تحلیل - گزارش مرکز پژوهش‌ها پیرامون پیش‌بینی قیمت نفت
نفت دوباره ۱۲۰ دلار می‌شود؟
این گزارش می‌افزاید: در صورت قانون مدار بودن دولت، تخمین منفی قیمت نفت، منافع کشور را بیشتر تامین خواهد کرد؛ اما در صورت قانون گریز بودن دولت، تخمین منفی قیمت نفت منجر به تامین مالی بدون ضابطه برای دولت خواهد شد و دولت با به دست آوردن منابع مالی حاصل از اختلافات قیمت نفت در بودجه و قیمت واقعی آن، توانایی دستیابی به منابع بدون ضابطه را خواهد یافت و آن را بدون محدودیت هزینه خواهد کرد.
متن این گزارش که در عین حال علاوه بر پیش‌بینی بازار نفت جهان و کشورمان قادر است اثرات سیاستی سایر بازارها را نیز مورد ارزیابی قرار دهد در ادامه می‌آید.
تخمین تحلیلی بر مبنای گزارش‌های موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
پیش‌بینی‌ها بیان می‌کنند که میانگین هر بشکه نفت خام برنت در سال 2012 در حدود 100 دلار در روز خواهد بود و این میانگین در سال 2013 با 6 دلار افزایش به 106 دلار خواهد رسید. مطابق همین پیش‌بینی‌ها در سال 2012 قیمت نفت به بیش از 125 دلار خواهد رسید و این رقم در سال 2013 از مرز 140 دلار خواهد گذشت. با توجه به روند رو به رشد اقتصادی جهان، میانگین رشد اقتصادی در سال 2012، 9/2 درصد خواهد بود و این رقم در سال 2013 به 7/3 درصد خواهد رسید. همچنین رشد اقتصادی طی دو سال آینده به افزایش تقاضا برای نفت منجر خواهد شد.
مصرف هیدروکربن‌های مایع جهان در سال ۲۰۱۲ به صورت میانگین در حدود ۳/۱ میلیون بشکه در روز خواهد بود و در سال ۲۰۱۳ به ۵/۱ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. با توجه به افزایش تقاضا برای هیدروکربن‌های مایع، عرضه آن نیز افزایش خواهد یافت. عرضه کشورهای غیرعضو اوپک در سال ۲۰۱۲، ۸/۰ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت و این رقم در سال ۲۰۱۳ به ۹/۰ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و مابقی تقاضا با عرضه کشورهای عضو اوپک فراهم خواهد شد.
البته عوامل متعددی می‌توانند قیمت نفت را طی سال‌جاری و پس از آن به بیش از تخمین اشاره شده، افزایش دهند یا اینکه قیمت واقعی نفت خام کمتر از پیش‌بینی مورد اشاره باشد. اگر به هر دلیلی نیاز به عرضه نفت خام در سطح جهانی افزایش یابد، اما کشورهای عضو اوپک از عرضه بیشتر خودداری کنند یا پروژه‌های تولیدی نفت خام کشورهای مختلف مطابق پیش‌بینی‌ها عملیاتی نشود یا اینکه به دلایل سیاسی یا حوادث غیرمترقبه عرضه نفت با مشکل مواجه شود، این عوامل می‌توانند منجر به افزایش قیمت نفت به بیش از میزان تخمینی شوند؛ اما در صورت عدم‌توانایی کشورهای مختلف جهان در حل مشکلات اقتصادی و عدم‌دستیابی به رشد اقتصادی پیش‌بینی شده، تقاضا برای نفت، کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده خواهد بود و در نتیجه قیمت حقیقی نفت در سال‌های پیش‌رو کمتر از رقم تخمین زده شده می‌شود.
مصرف جهانی نفت و سوخت‌های مایع
مصرف جهانی نفت در سال 2011 با 8/0 میلیون بشکه در روز افزایش به 9/89 میلیون بشکه در روز رسید. موسسه بین‌المللی مطالعات انرژی پیش‌بینی می‌کند که این حجم طی سال 2013 افزایش بیشتری خواهد داشت. این پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که مصرف نفت خام، در سال‌های 2012 و 2013 به ترتیب به 3/89 و 7/90 میلیون بشکه افزایش خواهد یافت؛ البته این مصرف طی دو سال آینده در کشورهای صنعتی روند کاهشی خواهد داشت. این در حالی است که کشورهای در حال توسعه بالعکس کشورهای توسعه‌یافته، تقاضای مضاعفی برای سوخت‌های مایع خواهند داشت.
عرضه جهانی سوخت‌های مایع
موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که عرضه کشورهای غیرعضو اوپک طی سال‌های 2012 و 2013 به ترتیب 750 و 850 هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد. بیشتر افزایش عرضه در منطقه آمریکای شمالی خواهد بود که طی آن آمریکا و کانادا با آغاز تولید از منابع دریایی و نفت سنگین، تولید خود را طی سال‌های مذکور به میزان 350 و 260 هزار بشکه در روز افزایش می‌دهند. برزیل با افزایش سالانه 170 هزار بشکه در روز طی دو سال آینده به تولید جهانی نفت اضافه خواهد کرد.
کشورهایی چون قزاقستان، کلمبیا، نروژ و چین نیز به توان تولید خود اضافه خواهند کرد؛ اما تولید روسیه، مکزیک و انگلیس روند کاهشی خواهد داشت.
با تقسیم سودان به دو کشور سودان و سودان جنوبی و ایجاد پاره‌ای مشکلات و اختلافات در تعیین قیمت ترانزیت نفت از سودان، به نظر می‌رسد تولید 420 هزار بشکه‌ای در سال 2011 به 210 هزار بشکه در روز، در سال 2012 کاهش یابد؛ اما این حجم در سال 2013 با حل بخشی از این مشکل به 340 هزار بشکه در روز خواهد رسید.
موسسه مطالعات انرژی همچنین پیش‌بینی کرده است که تولید نفت اوپک طی سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ روند رو به رشد خواهد داشت. تولید نفت خام این کشورها در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به ترتیب ۲۵۰ و ۵۲۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت و دیگر هیدروکربورهای مایع اوپک مثل کاندنسیت، گاز مایع طبیعی و ... نیز در سال ۲۰۱۲، ۶۴۰ هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۱۳، ۸۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد داشت. توان تولید اضافه کشورهای عضو اوپک (یعنی حجمی از نفت که این کشورها توانایی تولید آن را دارند، اما به دلیل تنظیم بازار از تولید آن جلوگیری می‌کنند) از ۲/۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۱ به ۹/۳ میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۱۳ خواهد رسید.
موسسه مطالعات انرژی در آخرین شماره پیش‌بینی‌های خود به صورت میانگین قیمت نفت را در سال 2012، 100 دلار برای هر بشکه و در سال 2013، 106 دلار بر هر بشکه تخمین زده است.
یکی از روش‌های کارآمد به منظور پیش‌بینی قیمت نفت، استفاده از تخمین دیگر کشورها در این خصوص است. هر ساله بسیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهایی که اقتصادشان وابسته به تولید نفت است، تخمینی از قیمت نفت در سال پیش‌رو ارائه می‌دهند و بر مبنای همین تخمین، محاسبات مربوط به بودجه کشور خود را در سال آینده محاسبه می‌کنند. برخی از کشورها به دلیل استفاده از مدل‌های کامل‌تر، توانایی تخمین بهتری نسبت به دیگر کشورها داشته‌اند.
تخمین‌های درست کدامند؟
طی سال‌های ۲۰۱۱-۱۹۹۹ کشورهای مکزیک، عربستان سعودی و روسیه به ترتیب با خطاهای تخمین ۷، ۱۱ و ۱۱ درصد، کمترین خطای تخمین قیمت نفت را داشته‌اند. تخمین این کشورها از دیگر کشورهای ارائه شده معتبرتر است. ایران با خطای تخمین ۲۲ درصد در جایگاه هفتم بین کشورهای فوق قرار دارد.
علاوه بر کشورهای صادرکننده نفت، موسسات معتبر دیگری چون نایمکس، موسسه مطالعات انرژی و مرکز بین‌المللی انرژی تخمین‌هایی را در این زمینه ارائه داده‌اند.
خطای تخمین سه کشور مکزیک، عربستان سعودی و روسیه از موسسات فوق‌الذکر کمتر بوده است.
دو کشور نروژ و نیجریه به ترتیب با خطای تخمین‌های 6 و 7 درصد بهترین تخمین‌ها را در میان کشورهایی داشته‌اند که قیمت نفت را 95 دلار در هر بشکه طی سال 2011 تخمین زده‌اند. ایران خطای تخمینی در حدود 15 درصد منفی داشته است. موسسات معتبر مطالعات انرژی در سال 2010 نیز تخمین‌هایی را برای قیمت نفت طی سال 2011 ارائه داده‌اند.
مطابق نمودارهای همراه، خطای تخمین در کشور نروژ و نیجریه از موسسات مطالعاتی هم کمتر بوده است.
در سال 2011 میلادی این کشورها پیش‌بینی‌هایی را برای قیمت نفت در سال 2012 ارائه داده‌اند.
موسسه نایمکس و موسسه مطالعات انرژی به ترتیب ۱۰۰ و ۹۸ دلار در بشکه برای قیمت نفت پیش‌بینی کرده‌اند.
با توجه به نمودارها معتبرترین تخمین‌ها متعلق به سه کشور مکزیک، عربستان سعودی و روسیه است. در سال 2011 نیز دو کشور نروژ و نیجریه بهترین پیش‌بینی‌ها را ارائه کرده‌اند. از میان 5 کشور مذکور روسیه بیشترین ارزش را برای قیمت نفت و عربستان سعودی کمترین ارزش را برای آن در سال 2012 پیش‌بینی کرده‌اند. لذا با توجه به این تحلیل بازتخمین 97 تا 120 دلار بازه مناسبی برای پیش‌بینی قیمت نفت است و به صورت میانگین هر چه رقم پیشنهادی به عدد 111 دلار نزدیک‌تر باشد احتمال خطای آن در سال آینده براساس تحلیل تطبیقی کمتر است.
ارسال نظر