فروش نفت با ارزهای مختلف عملی نیست

گروه بورس کالا - راه‌اندازی بورس نفت و فروش نفت خام در بورس از جمله اقداماتی است که به طور مکرر مورد تاکید رییس‌‌جمهور قرار گرفته و کارشناسان زیادی نیز راه‌اندازی بورس نفت را در صورت رعایت کامل ضوابط راه‌اندازی چنین بورس‌هایی در ایران و خاورمیانه ارزشمند تلقی می‌کنند. با این وجود پس از کش و قوس فراوان بالاخره نفت خام ۴ هفته پیش برای اولین بار عرضه شد و پس از چانه‌زنی فراوان روز چهارشنبه گذشته اولین محموله آن به فروش رفت. با این حال یکی از مسائلی که درباره عرضه نفت خام در بورس مطرح است، این است که خریداران معتقدند فروش محموله‌های خارج از بورس ارزان‌تر از فروش نفت در بورس است، اما قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در این باره به خبرگزاری فارس گفت: عرضه قبلی ما نفت خام استاندارد با پرمیوم ۶۵ سنت بوده است. همزمان همین نفت خام را با پرمیوم ۱ دلار و ۱۰ سنت خارج از بورس فروخته‌ایم. ما برای آنکه بازار را تشویق کنیم پرمیوم را کاهش دادیم؛ در حالی که چیزی که در بورس از ما خواستند ۶ دلار و ۷۰ سنت زیر قیمت بود. اگر اینجا ملک شخصی من بود شاید این کار را می‌کردم؛ اما این منابع مال ملت است و ما حق نداریم حتی ۱ سنت زیر قیمت بفروشم. این خریداران چون توان خرید ندارند چنین مواردی را مطرح می‌کنند. واقعیت این است که اسناد مشخص است و ما تنها سازمانی هستیم که در کشور زیر کنترل همزمان ۵ سازمان نظارتی هستیم؛ بنابراین مطمئن باشید اگر مشکلی وجود داشت حتما این سازمان‌های نظارتی اعتراض می‌کردند. وی در ادامه می‌گوید: به یاد نمی‌آورم به کسی تخفیفی داده باشیم. ما قیمت‌های رسمی برای فروش نفت داریم، چون پالایشگران به طور مستقیم از ما نفت می‌خرند و واسطه‌ای بین ما نیست. قیمت رسمی به صورت ماهانه اعلام می‌شود و هیچ تخفیفی نیز به خریداران داده نمی‌شود. مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در خصوص انجام معاملات نفتی با ارزی غیر از دلار تصریح کرد: هر کاری ممکن است عملیاتی باشد؛ اما رقابت در فروش نفت بسیار تنگاتنگ است و در بحث شرکت در بازارهای مختلف و کسب سهم اصلا رحمی وجود ندارد. اگر بی‌دقتی انجام شود سهم بازار از دست می‌رود و امکان بازگشت وجود ندارد. شاید یکی از نگرانی‌های ما در موضوع هند هم این بود که ما سهم خودمان را از دست بدهیم. اگر ما منفعل عمل می‌کردیم و سهم خود را از دست می‌دادیم و عربستان جای ما را می‌گرفت قطعا نمی‌توانستیم باز گردیم. ما قطعا تلاش می‌کنیم سهم خود در بازارهای جهانی را از دست ندهیم؛ اما ممکن است در بعضی موارد سهم خود را جابه‌جا کنیم. تمام تلاش ما این است که آنچه از نفت تولید شود را بفروشیم و چیزی را نگه نداریم. ممکن است در زمان‌های مختلف شرایط ایجاب کند در بازارهای گوناگون حضور بیشتری داشته باشیم. ما به نوعی عمل می‌کنیم که سهم خود را حفظ کرده و از رقبا عقب نیفتیم.

وی تاکید کرد: به نظر ما از نظر فنی فروش نفت به ارزهای مختلف عملی نیست برای اینکه خرید و فروش نفت در دنیا متکی به شاخص‌های خاصی است که همه این شاخص‌ها بر مبنای دلار تعریف شده‌اند. تمام معاملاتی که در دنیا انجام می‌شود چه در بورس‌ها و چه در مذاکرات مستقیم بر اساس دلار انجام می‌شود. در انتها بعضی کشورها دلار را به هر ارزی که تمایل داشته باشند، تبدیل و آن را دریافت می‌کنند. انجام معامله با ارزی غیر از دلار در شرایط موجود اگر چه نمی‌توان گفت غیر ممکن است، اما چندان سهل هم نخواهد بود. سهل نبودن آن هم به خاطر ریسک موجود در آن است؛ چرا که کشور پوشش‌های هجینگ و بیمه‌ای در اختیار نداریم.

قمصری در ادامه افزود: حتی اگر بخواهیم نفت را با طلا مبادله کنیم، باید ایندکس یا شاخص اولیه را داشته باشیم یعنی اول هزار بشکه نفت ۱۰۰ دلاری را به دلار محاسبه کنم بعد قیمت هر اونس طلا را بسنجیم و آن را تبدیل کنم. یعنی پایه معاملات نفت طلا نیست و باز هم تبدیل خواهد شد. باز هم تفاوتی نمی‌کند. فعلا راهی برای انجام چنین کاری وجود ندارد؛ چراکه در حال حاضر شاخص انجام معاملات دلار است. ما آرزو می‌کنیم ارز برتری در دنیا جایگزین شود که چنین کاری امکان‌پذیر شود. زمانی این انتظار وجود داشت که یورو این وظیفه را بر عهده بگیرد، اما یورو نتوانست.

وی با اشاره به عرضه نفت روسیه در بورس کالا که مدت‌ها پیش مطرح بود، گفت: فرض کنید نفت کشوری دیگر در این بورس عرضه شد و خریدار آن را خرید. تبادل پول چگونه باید انجام شود؟ آن هم در شرایطی که ما در نقل و انتقال پول خودمان در زحمت هستیم. در واقع یکی از زیرساخت‌های لازم بورس سیستم بانکی بسیار قوی، پویا و موفق است که من تصور می‌کنم در حال حاضر فاقد آن هستیم. ابزارهای ارتباطی و ابزارهای IT از جمله ابزارهایی است که قطعا باید ایجاد شود.