بورس انرژی با محوریت برق نیمه دوم امسال راه‌اندازی خواهد شد که این موضوع نقطه امیدی برای صنعتگران و فعالان این عرصه است تا آنان بتواند فعالیت‌های خود را گسترش دهند.

با توجه به انتخاب هیات موسس بورس انرژی که طبق گفته متولیان قرار است با محوریت بورس برق آغاز به کار کند، درخصوص بررسی جزئیات این بورس و تحلیل برخی ابهامات پیش روی فعالان حوزه برق محمود‌رضا خواجه نصیری رییس اداره بورس‌ها و بازار بورس سازمان بورس و اوراق بهادار تهران با پایگاه‌اطلاع‌رسانی بازار سرمایه به گفت‌وگو پرداخته که مشروح آن در ذیل آمده است: عضویت در بورس انرژی چه مزایایی برای موسسان به همراه دارد؟

سهامدارانی که در مدیریت این بورس، شرکت می‌کنند از مزایای متعددی مانند تاثیرگذاری بر تصمیمات و نظارت بر فعالیت‌های شرکت برخوردار خواهند بود، از آنجایی که فعالان در بورس این موضوع را یک بحث استراتژیک می‌دانند، همواره از سهامدار بودن در این گونه شرکت‌ها استقبال می‌کنند.

میزان سرمایه در نظر گرفته شده برای راه‌اندازی بورس انرژی رقمی معادل۲۰۰ میلیارد ریال است، تاکنون چه میزان از این رقم تامین شده است و نحوه تخصیص سهام چگونه بوده است؟

شرکت‌هایی که در این زمینه اعلام آمادگی کرده‌اند، توانستند سقف مبلغ مورد نیاز یعنی همان ۲۰۰ میلیارد ریال را تکمیل کنند. البته سازمان بورس نیز به عنوان متولی اصلی، معیارهایی را درخصوص نحوه تخصیص سهام و درصد مشارکت هر شرکت مدنظر قرار داد.

اندازه، نوع فعالیت، میزان سرمایه، حجم فعالیت و رتبه کارگزاران از مهم‌ترین فاکتورهای سازمان بورس برای تخصیص سهام به شرکت‌ها بود.

به طور کلی هر نهادی که در این بازار حضور یابد، چند درصد سهام را می‌تواند اخذ کند و چند درصد این بازار را متخصصان این حوزه تشکیل می‌دهند؟

بر اساس ماده ۵۴ قانون بازار سرمایه و اوراق بهادار هر نهاد و شرکتی می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم تا سقف ۵/۲ درصد در بورس انرژی سهم داشته باشد. ضمن اینکه طبق مصوبه شورای عالی بورس در حدود۶۰ درصد از سهام این شرکت از آن نهادهای مالی و ۲۰ درصد دیگر آن به فعالان این صنعت تخصیص یافته است. البته سازمان بورس تخصیص سهام را به گونه‌ای انجام داد که بیشتر فعالان و متخصصان حوزه برق در این نهاد حضور داشته باشند.

در حال حاضر اعضای هیات موسس این بورس را چه کسانی تشکیل داده‌اند؟

در نخستین جلسه هیات موسس بورس انرژی چهار عضو کمیته اجرایی این بورس انتخاب شدند و همان طور که پیش‌تر اعلام شد تخصیص سهام به شرکت‌ها بر اساس معیار اندازه، میزان فعالیت و نوع شرکت انجام شد و در این جلسه نمایندگان شرکت‌های بازرگانی پتروشیمی، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، کارگزاری بانک ملت و بانک اقتصاد نوین به عنوان اعضای کمیته اجرایی هیات موسس بورس انرژی برگزیده شدند.

این امیدواری وجود دارد که اعضای هیات موسس بورس انرژی، سازمان بورس را در بخش‌های کارگزاری، عرضه، خرید، بازاریابی و طراحی ابزارهای جدید یاری داده تا بورس انرژی بتواند جایگاه واقعی خود را در کشور به دست آورد.

نحوه فعالیت در بورس انرژی به چه صورت خواهد بود؟

براساس بررسی به عمل آمده، بورس انرژی با معاملات سلف موازی آغاز به کار خواهد کرد و با توجه به این که هدف از راه‌اندازی بورس انرژی کشف قیمت است، تمامی برقی که در کشور تولید، مصرف، صادر یا وارد می‌شود قابلیت معامله در این بورس را دارند.

پذیره‌نویسی این بورس از چه زمانی آغاز می‌شود؟

با توجه به برنامه ریزی انجام شده، پذیره‌نویسی‌۲۰ درصد سهام بورس انرژی از طریق شعب یکی از بانک‌های معتبر کشور انجام خواهد شد تا افراد بیشتری بتوانند در این پذیره‌نویسی شرکت کنند و با توجه به اقدامات انجام شده اعضای کمیته اجرایی به زودی مراحل ثبت و تاسیس بورس انرژی را انجام خواهند داد تا هر چه سریع‌تر پذیره‌نویسی عمومی این شرکت برگزار شود.

یکی از اعتراضاتی که تاکنون در زمینه شکل‌گیری بورس برق مطرح شده، آن است که حدود ۶۰ درصد از سهام آن به نهادهای مالی اعم از بانک و بیمه و شرکت‌های سرمایه‌گذاری کارکنان و...اختصاص یافته که همواره مورد اعتراض نماینده سندیکای صنعت برق است، این مساله را چگونه تشریح می‌کنید؟

در تمام بورس‌های دنیا، سهامداران اصلی بورس انرژی را نهادهای مالی تشکیل می‌دهند، اصولا بخش قابل‌توجهی از مالکان آن را فعالان بخش انرژی و ساختارهای خصوصی شده نهادهای مالی تشکیل می‌دهند که این گروه، اقدامات مربوط به تولید انرژی و تولید آن در بخش بالادستی و پایین دستی انجام می‌دهند.

با اینکه سازمان بورس اعلام کرده است از حضور فعالان این بازار استقبال خواهد شد، اما یکی از موارد مورد اعتراض عدم مشارکت شرکت‌های توزیع برق در تخصیص سهام بورس انرژی است، به این معنا که با توجه به عدم واگذاری این شرکت‌ها امکان مشارکت آنها در تاسیس بورس برق وجود ندارد؟

آنچه مسلم است مشارکت نکردن این نهادها تنها به سبب عدم تغییر اساسنامه آنها است؛ به این معنا که اساسنامه این شرکت‌ها، آنها را از هرگونه سرمایه‌گذاری تحت هر عنوان و به هر شکلی منع کرده است.

البته با توجه به طولانی شدن پروژه شکل‌گیری این بورس، نهادهایی مانند شرکت‌های توزیع برق با توجه به سهم بالایی که در صنعت برق دارند، می‌توانستند از این فرصت استفاده کرده و اساسنامه خود را تغییر دهند، اما چنین اقدامی را انجام ندادند، این در حالی است که از نظر سازمان بورس این شرکت‌ها جزو نهادهای فعال هستند و می‌توانند در بورس انرژی مشارکت داشته باشند.

مدیر بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران ابراز امیدواری کرده است، بورس انرژی در سال سوم شکل‌گیری خود به سودی معادل ۷ میلیارد تومان دست یابد، این اظهار نظر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

برآوردهایی در این زمینه برای شورای بورس تهیه و ارائه شده است، سودآوری ۳۵ درصدی این شرکت منطقی به نظر نمی‌رسد، ضمن اینکه در این قبیل برآوردها، یک سری از شاخص‌ها مانند حجم برق مورد مبادله و... در آن لحاظ نمی‌شود.