گروه بورس کالا - سردار خالدی: رینگ کشاورزی از آغاز راه اندازی اش در بورس کالا تاکنون، نتوانسته از حالت رکود تداوم‌داری که سال‌ها نشات گرفته از عوامل متعددی است، خارج شود؛ زیرا علاوه بر مشکلات مربوط به ناکارآمدی بخش سنتی کشاورزی که به عنوان رقیب در برابر بازار رسمی مشکلات مدیدی را به وجود آورده و باعث افزایش هزینه‌ها و واسطه‌های مالی در بازار شده است، مسائل مربوط به عدم تمایل معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در این بخش به دلیل قوانین دست و پاگیر معامله و از سویی وجود حساب‌های وکالتی بر دامن زدن به این موضوع تاثیرگذار بوده است. وحید وحیدی یکی از کارگزاران بورس کالا که عضو هیات‌مدیره بورس نیز است، با اظهار اینکه عوامل متعددی در عدم توسعه و رشد بازار نقش ایفا کرده‌اند، گفت: عدم پیگیری قوانین الزام‌آور حضور سرمایه‌گذاران در بخش کشاورزی که سال گذشته در قالب قانون بهره‌وری در مجلس به تصویب رسید، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که می‌توان برای رکود در بازار عنوان کرد، زیرا معامله‌گران هیچگونه تمایلی برای حضور در بازار با توجه به قوانین دست و پاگیر و وجود حساب‌های وکالتی ندارند. این در حالی است که در سایر بخش‌های بورس همچون پتروشیمی و فلزات به دلیل قوانین الزام آور و حضور اجباری بخش دولتی ما شاهد رونق نسبی هستیم، اما باز مشاهده می‌کنیم بخش خصوصی هنوز در هیچ یک از بخش‌های معاملاتی حضور قابل توجهی ندارد.وحیدی با اشاره به پیشینه تاریخی شکل‌گیری کشاورزی در ایران افزود: اساسا بخش کشاورزی در ایران به صورت خصوصی شکل گرفت، اما برای تداوم و رشد آن حضور دولت به عنوان مشوق بسیار می‌تواند موثر باشد، با بررسی اوضاع مشاهده می‌کنیم در هر برهه‌ای هر یک از دولت‌ها به دلایلی از حمایت‌های جدی از این بخش چشم پوشی کرده‌اند. این عضو هیات‌مدیره بورس کالا با بیان اینکه یکی از دیگر دلایل افت معاملات به فصلی بودن محصولات بر می‌گردد، اظهار کرد: اگر به آمار سال گذشته نیز برگردیم متوجه می‌شویم حجم مبادلات قابل توجه گندم و جو مربوط به محصولات تضمینی بودند که از سوی دولت در رینگ صادراتی و داخلی به صورت الزام آور در بازار عرضه شده بود.

وی سپس به ذخیره سازی گندم در سال جاری اشاره و افزود: با توجه به مشکلات پیش رو و کاهش گندم خرید تضمینی به نظر عرضه آن در بورس با اما و اگر رو به رو شود و به همین دلیل شاهد رکود در مبادلات ناشی از این وضعیت نیز باشیم.

وحیدی در ادامه درباره نقش دولت در حمایت از بازار خاطرنشان کرد: همه می‌دانیم این به نفع همه مملکت خواهد بود که از بخش کشاورزی با توجه به توانایی‌های کشورمان در این باره حمایت جدی به عمل بیاید. در واقع دولت با سازوکارهایی که در اختیار دارد و با مسوولیت تنظیم‌کنندگی در بازار می‌تواند از بروز التهاب و نگرانی بکاهد و ارجاع به قوانین حمایتی که به تصویب مجلس هم رسیده باشد راه را برای هموار کردن رشد و توسعه بخش کشاورزی و حضور بخش خصوصی مهیا می‌کند.

وحیدی با بیان اینکه سال گذشته دولت و بورس نتوانستند به برنامه‌های مورد نظر توسعه‌دهنده در این بخش دست پیدا کنند، افزود: متاسفانه سال گذشته، قانون بودجه کشور در رابطه با بخش کشاورزی به صورت کامل اجرایی نشد، اما در هر حال بورس سال گذشته برنامه‌های متعددی برای توسعه بازار مدنظر داشت که به دلایلی به توفیق نرسید.

وی با تاکید بر اینکه اعضا و رییس هیات‌مدیره بورس همواره درصدد توسعه فعالیت‌های بخش کشاورزی بوده است، تصریح کرد: اگر بورس در قوانین حال حاضر تغییراتی را ایجاد کند و با ایجاد رابطه با بازار تسهیلات و مقررات جدید حضور سرمایه‌گذاران را آسان‌تر کند، آنگاه می‌توان شاهد دور جدیدی از فعالیت‌های توسعه‌دهنده برای این بخش بود.

وحیدی در بیان دلایل وضعیت راکد بازار کشاورزی به موضوع بازار سنتی و شکل‌گیری آن نیز اشاره و اظهار کرد: بازیگران بازار سنتی به دور از مسائل حاشیه‌ای در هر زمانی که بخواهند می‌توانند نیازمندی خود را تامین کنند.

وی در ادامه درباره این وضعیت افزود: بازار سنتی کشاورزی، به صورت واحدهای مسکونی در بازار حضور دارند در واقع شرکت‌های حاضر در بازار به دلایلی به ثبت دولتی نرسیده‌اند، به همین دلیل با این وضعیت از پرداخت مالیات معاف هستند. از سویی با توجه به اینکه برای رهایی از این وضعیت به دلایل متعددی عاملی برای شناسایی نیز وجود ندارد، به همین خاطر شاهد این هستیم همچنان سرمایه‌گذار و معامله‌گر مبادلاتش را در همان بازار انجام می‌دهد. وحیدی به لایه‌های پیچ در پیچ و زیرین در بازار سنتی اشاره و خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه در بازار منافع عده‌ای از افراد تامین می‌شود رانت‌های زیادی به وجود آمده که همه این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا این بازار همچنان با رونق بهتری نسبت به بورس دنبال شود.

این کارشناس بورس کالا در رابطه با تاثیرپذیری بازار رسمی و غیر رسمی از بازارهای جهانی گفت: بازار غیر رسمی کشور به دلیل اینکه منطق خاصی برای عرضه و تقاضا ندارد و از سویی همچنان بر پایه داشته‌ها و داده‌های سنتی و قدیمی دنبال می‌شود، نوسانات بازار جهانی تاثیر بسیار اندکی روی آن دارد، این در حالی است که در رینگ کشاورزی به دلیل مکانیزم عرضه و تقاضا و از سویی شفافیت ذات بازار می‌توان رگه‌هایی از تاثیرپذیری را دید.

وی در پایان نوسانات شدید حال حاضر بازارهای جهانی و هشدار سازمان فائو نسبت به افزایش غلات و مواد غذایی را نیز از دیگر عوامل کمرنگ رکود در بازار عنوان کرد.