تنها سیگنال‌های صادراتی رونق‌بخش حلقه‌های میانی زنجیره فولاد شده است
مقاطع فولادی در فاز هشدار رکود تورمی
بازار مقاطع طویل فولادی ظرف هفته گذشته متاثر از سیگنال‌های ارزی در بازار داخل با تشدید رکود روبه‌رو شد؛ این در حالی است که در زمان مشابه سال قبل یعنی هفته اول اردیبهشت سال 1399 این بازار با اوج‌گیری تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای روبه‌رو بود؛ اما تعدیل انتظارات تورمی و سیگنال‌های منفی انتظارات ارزی در هفته‌های ابتدایی امسال باعث شده تا خریداران از این بازار عقب‌نشینی کنند. اما روند در بازار شمش فولاد کاملا متفاوت بوده و افزایش بهای جهانی باعث شده تا خرید از رینگ معاملاتی بورس کالا با هدف تولید و صادرات محصول دارای توجیه اقتصادی شود. در این شرایط استمرار روند رو به رشد اقتصادی در چین و افزایش تقاضا برای فولاد در عین کاهش تولید در این کشور به منظور کنترل آلودگی هوا، سیگنال مثبت قیمت‌های جهانی را تداوم می‌بخشد.
جبران ارزان‌فروشی در بازار داخل با تکیه بر صادرات
در هفته گذشته بورس کالا با شرایط نسبتا پیچیده‌ای همراه بود. رینگ معاملاتی بورس کالا در روز سه‌شنبه 7 اردیبهشت میزبان عرضه حدود 132 هزار تن شمش فولادی (بیلت) بود، برای این میزان محصول تقاضایی برابر 190 هزار تن در بازار به ثبت رسید که در نهایت به معامله 97 هزار تن محصول از این بازار انجامید.
بهای پایه در نظر گرفته شده برای این محصول در این بازار برابر 11 هزار و 800 تومان به ازای هر کیلوگرم بود که این رقم نسبت به نرخ پایه هفته قبل رشدی 180 تومانی در هر کیلوگرم داشت. همچنین این نرخ پایه تقریبا برابر میانگین نرخ معامله شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالا در هفته قبل بود و بنابراین استقبال خریداران از این عرضه با توجه به سابقه عملکردی خریداران این بازار ظرف هفته‌های قبل دور از انتظار نبود. رقابت میان خریداران برای شمش فولاد عرضه شده در بازار فیزیکی بورس کالا در نهایت باعث شد بهای معامله شمش در روز سه‌شنبه 7 اردیبهشت به 11 هزار و 900 تومان برسد.
در حالی شمش فولاد در رینگ معاملاتی بورس کالا با این نرخ معامله شد که بهای پایه در نظر گرفته شده برای میلگرد فولادی در روز بعد یعنی چهارشنبه 8 اردیبهشت برابر 12 هزار و 300 تومان به ازای هر کیلوگرم اعلام شد. یعنی تفاوت نرخ پایه شمش و میلگرد در این بازار ظرف این هفته تنها برابر 500 تومان به ازای هر کیلوگرم بود. این در حالی است که با توجه به هزینه حمل، تبدیل(نورد)، مالیات ارزش افزوده و سود معقول نوردکار انتظار می‌رود این فاصله به رقمی در حدود 2 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم برسد.
با وجود تفاوت غیرقابل قبول قیمتی میان بهای پایه عرضه شمش و میلگرد به عنوان محصول نهایی، استقبال خوبی از عرضه شمش فولاد در بازار معاملاتی بورس کالا شد. این استقبال نوردکاران از شمش گران از دو منظر قابل توجیه است؛ از طرفی تولیدکنندگان بخش پایین‌دستی برای نخوابیدن خطوط تولید خود چاره‌ای جز خرید مواد اولیه حتی با بهای بالا ندارند و از طرف دیگر رشد بهای جهانی فولاد و بهبود فضای صادرات مقاطع طویل فولادی تولید کشور، فرصتی را برای جبران زیان ارزان‌فروشی این تولیدکنندگان در بازار داخل فراهم می‌کند.
استمرار معاملات میلگرد در بورس کالا با حمایت فروش‌های اعتباری
در روز چهارشنبه 8 اردیبهشت رینگ معاملاتی بورس کالا میزبان عرضه بالغ بر 155 هزار تن مقاطع طویل فولادی بود؛ خریداران برابر 112 هزار تن تقاضا برای انواع این مقاطع طویل شامل میلگرد، تیرآهن، نبشی و... در این بازار به ثبت رساندند که در نهایت به معامله 54 هزار و 600 تن محصول در این بازار انجامید. از کل مقاطع طویل فولادی عرضه شده در این بازار بالغ بر 98 هزار تن شامل انواع میلگرد بود که خریداران تقاضایی برابر 88 هزار تن را برای این محصولات به ثبت رساندند؛ در نهایت 46 هزار تن معادل 47 درصد از کل میلگرد عرضه شده در این بازار مورد داد و ستد قرار گرفتند. از کل معاملات میلگرد 49 درصد به شکل سلف، 17 درصد نسیه و 7/ 33 درصد به شکل نقدی بوده است.
بهای پایه در نظر گرفته شده برای عرضه میلگرد در روز 8 اردیبهشت برابر 12 هزار و 300 تومان به ازای هر کیلوگرم بود که اغلب معاملات نیز با همین نرخ پایه انجام شد. با توجه به مالیات ارزش افزوده، هزینه حمل و سود تاجر انتظار می‌رود محصول خریداری شده از این بازار با نرخ حداقل 14 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار آزاد عرضه شود. این در حالی است که در روز چهارشنبه 8 اردیبهشت هر کیلوگرم میلگرد فولادی در بازار آزاد تهران قیمتی برابر 13 هزار و 600 تومان داشت و به گفته فعالان این بخش، حتی در این قیمت‌ها نیز خبری از تقاضا نبود و بازار در رکودی سنگین به سر می‌برد. در چنین شرایطی خریداران، تقاضاهای روانه شده به رینگ معاملاتی مقاطع طویل فولادی در بورس کالا را متاثر از برقراری خریدهای اعتباری می‌دانند که خرید از این بازار بالاتر از نرخ بازار آزاد را آن هم در شرایطی که خبری از تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای نیست توجیه‌پذیر می‌کند.
در حالی بازار آزاد مقاطع طویل فولادی در رکود سنگینی به سر می‌برد که به لحاظ سنتی در زمان اوج سنتی تقاضا قرار داریم، اما عدم اطمینان نسبت به آینده بازارها با توجه به ورود نرخ ارز به فاز کاهشی، تعدیل انتظارات تورمی و رشد بیش از حد انتظار مصرف‌کننده در ماه‌های قبل باعث شده تا خبری از تقاضای فصلی در این بازار نباشد. پس از اتمام زمان فروش مقاطع طویل فولادی در روز چهارشنبه 8 اردیبهشت، معاملات مچینگ در این بازار باز گذاشته شد؛ اما حتی در این معاملات نیز این محصولات با استقبال خریداران روبه‌رو نشد.
تضعیف بازار آزاد با سیگنال‌های ارزی
در حالی رینگ معاملاتی مقاطع طویل فولادی در هفته اول اردیبهشت امسال با عدم استقبال خریداران روبه‌رو شد که در هفته ابتدایی اردیبهشت سال گذشته (1399)، خریداران تقاضای خوبی برای خرید از این بازار داشتند به گونه‌ای که در 6 تا 12 اردیبهشت سال 1399 برای 61 هزار تن میلگرد عرضه شده در این بازار تقاضایی برابر 80 هزار تن از سوی خریداران به ثبت رسید که در نهایت به معامله 43 هزار تن محصول از این بازار انجامید. برخلاف سال گذشته که سیگنال‌های مثبت ارزی باعث سوق سرمایه‌گذاران به بازار مقاطع طویل فولادی شده بود، ورود نرخ ارز به مسیر نزولی موجب شده تا دیگر خبری از خریدهای با هدف سرمایه‌گذاری در این بازار نباشد و بازار به رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌ای فرو رود.
دلار در هفته‌های اخیر سیر نزولی را طی کرده؛ به‌‌گونه‌ای که در دو هفته قبل اسکناس آمریکایی 1/ 4 درصد از ارزش خود را از دست داد و هفته گذشته نیز نرخ دلار در بازار آزاد افت 7/ 1 درصدی را تجربه کرد. دیروز شنبه 11 اردیبهشت نیز اخباری مثبت از مذاکرات وین و مذاکرات منطقه‌ای منتشر شد که این موضوع به افت بیشتر نرخ ارز در اولین روز بازگشایی بازارها در هفته جاری انجامید. سیگنال‌های منفی ارزی تقویت‌کننده رکود سرمایه‌ای در بازار آزاد مقاطع طویل فولادی شدند.
زنگ خطر رشد هزینه‌های تولید
در روزهای پایانی هفته قبل نرخ جدید شاخص حمل و نقل در کشور اعلام شد؛ براساس این اعلام بهای جابه‌جایی هر تن کالا به ازای هر کیلومتر برابر 313 تومان اعلام شده که این نرخ رشدی 31 درصدی نسبت به نرخ قبلی دارد. افزایش 31 درصدی هزینه حمل در کنار رشد سایر نهاده‌های تولید تاثیر خود را در افزایش هزینه تمام شده تولید خواهد گذاشت. تاثیر رشد بهای حمل و نقل به خصوص در بخش ابتدایی زنجیره بیشتر نمود پیدا خواهد کرد و البته تاثیر آن زنجیره‌وار در حلقه‌های بعدی نیز نمایان می‌شود. البته در شرایط کنونی که بازار در رکود مصرفی به سر می‌برد تاثیر این رشد قیمتی در حلقه‌های پایانی نمود پیدا نمی‌کند، اما باید منتظر اثرگذاری این پارامتر در ماه‌های آینده بود.
سیگنال‌های مثبت جهانی
بهای شمش و محصولات طویل فولادی در اغلب بازارهای جهانی ظرف روزهای گذشته همچنان در مدار صعود قرار داشتند؛ و این موضوع سیگنالی افزایشی برای بازارهای داخلی ایران بود. بهای بیلت فولادی CIS تحویل دریای سیاه در روز 29 آوریل با رشدی 01/ 3درصدی به 616 دلار به ازای هر تن رسید؛ به این ترتیب در حالی که سیگنال ارزی در جهت تضعیف بهای پایه فولاد در بازار داخل عمل می‌کند، سیگنال نرخ جهانی تقویت‌کننده این نرخ است.
روند واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای اروپایی همچون انگلیس، آلمان و فرانسه با سرعت مناسبی ادامه دارد و آمار مرگ ومیر در برخی کشورهای این منطقه افت محسوسی داشته؛ همین موضوع باعث خوش‌بینی بازارهای جهانی به رشد تقاضا در این منطقه و افزایش بهای شمش و انواع محصولات فولادی شده است. با وجود این موسسه فست مارکت در گزارش روز جمعه 30 آوریل خود قیمت‌های فعلی شمش و محصولات فولادی تحویل دریای سیاه را برای شرایط کنونی منطقی دانست و اعلام کرد رشد مجدد در این نرخ‌ها در کوتاه‌مدت مورد انتظار نیست.
بهای شمش و محصولات فولادی در چین به عنوان بزرگ‌ترین بازار مصرف محصولات فولادی در دنیا همچنان در هفته گذشته در مدار صعود قرار داشت. بهای میلگرد صادراتی چین تحویل بنادر شرقی چین در روز 27 آوریل با رشدی 16/ 2 درصدی به 828 دلار به ازای هر تن رسید؛ همچنین نرخ میلگرد در روز 28 آوریل در بورس شانگهای به 840 دلار به ازای هر تن رسید که این نرخ فاصله اندکی تا رکورد قیمتی تاریخی این محصول دارد.
رشد شتاب اقتصادی و افزایش محسوس تقاضا برای فولاد در چین در حالی که دولت این کشور با جدیت برنامه‌های کاهش آلودگی هوا و در نتیجه افت تولید فولاد را در این کشور دنبال می‌کند به رشد بهای فولاد در چین و در نتیجه سایر بازارهای دنیا انجامید.
بخشی از رشد بهای فولاد در چین ظرف هفته‌های اخیر به دلیل نزدیکی به تعطیلات سراسری روز کارگر در این کشور بود. انتظار می‌رود افت محسوس تقاضا از سوی چین در این روزها اندکی از رونق این بازار بکاهد؛ اما این تاثیر کوتاه‌مدت بوده و در ادامه با اتمام تعطیلات و از سرگیری تقاضا در این کشور شاهد رشد تقاضا و در نتیجه اوج‌گیری قیمت‌ها خواهیم بود.
در این میان افزایش مستمر بهای سنگ‌آهن عامل شتاب‌دهنده قیمت شمش و محصولات فولادی در چین و در نتیجه سایر مناطق دنیا است. ظرف هفته‌های اخیر گزارش تولید بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده سنگ آهن در دنیا ظرف سه ماه ابتدایی سال 2021 منتشر شد، میزان تولید سنگ آهن در بزرگ‌ترین شرکت‌های معدنی یعنی ریوتینتو، واله و بی‌اچ‌پی در این زمان نسبت به مدت مشابه قبل کاهش داشت. اوج‌گیری مجدد کووید-19 در برزیل و محدودیت‌های قرنطینه‌ای به وجود آمده در این کشور برای کنترل بیماری در حالی که همزمان از میزان تولید سنگ آهن در استرالیا به دلیل نامساعد شدن پیش از موعد آب و هوا کاسته شده باعث شده تا بهای سنگ آهن در بازارهای جهانی افزایشی شود و این موضوع تقویت‌کننده رشد بهای فولاد در بازارهای دنیا و به خصوص چین باشد.
