گروه بورس کالا- کتایون دارابی: روز گذشته در حالی برای چندمین بار معاون وزیر نفت مجتمع‌های پتروشیمی متخلف را تهدید به برخوردهای قاطعانه کرد که هنوز بازار محصولات پتروشیمی در انتظار به سر می‌برد و بیشتر معامله‌گران در حال نظاره بازار هستند و از ورود به مبادلات اجتناب می‌کنند. گرچه مصوبات کارگروه پتروشیمی‌ها در هفته‌های اخیر از محاسبه قیمت خوراک و محصولات پتروشیمی براساس ارز مبادله‌ای خبر داد، اما این مصوبات اجرایی نشد و به این ترتیب بازار همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برد. این در حالی است که روز گذشته معاون وزیر نفت در خصوص تغییر قیمت ارز مرجع برای محاسبه قیمت خوراک پتروشیمی‌ها گفت: تصمیم‌گیری درباره تغییر نرخ ارزی که مرجع محاسبه خوراک پتروشیمی‌ها است، زمانی که شرکت خوراک‌دهنده بخواهد هزینه خوراک ارائه شده را دریافت کند، عملیاتی خواهد شد.

البته در این روز بیات به مجتمع‌های متخلف هم هشدار داده و از صدور بخشنامه جدید وزارت نفت به تمامی پتروشیمی‌ها برای برخورد قاطعانه با تخلفات آنها خبر داد. بر اساس این بخشنامه با آن دسته از پتروشیمی‌های متخلف که بدون تامین نیاز بازارهای داخلی اقدام به صادرات محصولات می‌کنند، برخورد می‌شود.

این در حالی است که هنوز مجتمع‌های پتروشیمی نتوانسته اند کالاهای خود را صادر کنند و در برخی از موارد هم مشتریان خارجی خود را از دست داده‌اند و هم اینکه تعهدات ماه‌های پیش خود را پاسخ نداده‌اند و حتی از صادرات محصولات توسط برخی اشخاص و با نامه خبر می‌دهند و به این موضوع معترض هستند.

البته برخی از آگاهان بازار روز گذشته از جلسه‌ای در خصوص تعیین قیمت خوراک خبر داده و می‌گویند: برگزاری این جلسه تکلیف قیمت خوراک را مشخص خواهد کرد. از سوی دیگر برخی از این آگاهان می‌گویند: در جلسه کارگروه که در روزهای پایانی ماه پیش انجام شد، قرار بر این شد که مجتمع‌های پتروشیمی براساس ارز مبادله‌ای خوراک خود را خریداری کنند و نهایتا مجتمع‌های صادرکننده به صورت ارزی و مجتمع‌های عرضه‌کننده در داخل به صورت ریالی خوراک خود را خریداری کنند. اما گویا این مصوبات دوامی نداشته است؛ چرا که روز گذشته برخی از آگاهان بازار می‌گویند: در جلسات هفته گذشته قرار بر این شد که مجتمع‌های صادرکننده براساس ارز مبادله‌ای خوراک خود را دریافت کرده و ارز دریافتی را به اتاق مبادلات ارزی بدهند و مجتمع‌های عرضه‌کننده در داخل هم براساس ارز مرجع اقدام به خرید خوراک کنند. این در حالی است که برخی از معامله‌گران می‌گویند: با تصویب این مصوبات مشکلاتی از جمله عدم فروش کالا در بازار داخل هنگام پایین بودن تقاضا هم مطرح می‌شود و باید به این نکات توجه ویژه‌ای شود.

البته بیات روز گذشته در خصوص قیمت خوراک مایع و گاز گفته است که در هر دو مورد قیمت‌ها براساس درصدی از قیمت فروش منطقه‌ای این خوراک‌ها و بر اساس دلار محاسبه شده و به ریال از مجتمع‌ها دریافت می‌شود.

بهبود بازار از نیمه دوم آذرماه واقعی می‌شود؟

در همین حال گر چه بسیاری از معامله‌گران در بازار محصولات پتروشیمی به روند نزولی قیمت دلار و در نتیجه قیمت‌ها دلخوش کرده بودند و حتی با شروع هفته جدید قیمت اکثر کالاها متاثر از نبود تقاضا افت داشت، اما روز گذشته دوباره دلار متاثر از اعلام تحریم‌های جدید از جمله گاز با رشد همراه شد. این در حالی است که بیشتر کارشناسان بازار معتقدند؛ تا زمان تعیین تکلیف بودجه، بازار با نوسانات زیادی در حوزه ارز روبه‌رو نخواهد شد.

با این حال معامله‌گران بازار پتروشیمی با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت و محصولات پتروشیمی تا پایان سال میلادی و همچنین بلاتکلیفی در بازار داخل که برخی از پیش‌بینی‌ها نشان از افت قیمت‌ها در بازار ارز و محصولات پتروشیمی را دارد، به نظاره گران بازار بدل شده‌اند. این در حالی است که با وجود رشد قیمت دلار در ماه‌های گذشته، برخی از عرضه‌کنندگان در بازار داخل، قیمت کالاهای خود را براساس ارز آزاد محاسبه کرده بودند، اما در حال حاضر با فشار دولت مجبور شدند نرخ‌های خود را تعدیل کنند، همین موضوع سبب شده تا بازار محصولات پتروشیمی روندی نزولی پیدا کند.

از سوی دیگر کاهش تقاضا هم تحت تاثیر اتفاقات متعدد در بازار پتروشیمی نمود بسیاری پیدا کرده است و مصرف‌کنندگان بسیاری در انتظار پایین آمدن بیشتر قیمت‌ها هستند و حتی فروشندگان هم قیمت‌های خود را کاهش داده‌اند، اما این افت قیمت منجر به فروش کالاها نشده است. از این رو بازاریان صبر پیشه کرده‌اند و در انتظار اتفاقات آینده هستند.

برخی از آگاهان بازار هم می‌گویند: در سال‌های پیشین در ماه‌های آخر سال صادرات محصولات پتروشیمی به اوج خود می‌رسید و بیشتر مجتمع‌ها در حال بازاریابی بودند، با نزدیک شدن به سال جدید هم بازار داخل شروع به کار می‌کرد و از این رو عرضه‌ها در داخل با تحرک بیشتری مواجه می‌شد، اما متاسفانه در حال حاضر باوجود ممنوعیت صادرات و نبود تقاضا عملا با بازاری بی‌رونق و سردرگم مواجه هستیم و نهایتا بیشتر معامله‌گران در انتظار هستند تا ببینند بازار محصولات پتروشیمی از نیمه دوم ماه آذر بهبود خواهد یافت یا نه؟

این در حالی است که برخی از آگاهان بازار می‌گویند: کارگروه تخصصی پتروشیمی‌ها هنوز نتوانسته پس از گذشت یک ماه در خصوص صادرات محصولات پتروشیمی تصمیم درستی اتخاذ کند و هر بار خبری در خصوص لغو ممنوعیت برخی از کالاهای شیمیایی و پلیمری انتشار پیدا می‌کند، اما متاسفانه اجرایی نمی‌شود و از این رو بیشتر صادرکنندگان در سردرگمی کامل به سر می‌برند.

از سوی دیگر برخی از مدیران مجتمع‌های پتروشیمی هم می‌گویند: اخبار انتشار یافته در خصوص قیمت خوراک و محصولات، همچنین صادرات محصولات پتروشیمی در هفته‌های اخیر به شدت افزایش یافته و اظهارنظرات متفاوتی از سوی کارگروه تخصصی هر بار اعلام می‌شود، از این رو بیشتر مجتمع‌ها به این اخبار بی‌توجه شده‌اند. برخی از کارشناسان بازار هم می‌گویند: تعیین قیمت خوراک و محصولات پتروشیمی با ارز مبادله‌ای دچار ابهامات و پیچیدگی‌های زیادی است و بدون کار کارشناسی امکان‌پذیر نیست، از سوی دیگر بازار هم به دلیل بی‌توجهی به نظام عرضه و تقاضا دچار مشکلات عدیده‌ای شده است.

با این حال این گروه شرایط حاکم بر بازار را موقتی می‌دانند و می‌گویند: به احتمال زیاد شرایط موجود با تغییر در هفته‌های آتی مواجه خواهد شد. از این رو در حال حاضر برخی از معامله‌گران بازار پتروشیمی را نزولی و برخی دیگر صعودی ارزیابی می‌کنند.

بازرسی از واحدهای تولیدی ثبت‌نام شده در بهین‌یاب

در همین حال روز گذشته مدیرکل دفتر نظارت بر کالاهای غیرفلزی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هم مجتمع‌های پتروشیمی را تهدید کرد و گفت: واحدهای تولیدکننده مشمول اعلام موجودی خود شده و از سوی دیگر، باید محصولات خود را به همراه کد شناسه روی بسته‌بندی عرضه کنند تا تخلفات قابل پیگیری باشد.

به گفته مولاخواه، در این طرح واحدهای تولیدی که اقدام به ثبت‌نام در سایت بهین‌یاب و خرید محصولات پتروشیمی از بورس کالا کرده‌اند، مورد بازرسی قرار می‌گیرند و به واحدهای فاقد صلاحیت که عدم صحت نشانی یا غیرفعال بودن آنها برای بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها محرز شود طبق قوانین و مقررات جاری با آنها رفتار خواهد شد.

وی همچنین در ادامه گفت: بر اساس تصمیمات گرفته شده در ستاد هدفمندکردن یارانه‌ها و کارگروه کنترل بازار عرضه مستمر و کامل محصولات تولیدی مجتمع‌های پتروشیمی اعم از دولتی و غیردولتی در بورس کالا امری الزامی است و گذر از آن و عرضه خارج از بورس تخلف تعزیراتی محسوب می‌شود.