برای دادوستد طلا را با سردرگمی ‌مواجه کرده، در شرایطی که خیلی‌ها روی چشم‌انداز صعودی قیمت‌ها تا پایان سال‌جاری تاکید می‌کنند، اما برخی نیز معتقدند ممکن است اوضاع به حدی بحرانی شود که دارایی‌هایی همچون طلا و سایر فلزات گرانبها نیز در لیست فروش سرمایه‌گذاران قرار گیرد. به هر حال، کسری بودجه ایالات متحده و نبود توافق روی کاهش میزان کسری و نگرانی بابت تصویب این بسته در کنگره باعث شده آینده بازارها همچنان در شرایط سردرگم‌کننده‌ای قرار بگیرد. بازارهای داخلی برخلاف بازارهای خارجی همانند چند هفته گذشته بیشتر متاثر از نوسانات بازار ارز داخلی حرکت کرده است. شایعات مربوط به محدودیت‌های بین‌المللی برای بانک مرکزی توسط غرب و اروپا و از سویی اختلال در توزیع ارز در بازار از سوی بانک مرکزی، التهاب بازار را به بالاترین سطح رسانده، به طوری که قیمت دلار در بازار داخلی به یک هزار و 355 تومان نیز رسید. سرمایه‌گذاران بر این باورند نوسانات دلار و سایر ارزهای معتبر تا پایان سال‌جاری به دلیل افزایش تقاضاها و از سویی تاثیرات روانی اخبار و گمانه‌زنی‌ها پیرامون وضعیت ارز در کشور ادامه خواهد داشت. حتی برخی ارقام غیرواقع‌بینانه‌ای را به کار می‌گیرند عده‌ای معتقدند قیمت دلار یک هزار و 500 تومان را تا پایان سال تجربه خواهد کرد. در این رابطه مسوولان در پاسخ به این مساله وعده‌های کلی داده‌اند؛ براساس گفته محمد کشتی‌آرای، رییس اتحادیه کشوری طلافروشان به تازگی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی قول مدیریت قیمت ارز و در نهایت کنترل قیمت طلا در کشور را داده‌اند، این در شرایطی است که جلسات شورای پول و اعتبار طی هفته گذشته در همین راستا انجام شد و اعضای آن بر تک نرخی کردن ارز تاکید کرده‌اند. اما با وجود همه این اتفاقات و از سویی تدبیر برای افزایش میزان عرضه ارز در بازار، بعید به نظر می‌رسد به این زودی نوسانات بازار ارز به پایان برسد و نتیجه‌گیری در این باره را باید به تصمیمات بانک مرکزی که با گلایه فعالان مبنی بر تغییر معاونین ارزی خود رو به رو شده است، موکول کرد.
در مبادلات بازار آتی در مجموع ۷۶ هزار و ۷۰۷ قرارداد به ارزش ۵ تریلیون و ۵۷۰ میلیارد و ۱۶۸ میلیون و ۸۶۰ هزار ریال دادوستد شد که نسبت به هفته ماقبل از لحاظ حجم و ارزش ۳۴/۵۹ و ۸۰/۵۸ درصد رشد را تجربه کرد. سکه‌های تحویل دی ماه با مبادله ۱۲ هزار و ۵۱۶ قرارداد به ارزش ۸۲۴ میلیارد و ۹۸۳ میلیون و ۲۳۰ هزار ریال رو به رو بود. سکه‌های تحویلی اسفندماه نیز شاهد معامله ۲۹ هزار و ۳۴۸ قرارداد به ارزش ۲ تریلیون و ۸۰ میلیارد و ۹۳۶ میلیون و ۵۴۰ هزار ریال بود. مبادلات سکه اردیبهشت ماه نیز ۳۲ هزار و ۳۰۲ قرارداد به ارزش ۲ تریلیون و ۴۵۴ میلیارد و ۴۴۰ میلیون و۴۸۰ هزارریال به ثبت رساند. دادوستد سکه تیرماه نیز شاهد ثبت ۲ هزار و ۵۴۱ قرارداد به ارزش ۲۰۹ میلیارد و ۸۰۸ میلیون و ۶۱۰ هزار ریال طی سه روز مبادله در روزهای پایانی هفته بود. با احتساب میانگین معاملات می‌توان به این نتیجه رسید که طی هر یک از روزهای هفته گذشته بیش از ۱۲ هزار قرارداد به ارزش نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان روی سیستم معاملاتی به ثبت رسید.
اما روند مبادلات بازار آتی بورس کالا هفته گذشته را نیز همچنان با گلایه مشتریان رو به رو بود. بعضی از مشتریان در این باره اعتقاد دارند تغییرات قیمتی به این صورت است که افراد یا شرکت‌هایی که به عنوان حقوقی‌ها معروف شده‌اند و با تشکیل تیم سرمایه‌گذاری مبادرت به دادوستد می‌کنند به سمتی حرکت می‌کنند که در پایان این نوسانات را به نفع خود پایان می‌برند. در این رابطه یکی از مشتریان بر این باور است همین افراد حقوقی و حقیقی درصدد بالا باقی ماندن نرخ ارز در بازار هستند و حتی با دادن اطلاعات غلط و رواج شایعه شرایط نابه‌سامان و نگران‌کننده‌ای را برای مشتریان حقیقی خرد به وجود آورده‌اند. فعالان اظهار می‌کنند ضرر و زیان‌هایی که طی سررسیدهای قبلی برای بسیاری از مشتریان به وجود آمده ناشی از همین اتفاقات بوده و مسوولان بازار باید با نگاه به این وضعیت از دامن زدن به رواج شایعات جلوگیری کنند. گلایه مشتریان تنها به بازار آتی برنمی‌گردد، بلکه آنها معتقدند بانک مرکزی باید تکلیف خود را در قبال بازار ارز مشخص کند تا این ضرر و زیان‌ها و سردرگمی‌هایی که به عنوان پرسش بسیاری از سرمایه‌گذاران مطرح‌شده امید مانده مردم را به ناامیدی تبدیل نکند.
تحلیلگران بر این باورند در کنار رسیدگی به شایعات مربوط به دستکاری قیمت‌ها، آنلاین شدن بازار یکی از عواملی خواهد بود که می‌تواند در بهتر شدن و شفاف شدن بازار کمک بسیار زیادی کند. هر چند در این رابطه برای آنلاین شدن بازار تا پایان سال جاری قول‌هایی داده شده، اما معامله‌گران امیدی به اینکه تمامی ‌مراحل انجام معاملات و شرایط بازار آنلاین شود، ندارند؛ زیرا به نظر آنان این گفته‌ها قبلا نیز تکرار شده است. به هر حال هر چند برخی از مسوولان اعلام کرده‌اند بدون ارائه استنادات، ادعای دستکاری قیمت‌ها گمانه‌زنی بیش نیست، اما برای پایان دادن به این شایعات، مسوولان باید وارد عمل شده و از اینکه دامنه حرف و حدیث‌ها بیشتر شود و روی بازار به صورت روانی تاثیر بگذارد، جلوگیری به عمل آورند.قیمت‌ها نیز طی هفته گذشته به گونه‌ای دنبال شد که همچون هفته‌های ماقبل، سیر صعودی داشت، البته در این میان بازار شاهد نوسانات رو به بالایی به عنوان فاکتور همیشگی طی یک‌سال اخیر، نیز بود. سکه دی ماه در روز پنج‌شنبه سپری شده ۱۲ هزار و ۴۳۰ تومان رشد را نسبت به روز شنبه هفته گذشته به ثبت رساند. همچنین مبادلات سکه اسفند ماه در مدت مشابه شاهد افزایش بیش از ۱۷ هزار تومانی قیمت بود. در این میان سکه اردیبهشت ماه به عنوان یکی از قراردادهایی که طی هفته‌های گذشته با صف خرید قابل توجهی رو به رو بوده است، رشد ۲۱ هزار و ۱۳۷ تومان را طی مدت مورد بررسی تجربه کرد. قیمت تسویه سکه تیرماه با بیشترین رشد طی سه روز مبادلاتی در روز پنج شنبه سپری شده ۳۵ هزار و ۸۶۸ تومان نسبت به روز سه شنبه هفته گذشته افزایش نرخ داشت. البته افزایش قیمت‌ها تنها در همین محدوده باقی نمانده، بلکه قیمت‌های ثبت شده در برخی از سررسیدها نزدیک ۵۰ هزار تومان هم رشد کرده است. نمودارهای مربوط به روند قیمت تسویه سکه در هر یک از سررسیدها از زمان آغاز معاملات تا زمان حاضر خود گویای جهش قابل توجهی در این رابطه است. در کنار افزایش قیمت سکه، افزایش اختلافات در هر یک از سررسیدها بسته به فاصله زمانی آن کمتر و بیشتر بوده است. براساس گفته معامله گران، دلیل اصلی میزان اختلاف در هر یک از سررسیدها به نرخ سود سالانه آربیتراژ و بالا رفتن قیمت سکه طی یکسال اخیر بر می‌گردد. به نظر تحلیلگران، اگر بی ثباتی و عدم مدیریت در بازار ارز همچنان ادامه پیدا کند، آنگاه باید گفت هفته پیش رو نیز همانند هفته‌های ماقبل شاهد حجم و ارزش بالایی از معامله قراردادها خواهیم بود که دلیل اصلی تمایل افراد حقیقی و حقوقی برای حضور در این بازار، اشتیاق برای خرید سکه به خاطر زود نقدشونده بودن سوددهی بازار ارز و سکه و نگرانی از نامناسب بودن سایر بازارهای موازی همچون سهام و مسکن بوده است.