انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالای ایران، باعث می‌شودتا تولید شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی در راستای منافع ملی قرار گیرد و آنها از این ابزارها برای تامین مالی و همچنین رفع دغدغه‌ها در زمان رکودهای فصلی استفاده کنند.

طی سال‌های گذشته، همواره یکی از نگرانی‌ها در بازارمحصولات پتروشیمی، اطمینان نداشتن تولیدکننده ومصرف‌کننده برای تولید و تهیه مواد در فصل‌های مختلف سال بود. در همین راستا، اواخر سال گذشته بحث انعقادقراردادهای بلندمدت بین شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی در بورس کالا مطرح شد و سرانجام قراردادهای بلندمدت اوره و پلی‌اتیلن ترفتالات گرید بطری بین پتروشیمی‌ها و صنایع پایین‌دستی بر تابلوی این بورس حک شد تا یکی از دغدغه‌های بزرگ بازیگران صنعت پتروشیمی رفع شود. همچنین پس از عملیاتی شدن قراردادهای بلندمدت در بورس کالا، این موضوع مورد توجه فعالان این حوزه قرار گرفت، به‌طوری که کارشناسان از نظام‌مند شدن هر چه بیشتر معاملات پتروشیمی‌ها با رونق این گونه قراردادها در بورس خبر دادند؛ به منظور بررسی قراردادهای بلندمدت در بورس کالا و اقدامات توسعه‌ای در این زمینه «پایگاه خبری بورس کالای ایران» با «محمد عبدالرزاقی» فعال صنعت پتروشیمی گفت‌وگویی انجام داده‌ که در ادامه می‌خوانید:

در ابتدا از چگونگی شکل‌گیری قراردادهای بلندمدت محصولات پتروشیمی در بورس کالا بگویید.

برای عملیاتی شدن انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالا، نشست‌های بسیاری با ذی‌نفعان این حوزه برگزار شده که این امر با همکاری بورس کالای ایران مرتفع شده است. از این رو، پس از بررسی‌های متفاوت در اسفندماه ۹۴ اعلام شد که امکان امضای قراردادهای بلندمدت در بورس کالای ایران برای شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی فراهم شده است.

مزیت‌های قراردادهای بلندمدت برای فعالان صنعت پتروشیمی چیست؟

بیشترین مزیت قراردادهای بلندمدت، متوجه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی است؛ چراکه آنها به موقع و در فواصل مختلف می‌توانند مواد مورد نیاز خود را تهیه کنند، از سوی دیگر تولیدکننده هم در بلندمدت طبق برنامه‌ریزی می‌داند که چه مقدار محصول باید تولید کند و در اختیار مصرف‌کننده قرار دهد؛بنابراین هم تولیدکننده و هم خریدار اطمینان دارند که در هرفصل، در زمینه تولید و خرید در بازار مشکلی نخواهند داشت و این اتفاق به‌طور مستقیم تولید کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باید توجه داشت که بازار برخی از محصولات فصلی است؛ از این رو انعقاد قراردادهای بلندمدت بین شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین دستی می‌تواند منافع زیادی برای تولیدکننده و مصرف‌کننده در بر داشته باشد؛ مثلا بازار پلی‌اتیلن ترفتالات فصلی است و در فصل گرما همیشه تقاضابرای خرید این کالا بالا است، اما در فصل سرما تولیدکننده به اجبار کالای خود را انبار کرده و در نتیجه با انباشت ماده اولیه مواجه است؛ اما انعقاد قراردادهای بلندمدت سبب می‌شود تا تولیدکننده و مصرف‌کننده با شرایط بهتری از تولید و خرید روبه‌رو شوند و به این ترتیب، برنامه‌ریزی برای تولیدکننده ومصرف‌کننده آسان خواهد شد.انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالای ایران باعث می‌شودتا تولید شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی در راستای منافع ملی قرار گیرد و آنها از این ابزارها برای تامین مالی و همچنین رفع دغدغه‌ها در زمان رکودهای فصلی استفاده کنند؛از سوی دیگر، فروش محصولات شرکت‌های پتروشیمی نیز با این روش با قیمت میانگین در تالار پتروشیمی انجام می‌شود و از این رو، قیمت‌ها نیز به صرفه و منطقی خواهد بود.

آیا قراردادهای بلندمدت قابلیت انعقاد روی همه محصولات را دارند؟

نباید فراموش کرد که انعقاد این قراردادها برای تعدادی از محصولات کارآ نیست و فقط برای برخی از کالاها به صرفه است. برخی از محصولات همواره بازار خود را در شرایط متفاوت حفظ می‌کنند و از این رو، نیازی به عقد قراردادهای بلندمدت برای آنها وجود ندارد؛برای مثال محصولاتی که در فصل‌های متفاوت با رقابت به فروش می‌رسند، نیازی به انعقاد قرارداد بلندمدت با صنایع پایین‌دستی ندارند، در مقابل محصولاتی هم هستند که همواره تولیدکننده و مصرف‌کننده برای تولید، فروش و مصرف آنها با مشکلاتی در زمان‌های متفاوت همراه است و این محصولات نیاز دارند تا به وسیله انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالا به فروش برسند.

نظرتان درخصوص تامین مالی شرکت‌های پتروشیمی از طریق ابزارهای مالی بورس کالا از جمله اوراق سلف موازی استاندارد چیست؟

انتشار اوراق سلف موازی برای محصولات پتروشیمی، ابزاری جذاب برای تامین مالی به شمار می‌رود و به کشف واقعی‌تر قیمت‌ها نیز کمک می‌کند، اما در این زمینه نکته اینجاست که هنوز بسیاری از فعالان و تولیدکنندگان از مزایای ابزارهای مالی از جمله اوراق سلف موازی استاندارد اطلاع دقیقی ندارند؛ بنابراین باید برای آنها ارجحیت تامین مالی از بورس به نسبت اخذ تسهیلات از سیستم بانکی تشریح شود.