کنترل بازار یا اعمال ریسک بنیادی 

هر زمان که قیمت دلار در بازار آزاد افزایش می‌یابد، هجمه جدید تقاضا را در بازار شاهد هستیم و خریداران بسیاری در بورس و بازار آزاد حاضر شده و برای خرید صف می‌کشند. در این شرایط هر چه کالا از نوسان قیمت آزادانه‌تر یا نقدشوندگی بالاتری برخوردار باشد پتانسیل جذب تقاضای بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. بازار فولاد و سپس سایر فلزات از این پتانسیل برخوردار هستند و از آنجا که داد و ستد مصنوعات فولادی ساختمانی بسیار ساده‌تر از کالاهای مشابه است، همواره در چنین شرایطی بازار مصنوعات فولادی ساختمانی با هجوم تقاضا روبه‌رو می‌شوند. رشد قیمت فولاد در بازار آزاد و بورس کالا و رکوردشکنی‌های قیمتی این محصول ظرف هفته‌های اخیر ادعای ذکر شده را تایید می‌کند.

 بنابراین رشد نرخ محصولات در شرایط هجوم تقاضا منطقی است و به‌خصوص در زمان فاصله گرفتن نرخ دلار آزاد و نیمایی، این هجوم تقاضا شدت نیز می‌گیرد. همچنین باید از وضعیت فعلی بازار مقاطع فولادی به‌عنوان یک داده نگران‌کننده یاد کرد. 

تجربه سال‌های قبل و شرایط مشابه حاکی از آن است که همواره در شرایطی مشابه وضعیت کنونی پیشنهادهایی مبنی بر خروج محصولات از بورس کالا یا سختگیری بر نوسان قیمت‌ها همچون اعمال سقف مجاز قیمتی تقویت می‍‌شود. در حال حاضر نیز دقیقا همین شرایط دوباره تکرار شده است. 

اما نباید از این نکته غافل شد که رشد قیمت‌ها فضای چندانی را برای مدیریت بازار باقی نگذاشته، البته باید دلیل اصلی این رشد نرخ را در نوسان قیمت دلار جست‌وجو کرد و تا زمانی که روند صعودی بهای ارز در بازار آزاد ادامه دارد، انتظار مدیریت بازار را بهتر است از سر بیرون کنیم، مگر آنکه انتظارات تورمی به هر دلیل تقلیل یابد.

در زمان فعلی مطلب ذکر شده یک ریسک بنیادین برای بازار به‌شمار می‌آید، آن هم در شرایطی که تجربیات اخیر نشان داده است که تلاش برای پاک کردن صورت مساله یا عدم اعلام شفاف نرخ برای برخی از مدیران جذاب است. این شرایط با تغییر فاز مدیریتی تقویت می‌شود، بنابراین این ریسک را باید به یکی از ریسک‌های بازار افزود، اگرچه تجربه سال‌های اخیر نشان داده که در نهایت عقلانیت است که آینده این بازار را تعیین خواهد کرد. 

 عزم جدی مجلس و دولت برای رشد عرضه‌ها در بورس کالا

 عضو کمیسیون عمران مجلس درخصوص لزوم تقویت عرضه در بورس کالا به خبرگزاری تسنیم گفت: یکی از موضوعات اصلی که مجلس و دولت باید باهم به دنبال آن باشند، بحث نظارت بر میزان عرضه‌ها در بورس کالا است؛ باید اجازه دهیم بورس کالا مسیر شفاف خود را ادامه دهد اما در کنار آن نظارت بر عرضه‌های مستمر را تقویت کنیم. تا زمانی که نظارت بر عرضه کالاها در بورس تشدید نشود شاهد نوسان خواهیم بود.

اقبال شاکری با بیان اینکه بورس کالا مهمترین مکانیزم عرضه کالاها و مواد اولیه است افزود: ماهیت بورس کالا، ایجاد رقابت سالم برای مبادلات کالاها است اما امروزه مشاهده می‌کنیم که زیرساخت‌ها در اقتصاد کشور به درستی برای ایجاد رقابت صحیح فراهم نشده است و همین امر باعث ایجاد نوسانات زیاد در بازارها می‌شود؛ از این رو باید شرایطی مهیا شود تا به کمک سازوکار بورس کالا زیرساخت‌ها ارتقا یابد و شاهد ایجاد تعادل در مبادلات و قیمت‌ها در بورس و بازار باشیم. 

او ادامه داد: اگر با برنامه‌ریزی صحیح متولیان و سیاست‌گذاران شرایط را برای عرضه مناسب و ایجاد ثبات در قیمت‌های بورس کالا ایجاد کنند و شرایط قابل اعتمادی برای تولیدکنندگان کالاها فراهم کرده و با کمک همه ارکان، نوسانات را از بورس دور کنند، آرامش در بازار خارج از بورس نیز ایجاد می‌شود. 

این عضو کمیسیون عمران مجلس با اعلام آنکه یکی از زیرساخت‌های لازم برای ایجاد تعادل در بازار، نظارت دقیق بر عرضه محصولات در بورس کالا است، اظهار کرد: یکی از موضوعات اصلی که مجلس و دولت باید باهم به دنبال آن باشند، بحث نظارت است. باید اجازه دهیم بورس کالا مسیر شفاف خود را ادامه دهد اما در کنار آن نظارت بر عرضه‌های مستمر را تقویت کنیم. تا زمانی که نظارت بر عرضه کالاها در بورس تشدید نشود شاهد نوسان خواهیم بود.

شاکری گفت: بورس کالا محل عرضه و تقاضای محصولات با نرخی شفاف و به دور از حباب قیمتی است و باید اجازه دهیم جایگاه بورس کالا در اقتصاد حفظ شود و این موضوع در دستور کار قرار دارد.

Untitled-2 copy