توقف موقتی در فصل دوم

دنیای اقتصاد: پایگاه اینترنتی- تحلیلی «سیکینگ ‌آلفا» که در زمینه سرمایه‌گذاری در بورس‌های سهام و کالا فعالیت دارد در گزارشی مفصل، وضعیت بازارها را در فصل دوم سال میلادی جاری مورد بررسی قرار داده است. در گزارش مذکور همچنین تحلیلگران این پایگاه پیش‌بینی‌های خود را برای فصل سوم سال ۲۰۱۷ ارائه داده‌اند. بر اساس این گزارش، بازارهای مواد اولیه بازدهی مثبت ناچیزی را در فصل دوم ۲۰۱۷ به ثبت رساندند؛ گرچه نتایج به‌دست آمده در بخش‌های مختلف تفاوت داشت. بر اساس این گزارش از آنجا که کاهش ارزش دلار با افزایش نرخ بهره خنثی شد، شاهد عملکرد ناامیدکننده‌ای در این بازارها در سه ماهه دوم سال بودیم. در این باره، کل بخش کالاها - شامل ۲۹ قلم کالای اساسی که در بازارهای آمریکا و انگلیس معامله می‌شوند - در مجموع بازدهی ۹۲/ ۰ درصدی را در فصل دوم ۲۰۱۷ به ثبت رساندند.

همچنین این بخش در مجموع دو فصل ۲۰۱۷ رشد ۹۷/ ۲ درصدی را تجربه کردند (این افزایش ارزش در ادامه رشد ۴۱/ ۱۳ درصدی بود که در سال ۲۰۱۶ مشاهده شد). در میان ۲۹ قلم کالای اساسی، برنده اصلی در فصل دوم ۲۰۱۷، آتی گندم در ایالت مینیاپولیس آمریکا بود که توانست افزایش ارزشی معادل ۴۳ درصد را به‌دست آورد. همچنین برای ۶ ماه نخست سال ۲۰۱۷ نیز این کالا بهترین عملکرد را به ثبت رساند. زمانی که بحث تحلیل قیمت کالاها در میان است، دلار آمریکا نقشی تعیین‌کننده دارد. در واقع دلار آمریکا با قیمت مواد اولیه رابطه‌ای معکوس دارد. بر این اساس، ارزش دلار آمریکا بعد از اینکه در فصل نخست ۲۰۱۷ رکوردی بی‌سابقه را به ثبت رساند، در فصل دوم کاهش ارزشی معادل ۷۹/ ۲ درصد و در مجموع ۶ ماه نخست امسال کاهش ارزشی ۷۱/ ۶ درصدی را تجربه کرد. با این حال پیش‌بینی می‌شود بازارهای بلندمدت دلار به واسطه تفاوت نرخ‌ بهره‌ای که توسط ارزهای مختلف ایجاد شده و همچنین برنامه‌های دولت آمریکا به منظور سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها (که از دهه ۱۹۵۰ میلادی بی‌سابقه است) حمایت خواهند شد.

اتمام دوران نرخ بهره پایین

یکی دیگر از عوامل اثرگذار بر بازارهای کالایی نرخ‌های بهره است. در این راستا فدرال رزرو آمریکا بار دیگر نرخ بهره‌اش را به اندازه ۲۵/ ۰ واحد درصد افزایش داد. به گفته این نهاد، به احتمال زیاد این نرخ مجدداً در ادامه سال ۲۰۱۷ نیز افزایش خواهد یافت. در واقع معامله‌گران بازارها عقیده دارند دوران نرخ‌های بهره پایین که برای مدت‌هاست ادامه یافته، به اتمام رسیده است. از طرفی گرچه کاهش تقاضای چینی‌ها برای کالاهای خام در سال‌های ۲۰۱۵ و اوایل ۲۰۱۶ بر بازار کالاها در سراسر دنیا سایه‌ انداخته بود (به دلیل کاهش سرعت رشد اقتصادی)، اما آمارهای امیدوارکننده‌ای که برای اقتصاد اروپا و آمریکا طی ماه‌های اخیر منتشر شده، خبر خوبی برای اقتصاد چین است. قیمت نفت خام - کالایی که بیشترین تمرکز بازارها بر آن است - اغلب در فصل دوم ۲۰۱۷ باثبات بود. با این حال بیانیه اوپک مبنی بر ادامه یافتن فریز نفتی این نهاد تا فصل اول ۲۰۱۸ باعث شد ارزش قرارداد آتی این ماده در بورس کالای نیویورک به پایین‌ترین حد در سال جاری یعنی ۰۵/ ۴۲ دلار برای هر بشکه برسد. از طرفی تحریم‌ قطر از سوی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نگرانی‌ها را درخصوص روابط اوپک افزایش داده است. بر این اساس احتمال اینکه توافق میان کشورهای عضو اوپک بی‌اعتبار شود و افزایش عرضه نفت در بازارها اتفاق افتد، وجود دارد. همچنین افزایش تولید شیل آمریکا می‌تواند عاملی دیگر برای کاهش ارزش طلای سیاه باشد. با این حال در انتهای فصل دوم ۲۰۱۷ قیمت نفت خام با اندکی افزایش به سطح ۴۶ دلار برای هر بشکه رسید. به گزارش «اداره اطلاعات انرژی آمریکا» ادامه یافتن عرضه نفت خام فشارها را بر قیمت این کالا افزایش خواهد داد. ‌به گزارش این نهاد در سال ۲۰۱۸ عرضه روزانه نفت خام بیش از ۱۰ میلیون بشکه خواهد بود.

پیش‌بینی‌های گذشته‌نگر

به نظر می‌رسد قیمت کالاها از روندهای دلار و نرخ بهره تبعیت می‌کند. این پیش‌بینی، موضوعی روشن بود که کارشناسان کمتر به آن توجه می‌کردند. در فصل دوم ۲۰۱۷ شاهد افزایش نرخ بهره بودیم، درحالی که دلار با نرخی کم‌نوسان کاهش یافت. این موضوع در حالی است که بازدهی ترکیبی کالاها در این فصل ۹/ ۰ درصد افزایش یافت، اما ۲۲ مورد از ۲۹ بازار مواد خام که بر اساس مبادلات آتی دادوستد می‌شدند در آمریکا و انگلیس کاهش یافتند. از طرفی کالاهای کشاورزی همچون حبوبات به نظر ارزان‌تر خواهند شد. با توجه به عرضه چشمگیر این کالاها در فصل اول، به نظر می‌رسد در بلندمدت ریسک محدودی متوجه آنها خواهد بود. در فصل دوم، حبوبات از لحاظ عملکرد در جایگاه دوم پربازده‌ترین کالاها قرار گرفتند. بر این اساس بازدهی حبوبات در فصل دوم رکورد ۳۴/ ۱۳ درصد را به ثبت رساند. همچنین آینده کالاهایی که حداقل حساسیت را به نرخ بهره دارند به سطح نرخ تورم بستگی دارد. به عقیده کارشناسان به دلیل اجرای سیاست‌های تسهیل مقداری و سرازیر شدن سرمایه‌های ارزان به نظام اقتصادی جهان (سطح پایین نرخ‌های بهره تاریخی)، فشارهای تورمی ادامه خواهد یافت. قیمت طلا نیز تحت تاثیر افزایش نرخ‌های بهره و بدون توجه به کاهش ارزش دلار، در فصل دوم ۲۰۱۷ روندی کاهشی داشت.

حوادث سیاسی و اثرات آن بر بازارها

در فصلی که گذشت، رویدادهای سیاسی از دیگر عوامل اثرگذار بر بازارها بودند. انتخابات فرانسه نااطمینانی‌های گسترده‌ای را متوجه بازارها ساخت. با این حال پس از پیروزی امانوئل ماکرون در انتخابات فرانسه - نامزدی که حامی اتحادیه اروپا بود - یورو با روندی افزایشی روبه‌رو شد. از طرفی بیانیه‌های ماریو دراگی - رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا - موجب شد در انتهای فصل ۲۰۱۷ ارزش یورو در مقابل دلار آمریکا به بالای ۱۴/ ۱ دلار برسد؛ افزایشی که از ابتدای سال ۲۰۱۷ بی‌سابقه است. همچنین در ماه سپتامبر سال جاری انتخابات عمومی آلمان قرار است برگزار شود. بر این اساس، اگر آنگلا مرکل برای چهارمین بار متوالی در این سمت ابقا شود، اتحادیه اروپا پس از یک سال پر استرس (پس از برگزیت اتحادیه اروپا با نااطمینانی‌های فراوانی درخصوص انحلال روبه‌رو شد)، نفسی راحت خواهد کشید.

نگاهی اجمالی به آینده

در کنار عوامل اقتصادی و سیاسی اثرگذار، فصل سوم بازارها با فرارسیدن فصل تابستان همراه شده است. در این فصل کشاورزان آمریکایی مشغول کشت و کار هستند؛ فرآیندی که قرار است محصولات آن به‌دست مردم آمریکا و سایر نقاط جهان برسد. ایالات متحده بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده ذرت و سویا و همچنین بزرگ‌ترین صادرکننده گندم در جهان است. در این راستا، شرایط آب‌وهوایی در طول دوران کاشت، نگهداری و برداشت تعیین‌کننده مسیر قیمتی محصولات کشاورزی است. بعد از ۴ سال متوالی شرایط مساعد آب‌وهوایی، اکنون ذخایر محصولات در بیشترین مقدارشان قرار دارند. با این حال هر سال حوادث غیر قابل انتظاری ممکن است رخ دهد که ممکن است نااطمینانی‌ها را درخصوص قیمت محصولات کشاورزی افزایش دهد. یکی از این حوادث در انتهای فصل دوم ۲۰۱۷ به وقوع پیوست؛ زمانی که شرایط خشک آب‌وهوایی در شمال و جنوب داکوتا باعث افزایش شدید قیمت حبوبات در بازارها شد. در نهایت باید گفت عوامل زیادی هستند که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت کالاها در سه ماه پیش‌رو اثر خواهند گذاشت.