عکس: آکو سالمی
انتظار آرامش آتی در روزهای نیمه تعطیل
گروه بورس کالا - سردار خالدی: مبادلات بازار قراردادهای آتی سکه بورس کالای ایران با کاهش محسوس قیمت‌ها همراه شد البته حجم و ارزش معاملات نیز به تاثیر از نزول قیمت‌ها افت اندکی داشت.

گزارش شورای جهانی: حال و آینده طلا
مبادلات طلای جهانی متاثر از تازه ترین گزارش اخیر شورای جهانی طلا (WGC) در حالی که در روزهای ابتدایی هفته به زیر محور یک هزار و 600 دلار به ازای هر اونس رسیده بود در روزهای پایانی به بالای یک هزار و 600 دلار به ازای هر اونس رسید. نوسانات بازار طلای جهانی علاوه بر اینکه متاثر از اخبار و گزارش‌ها از شاخص‌های اقتصادی ایالات متحده طی چند روز گذشته بود اما همچنان در انتظار سیاست‌های پولی جدید اتخاذ شده از سوی بانک‌های مرکزی جهان است.


براساس گزارش اخیر منتشرشده، تقاضای طلای جهانی در سه ماه دوم مدت مشابه سال قبل با 7 درصد کاهش به 990 متریک تن رسیده که از آن جمله می‌توان به کاهش 56 درصدی تقاضا در هند اشاره کرد. تضعیف روپیه در برابر دلار باعث شده قیمت طلا در هند به ازای هر 10 گرم به بالاتر از 3 هزار روپیه در سه ماه دوم برسد. تحلیلگران هندی بر این باورند رشد اقتصادی این کشور در حال کند شدن است، اما بانک مرکزی به دلیل نرخ تورم مدام به دنبال کاهش نرخ بهره است.
تقاضای طلا در چین نیز با ۷ درصد کاهش در سال به ۹/۱۴۴ تن در سه ماه دوم سقوط کرد. تقاضا در چین بزرگ (به علاوه دو کشور هنگ‌کنگ و تایوان) نیز طی مدت مشابه با ۶ درصد کاهش به ۱/۱۵۶ تن رسید. این در شرایطی است که انتظار بر این است تقاضای قوی در چین به عنوان بزرگ‌ترین خریدار جهان در سه ماه اول سال جاری باقی بماند. همچنین در اروپا وضعیت تقاضای طلا ۱۹ درصد بالاتر از متوسط ۵ سال قبل بوده، در واقع سرمایه گذاری طلا در قاره سبز ایجاد بندرگاه مطمئنی در جهت در امان ماندن از توفان بحران بدهی‌های مستقل بوده است.
براساس بخش دیگری از گزارش شورای جهانی طلا؛ بانک‌های مرکزی خریداران قابل توجهی از طلا بوده‌اند. بانک‌های مرکزی، اقتصادهای در حال ظهور و در حال توسعه از جمله خریداران هستند. این در شرایطی است که کشورهای قزاقستان، روسیه، اوکراین، فیلیپین و مکزیک کشورهایی بوده‌اند که بیشترین خرید طلا در سه ماهه اول سال را در جهان داشته‌اند. پیش‌بینی کارشناسان از آینده طلا به گمانه زنی‌ها پیرامون اقدامات محرکی بیشتر بانک‌های مرکزی جهان مربوط می‌شود.


ارز منطقی شود، سکه آرام می‌گیرد
در بازار داخلی قیمت سکه متاثر از دلار بالای دو هزار تومانی با تغییرات محسوسی همراه است. هر چند التهاب قیمت‌ها در ابتدای هفته قابل توجه بود اما پایان هفته به تاثیر از برخی اخبار و کاهش سطح مبادلات، اندک شد. این نکته را نباید فراموش کرد که تحرکات بازار ارز همچنان به عنوان مهمترین فاکتور
تغییردهنده بازار طلا و سکه شناخته می‌شود و باور بر این است در صورت ادامه وضعیت کنونی در کوتاه مدت سیر نزولی به صورت موقت و در بلندمدت شرایط صعودی مهیا باشد. عدم پاسخ به بخش عمده‌ای از افزایش سطح تقاضا به تاثیر از تصمیمات بانک مرکزی در قبال وضعیت نرخ ارز مرجع و از سویی عوامل برونزای سیاسی به عنوان پارامتر روانی تاثیرگذار، مهم‌ترین دلیل تحرکات بازار ارز بوده است. در روزهای میانی هفته با تزریق دلار به بازار که به عقیده برخی این تزریق متاثر از برخی گمانه زنی‌ها و شایعات در این باره است تا حدودی روی کاهش التهاب‌ها تاثیرگذار بود. این در شرایطی است که روز چهارشنبه هفته گذشته بانک‌های عامل اعطای ارز مرجع به طور تلویحی از دادن ارز به پنج اولویت گروه‌های کالایی تخصیص نرخ ارز مرجع خبر داده اند، در بخش دیگری از خبرهای امیدوار کننده، آمده است که مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان در اواخر ماه اوت برگزار می‌شود. علاوه بر عوامل موجود، تعطیلی چند روزه عید فطر و اجلاس سران در تهران روی آرام شدن روند مبادلات بازار نقدی ارز و سکه تاثیرگذار بوده است.
البته در حالی برخی از منطقی شدن نرخ ارز به تاثیر از تدابیر بانک مرکزی و راه‌اندازی بورس ارز در اوایل شهریورماه به دلیل سامان دادن به وضعیت عرضه و تقاضا در بازار ارز خبر داده اند که برخی همچنان بر این باورند هیجانات غیرمنطقی ادامه دار خواهد بود زیرا عوامل غیر اقتصادی همواره به عنوان بخشی از تاثیرگذارترین فاکتورهای روانی شرایط متفاوتی را برخلاف پیش‌بینی‌ها فراهم می‌کند.


انتظار تا بعد از اجلاس سران
قراردادهای آتی سکه علاوه بر تاثیرپذیری از بازار ارز شاهد اضافه شدن یکی از بازیگران تاثیرگذار دیگر به نام تغییرات طلای جهانی بود. نزولی شدن قیمت اونس در بازارهای جهانی روی رفتار معامله گران طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته بی‌تاثیر نبود، اما روز‌پنج‌شنبه همگام با تغییرات طلا حرکت بازار دوباره عوض شد. در بازار آتی موضوع به پایان رسیدن موعد سررسیدهای مردادماه و تحویل فیزیکی سکه این سررسید و از سویی ورود سررسیدهای جدید آذرماه به سیستم معاملاتی، اتفاقات مهم در هفته گذشته بود. تغییرات قیمتی و تحرکات اندک مثبت روی زیان فروشندگان سررسیدهای مردادماه تاثیرگذار بود. در حالی که در روز چهارشنبه قیمت سکه بازار آتی پایین‌تر از قیمت سکه نقدی قرار گرفت در روزپنج‌شنبه این زیان تا حدودی جبران شد تا نکول فروشندگان مردادماه به روز شنبه، زمان تحویل سکه و تغییرات بازار طلای جهانی موکول شود.
تحویل سکه مردادماه در حالی انجام می‌شود که سکه دورترین سررسید یعنی آذرماه با قیمت بالای ۹۰۰ هزار تومان روزهای کاری را پشت سر گذاشت تا همچنان دورنمای صعودی قیمت‌ها چشم‌انداز بازار باشد. البته اختلاف سررسیدها کم شده و سودآربیتراژی نسبت به برخی روزها که بازار با نوسان شدیدی دنبال شد، کاهش پیدا کرده، اما تحلیلگران از تحرکات مثبت قیمتی به دنبال نوسانات ارزی و از سویی پایان یافتن تحویل سکه‌های پیش فروش
بانک مرکزی خبر داده‌اند. به باور برخی اگر قیمت سکه از تغییرات دلار عقب افتاده به پیشی گرفتن سطح عرضه از تقاضا با تحویل سکه‌های پیش فروش 6 ماهه بر می‌گردد، این در شرایطی است که تا دور آخر سررسید سکه‌های پیش فروش 8 ماهه که نزدیک 2 ماه دیگر انجام می‌شود بازار می‌تواند تفاوت تغییرات بین دلار و سکه را جبران کند. کارشناسان بر این باورند همه این معادلات به همان میزان قطعی و محتمل خواهد بود که اخبار و گزارش‌های اقتصادی و سیاسی مسیر متفاوتی را پیش روی رفتار بازار قرار می‌دهد.
در مجموع در بازار آتی طی هفته گذشته تعداد ۵۲ هزار و ۶۲۴ قرارداد به ارزش ۵ تریلیون و ۱۴۸ میلیارد و ۵۱۴ میلیون و ۴۰ هزار ریال معامله شد که نسبت به هفته ماقبل تا حدودی کاهش محسوسی از لحاظ حجم و ارزش را تجربه کرد. برای سررسیدهای مردادماه ۶۱۶ قرارداد به ارزش ۵۱ میلیارد و ۸۷۸ میلیون و ۱۲۰ هزار ریال، سررسیدهای شهریورماه ۴۱ هزار و ۷۳ قرارداد به ارزش ۳ تریلیون و ۳۲۲ میلیارد و ۱۷ میلیون و ۴۶۰ هزار ریال، سررسیدهای مهرماه ۷۹۵ قرارداد به ارزش ۶۷ میلیارد و ۲۶ میلیون و ۱۰ هزار ریال، سررسیدهای آبانماه ۱۲ هزار و ۹۳۳ قرارداد به ارزش یک تریلیون و ۵۹۷ میلیارد و ۹۲۸ میلیون و ۶۹۰ هزار ریال و سررسیدهای آذرماه یک هزار و ۲۰۷ قرارداد به ارزش ۱۰۹ میلیارد و ۶۶۳ میلیون و ۷۶۰ هزار ریال معامله شد. قیمت سکه در بازار آتی نیز در روز پنج‌شنبه نسبت به روز شنبه ابتدای هفته گذشته در سررسید مردادماه ۸ هزار و ۶۶۰ تومان افزایش و در سایر سررسیدها کاهش یافت. دلیل اصلی این وضعیت نیز جبران حباب منفی قیمت‌ها در سررسید نزدیک مردادماه و پایان یافتن معاملات این سررسید بود، اما در مجموع روند مبادلات طی هفته گذشته نزولی بود، به طوری که قیمت سکه سررسید شهریورماه ۷۴۶ تومان، سررسید مهرماه ۶ هزار و ۵۲۹ تومان، سررسید آبانماه ۷ هزار و ۶۶۹ تومان و سررسید آذرماه ۱۰ هزار و ۷۷۳ تومان افت داشت.


چرا طلا آرام نمی‌گیرد؟
آنچه روی تغییرات بازار طلا در روز پنج شنبه و دیروز تاثیرگذار بود موضوع انتشار آمارهای اقتصادی ایالات متحده و نوسانات شاخص جهانی دلار بوده است. اطلاعات ضعیف اقتصادی ایالات متحده پیرامون بازار کار و بخش مسکن (ساخت و ساز) که کمتر از سطح انتظار بود، شاخص دلار را تضعیف کرد و به تبع باعث بالا باقی ماندن سطح روانی قیمت طلا در محدوده یک هزار و ۶۰۰ دلار به ازای هر اونس شد. تحلیلگران سایت کیتکو بر این باورند آینده طلا تحت فشار قرار دارد و معاملات طلا ممکن است در کوتاه مدت متغیر و در محدوده تعریف شده ای قرار گیرد. البته برخی اخبار همچون تاکید بر تسریع در اجرای سیاست‌های پولی توسط دولت ون جیابائو در چین، آرام شدن بازارهای سهام اروپا در روز پنج شنبه و انتشار آمار مربوط به داده های خرده فروشی در بریتانیا در گرایش قیمت طلا به سمت بالا بی‌تاثیر نبود.
پیش بینی اغلب سرمایه‌گذاران حاکی از این است که فعالان بازار همچنان در حاشیه هستند و همه به نوعی در انتظار اجرای سیاست‌های پولی معروف به QE3 در ایالات متحده هستند. البته گردهمایی‌های سالانه بانک فدرال در جکسول هول در ایالت وایومینگ در اواخر ماه اوت و از سویی جلسه بعدی کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در ماه سپتامبر از جمله موضوعاتی است که روی تصمیم آینده سرمایه‌گذاران بسیار موثر خواهد بود. تحلیلگران بر این باورند سیاست‌های پولی تحریک کننده بانک‌های مرکزی جهان با افزایش نرخ تورم می‌تواند استفاده از طلا را به عنوان دارایی جایگزین در قبال حفظ سرمایه به همراه داشته باشد.