حمزه بهادیوند چگینی: بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از بازار جهانی سنگ‌آهن نشان می‌دهد هنوز قیمت‌های این کالای مهم و استراتژیک در حال افزایش است و این افزایش هرچند با افت‌و‌خیزهایی روبه‌رو است اما در مقایسه با یک سال پیش شاهد رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت سنگ‌آهن هستیم. طی هفته قبل بهای سنگ‌آهن بیش از ۹ درصد رشد را تجربه کرد و به این ترتیب رشد ماهانه ۱۱/ ۱۰ و رشد سالانه ۵۲/ ۱۹ درصدی برای این کالا به ثبت رسید.

به این ترتیب قیمت سنگ‌آهن روز گذشته به ۷۳ دلار و ۵۰ سنت رسید که بالاترین رقم از آوریل سال‌جاری بوده و بعد از یک نزول قیمتی و رسیدن به ۵۸ دلار بار دیگر اوج گرفت و به بالای ۷۰ دلار رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهند که افزایش قیمت سنگ‌آهن به دلیل اطلاعات مثبت از جانب چین بوده است. اطلاعات منتشر‌شده از اقتصاد چین نشان می‌دهد شاخص‌های مرتبط با تولید در این کشور افزایشی است و از طرف دیگر بزرگترین صنعت این کشور یعنی فولاد نیز با رشد روبه‌رو شده که این موضوع میزان مبادلات سنگ‌آهن را نیز افزایش داده است. در این بین شاخص سهام صنایع فولادی نیز در بازار چین با افزایش روبه‌رو شده و به ارقامی رسیده که در ۱۵ ماه گذشته بی‌سابقه بوده است که این موضوع به تقویت گمانه‌زنی‌ها برای رشد خرید توسط بزرگ‌ترین‌ کشور واردکننده سنگ‌آهن دنیا منتهی خواهد شد.البته باید به این نکته دقت کرد که چشم‌اندازهای کاهشی نیز برای سنگ‌آهن وجود دارد از جمله تصمیم‌گیری‌های چین برای کاهش سطح تولید فولاد که به کاهش سطح مصرف مواد‌اولیه منتهی می‌شود، با این حال در روزهای اخیر بازار نتوانسته در برابر افزایش تقاضای چین تاب بیاورد.

ژائو چاویو، تحلیلگر شرکت چینی Merchants Futures در شنژن، در این رابطه می‌گوید: همبستگی بالایی که بین عوامل مختلف در زنجیره فولاد وجود دارد روی قیمت سنگ‌آهن اثر مثبتی گذاشته است به‌طوری‌که تقاضای قوی شاخص خرید مدیران در چین به رشد تقاضا در زنجیره فولاد منجر شده و این مساله بر قیمت محصولاتی همچون سنگ‌آهن، قراضه و شمش اثرات قوی بر‌جای گذاشته است. به گفته وی این موضوعات به‌صورت پیوسته باعث رشد شدیدتر در قیمت فولاد خواهند شد. بر‌اساس اطلاعات موجود شاخص PMI صنعت فولاد به ۹/ ۵۴ واحد رسیده که از آوریل ۲۰۱۶ تاکنون بالاترین رقم محسوب می‌شود و به معنای افزایش حجم سفارشات در این صنعت است. در این بین بر اساس گزارش متال‌بولتین، ماه قبل در سیدنی، سهام ریوتینتو ۴/ ۲ درصد افزایش یافته در حالی که ارزش سهام گروه فورتسکیو ۹/ ۵ درصد و بی‌اچ‌پی بیلیتون ۱/ ۲ درصد افزایش یافته است.

این میزان رشد برای واله برزیل نیز ۳/ ۳ درصد گزارش شده است. این آمارها حکایت از دید مثبت سهامداران به بازار سنگ‌آهن در آینده دارد و از آنجا که روند قیمت‌های آتی سنگ‌آهن در بازارهای معتبر تا اکتبر ۲۰۱۷ بالاتر از ۷۰ دلار است اما از آن به بعد قراردادها با قیمت‌هایی پایین‌تر از ۷۰ دلار بسته شده که این موضوع سیگنال‌های قیمت‌های حمایتی ۷۰دلاری را برای بازار در دوره کوتاه تا میان‌مدت نشان می‌دهد.موسسه بارکلیز نیز در گزارش ماه جولای پیش‌بینی کرده قیمت‌های کنونی بازار سنگ‌آهن تاحدی می‌تواند در کوتاه‌مدت دوام بیاورد و با آغاز تضعیف سود در صنعت فولاد در کشورهای قدرتمند دنیا مثل چین ممکن است روند کاهشی قیمت سنگ‌آهن نیز آغاز شود. همچنین بی‌ان‌پی پاریباس نیز در گزارشی اعلام کرده سنگ‌آهن در پایان سال روند معکوسی را در پیش خواهد گرفت اما انتظار دارد قیمت سنگ‌آهن تا ژانویه بالاتر از ۷۰ دلار و در رقمی حدود ۷۲ دلار باشد اما از آن به بعد کاهش قیمت استارت بخورد.

در این بین انجمن جهانی فولاد نیز انتظار دارد تولید فولاد‌جهانی در سال آینده کاهش یابد و این کاهش تا ۲۰۳۵ ادامه یابد با این حال توزیع تقاضا در نقاط مختلف جهان برای این کالا و سایر مواد اولیه تولید آن متفاوت خواهد بود، به‌عنوان مثال این انجمن انتظار دارد تقاضا برای فولاد در هند در آینده افزایش چشمگیری داشته باشد که این موضوع با توجه به پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی برای این کشور منطقی است. مدیرعامل تاتا‌استیل یکی از مهم‌ترین‌ کارخانجات تولیدکننده فولاد در هند معتقد است اقتصاد جهانی امروز با افزایش خطرات ژئوپلیتیک و اختلالات سریع در تکنولوژی مواجه است. این روند موجب افزایش خطر محافظت از سرمایه، بیکاری و جنگ‌جهانی تجاری می‌شود که می‌تواند تاثیر مهمی بر اقتصاد جهانی و بازارهای مالی داشته باشد. به گفته وی سال گذشته، در حالی که پارامترهای اقتصادی گسترده نشانه‌های ثبات را منعکس کرده‌اند، اما شکنندگی زیربنایی اقتصاد جهانی همچنان بالا است.او معتقد است سیاست‌گذاران، اقتصاددانان و سیستم اکو‌سیاسی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه باید با چالش‌های جدی و پایدار مثل چالش‌های نابرابری، بیکاری و تغییرات آب و هوایی مبارزه کنند.

کیوان جعفری طهرانی، رئیس انجمن سنگ‌آهن در این رابطه در یادداشتی می‌گوید: روند رشد تولید فولاد هند هر ساله ادامه دارد و طبق طرح جامع فولاد آن کشور (افق چشم‌انداز ۲۰۲۵) قرار است از سال‌جاری میلادی سالانه با رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدی و تولید فولاد هند به ۲۰۰ تا ۲۲۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۵ میلادی برسد.به گفته وی در ابتدا قرار بود طبق طرح جامع تولید فولاد هند در افق ۲۰۲۵ که در سال ۲۰۱۰ تصویب شده بود، تولید فولاد قطعی هند در سال ۲۰۲۵ به عدد باورنکردنی ۳۰۰ میلیون تن برسد، ولی در سال ۲۰۱۶ برنامه فوق مجددا بازنگری شد و به حداقل ۲۰۰ میلیون تن تولید فولاد کاهش یافت.به عقیده جعفری‌طهرانی در سال مالی میلادی ۲۰۱۷ (که در بازه زمانی آوریل ۲۰۱۶ تا آوریل ۲۰۱۷ است)، هند توانست با تولید ۸۱/ ۱۹۰ میلیون تن سنگ‌آهن و واردات ۹۷/ ۵ میلیون تن سنگ‌آهن پر عیار از استرالیا، خود را برای برنامه تولید فولاد بالغ بر ۲۰۰ میلیون تنی در افق چشم‌انداز ۲۰۲۵ آماده سازد.

کف 70 دلاری تا ژانویه 2018