پدرام ایزدی*

این هفته، بازارهای مالی همزمان با گسترش ابهامات در وضعیت اقتصادی جهان، در شرایط متزلزل و شکننده‌ای قرار دارد. از این رو رفتار بازار نیز خوش‌بینانه نیست که بخشی از آن را می‌توان به ایالات متحده نسبت داد که تولید خالص داخلی آن انتظار می‌رود تا ۸/۱ درصد در سال ۲۰۱۲ رشد داشته باشد، اما دلیل اصلی نگرانی‌ها همچنان بحران اروپا است. در سال ۲۰۱۲، پیش‌بینی می‌شود میزان رشد در منطقه یورو فقط ۱/۱ درصد باشد. بنابر محاسبات گوناگونی که در جلسه سالانه صندوق‌های بین‌المللی پول ارائه شد، رقم سنگین ۵/۱ تا ۴ تریلیون یورو مورد نیاز است تا وضعیت در این منطقه تثبیت شود.

در مقابل چنین پیشینه تاریکی، بازار جهانی محصولات فولادی نیز قبل از آغاز فصل سرما با رکود همراه شده است. بهای اکثر محصولات اصلی از جمله شمش و محصولات نهایی طویل و تخت در حوزه روسیه رو به افول بوده و تولید‌کنندگان در اروپا همچنان با افت تقاضا در بازارهای خارجی و داخلی مواجه هستند. با ضعیف شدن یورو، مصرف‌کنندگان محلی هم قادر به واردکردن کالای موردنیاز خود نیستند.

در همین حال ترکیه نیز با کاهش ارزش لیره و سطح ضعیف تقاضا دست و پنجه نرم می‌کند. از این‌رو عرضه‌کنندگان محلی مجبور شدند تا قیمت‌های داخلی و صادراتی را کاهش دهند، اما هنوز معامله‌ای گزارش نشده است. در امارات، با وجود حجم زیاد کالا در انبارها و بازار نه چندان فعال ساخت و ساز، بهای محصولات فولادی سیر نزولی را در پیش گرفته اند. مصرف‌کنندگان در عربستان سعودی همچنان محصولات داخلی ارزان قیمت را ترجیح می‌دهند، البته وضعیت تا حدودی در سوریه مطلوب‌تر است. عرضه‌کنندگان سوریه در تلاشند تا با احیای نسبی بخش ساخت‌وساز در بازار قیمت‌ها را افزایش دهند. در ایران، تقاضا برای محصولات طویل ضعیف است، در حالی‌که محصولات تخت همچنان توسط تاجران خریداری می‌شود. چین هم شاهد کاهش یافتن بهای محصولات طویل و تخت در بازارهای داخلی و صادراتی بود. به علاوه، فعالیت‌های اقتصادی این کشور یک هفته زودتر از تعطیلات که از اول اکتبر شروع شد بسیار کم شده است. در جنوب شرقی آسیا، قیمت محصولات فولادی به‌طور کلی روندی کاهشی را طی می‌کنند به جز در تایوان که شاهد بالا رفتن بهای محصولات طویل در بازار های داخلی بود. تولید کنندگان در آمریکا هم هنوز تصمیمی برای افزایش قیمت‌ها اتخاذ نکرده‌اند و پیشنهادهای فعلی‌شان به سطوح اواسط شهریور بازگشته است.

با در نظر گرفتن پیش بینی کاهش بهای قراضه و رکود در بخش ساخت‌وساز، غیرمحتمل است که کارخانه‌های فولاد در آمریکا تا سه ماهه اول سال ۲۰۱۲ قیمت‌ها را افزایش دهند. بازارهای جهانی مواد خام هم مسیری مشابه با بازار محصولات نهایی در حال طی کردن است، به‌این معنا که روندی نزولی بر بازار حکمفرما است. قیمت چدن، قراضه و سنگ آهن در سرتاسر جهان رو به کاهش است؛ در حالی که تقاضا به طور کلی در اکثر مناطق ضعیف است.

ظاهرا بازارهای مالی و کالایی از جمله بازار محصولات فولادی، در کوتاه مدت شاهد دوره بهبود نخواهند بود. اروپا تنها چند هفته فرصت دارد تا نهایت تلاش خود را بکند و از گسترش بحران به خارج از مرزهای یونان جلوگیری کند که در این میان ایتالیا و پرتغال در صدر این فهرست قرار دارند. هزینه خروج از این بحران ممکن است بیش از ۴۴۰ بیلیون یورویی باشد که پیش از این توسط دولت آلمان تصدیق شده بود. برای سال‌های زیادی، تعدادی از ملل اروپا از توان مالی چندانی برای امرار معاش برخوردار نبودند و از این‌رو کوهی از بدهی را برای خود به ارمغان آوردند، بنابراین این مساله اتخاذ تصمیمات جدی و سخت را می‌طلبد و به زمان زیادی نیاز دارد تا به طور کامل حل شود.

*تحلیلگر بازار فولاد در مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه

www.steeldynamic.ir