جواد موسوی

کارشناس پتروشیمی

در هفته اول اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶، تالار معاملات پتروشیمی شرکت بورس کالای ایران، معاملات خوبی را تجربه کرد، حجم عرضه‌ها مناسب بوده و در هفته اول اردیبهشت در سطح بالای ۷۵ هزار تن باقی ماند.در هفته گذشته حجم معاملات برخلاف هفته گذشته بیش از ۲۵۰۰ تن افزایش را تجربه کرد، به نظر می‌رسد کاهش قیمت‌ها و به خصوص قیمت PVC‌ها بر این افزایش جذابیت و حجم معاملات تاثیرگذار بوده است. در کل بیش از ۶۲ درصد از محصولات عرضه شده از سوی متقاضیان خریداری شد، این در حالی بود که در هفته گذشته ۶۴ درصد از کل عرضه‌ها خریداری شده بود.

در این بین ۲۲ گرید از ۸۰ گرید عرضه شده با رقابت قیمتی به فروش رسیدند، رقابت‌های قیمتی بین یک تا ۲۰ درصد بود، البته در هفته جاری حجم تقاضا نیز برای سومین هفته متوالی افزایش یافت و در هفته جاری افزایشی نزدیک به ۴ هزار و ۵۰۰ تن داشت. آنچنان که آمارها نشان می‌دهند، حجم عرضه‌ها نسبت به دو هفته قبل بیش از ۶ هزار تن افزایش داشته است.خوشبختانه در سال ۱۳۹۶ حجم هفتگی عرضه‌ها بسیار مناسب بوده و در دو هفته اخیر در سطوح بالای ۷۰ هزار تن حفظ شده است.بیشترین کاهش عرضه مربوط به گروه پلی‌پروپیلن نساجی بوده که برابر با ۴.۰۹۶ تن کاهش است، همچنین گروه پلی‌استایرن نیز کاهشی ۹۰۰ تنی را تجربه کرد. گروه PVC نیز با کاهش ۷۰۰ تنی عرضه در رده بعدی قرار داشت. بیشترین افزایش عرضه نیز مربوط به گروه پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳ و با ۳.۸۴۵ تن افزایش بوده است، بعد از این گروه پلی‌اتیلن سنگین تزریقی با ۱۹۵۰ تن افزایش عرضه قرار داشت.

انتقادی که وجود دارد، باز هم به گروه پلی‌پروپیلن شیمیایی وارد می‌شود؛ که در هفته جاری تنها ۸۵۵ تن عرضه وجود داشت و برای ۵ گرید مختلف بود. این در حالی است که این گروه در هفته‌های گذشته نیز با کاهش عرضه مواجه بوده است و این حجم کم عرضه بسیار نامناسب بوده و کلیه گریدهای این گروه را با التهاب مواجه کرده است و کلیه معاملات گروه با سقف قیمت انجام شد. انتقاد دیگر به پتروشیمی تبریز وارد است که بدون اطلاع‌رسانی به بازار کل عرضه‌های پلی‌استایرن خود را متوقف کرده است و به همین دلیل در هفته جاری حجم عرضه‌های این گروه ۹۰۰ تن کاهش یافت. تقاضا نسبت به هفته گذشته بیش از ۴ هزار تن افزایش را نشان می‌دهد، به نظر می‌رسد، نباید به حجم کم عرضه پلی‌پروپیلن شیمیایی بی‌توجه بود، زیرا این کالا در هفته‌های اخیر تقاضای کاذب شدیدی را تجربه کرده است. تقاضا برای این گروه بیش از ۱۳ هزار تن بوده که ۱۵ برابر حجم عرضه بود. بیشترین تقاضا در هفته جاری مربوط به گرید پلی‌پروپیلن فیلم HP۵۲۵J و با بیش از ۱۸ هزار تن تقاضا است. پلی‌پروپیلن شیمیایی ZB۳۳۲C نیز با بیش از ۱۲ هزار تن تقاضا قرار داشت. افزایش کاذب تقاضا به افزایش هر چه بیشتر قیمت منجر می‌شود و بیشترین درصد‌های رقابت به این گروه‌ها تعلق داشت. حجم معاملات در هفته گذشته با افزایش ۲هزار و ۵۰۷ تنی نسبت به هفته گذشته مواجه شد، به این ترتیب حجم معاملات در سطوح بالای ۴۵۵ هزار تنی تثبیت شد. به این ترتیب کاهش حجم معاملاتی که در هفته‌ها قبل رخ داده بود در هفته جاری جبران شد. به نظر می‌رسد این افزایش حجم معاملات تحت تاثیر اعلام قیمت‌های پایه جدید و کاهش یافتن مناسب برخی از آنها همچون PVC و PET بوده است. زیرا با کاهش شدید قیمت این محصولات برای خرید جذابیت بیشتری یافته‌اند و به این ترتیب حجم معاملات بیشتری را تجربه کرده‌اند.با توجه به اعلام قیمت‌ها به‌صورت هفتگی و همچنین نزولی شدن قیمت نفت انتظار می‌رود بار دیگر خریداران محصولات پلیمری سیاست‌های محافظه‌کارانه در پیش بگیرند.

پتروشیمی شازند نیز همچون هفته‌های گذشته کالای پلی‌اتیلن سبک خطی ۲۰۹ خود را با کاهش قیمت نسبت به پتروشیمی امیر کبیر عرضه کرد و در هفته گذشته حجم عرضه خود را به ۳ هزار تن رسانده بود و بار دیگر مورد استقبال بازار قرار گرفت و با رقابت قیمتی یک درصدی معامله شد و به‌طور کامل به فروش رسید. پتروشیمی بندر امام نیز در هفته جاری قیمت پایه محصول پلی‌اتیلن سنگین بادی ۰۰۳۵ خود را کاهش داده بود تا بتواند حجم بیشتری از محصول خود را به فروش برساند. به نظر می‌رسد در این راه تا حدی موفقیت‌آمیز عمل کرد و حجم فروش این محصول در هفته جاری به بیش از ۱۲۰۰ تن رسید. پتروشیمی کرمانشاه نیز قیمت محصول پلی‌اتیلن سنگین بادی BLE خود را کاهش داده بود و این مجتمع نیز کاملا موفقیت‌آمیز عمل کرده و تمامی محصول عرضه شده خود را به فروش رساند. به نظر می‌رسد این کاهش نرخ‌های مجتمع‌ها با در نظر گرفتن رکود بازار بسیار مناسب است و امید است در آینده نیز این اقدامات صورت پذیرد. این‌گونه اقدامات سبب خواهد شد که استراتژی برد- برد صورت گیرد و هم مجتمع و هم مشتری رضایت بیشتری داشته باشند.طی هفته گذشته باز هم ۱۴ گرید آن را پلی‌پروپیلن‌ها تشکیل می‌دهد، این در حالی است که در طول سال ۱۳۹۵ نیز این گروه همواره از جذاب‌ترین کالا‌ها بوده‌اند.

همان‌طور که مشاهده می‌شود، بیشتر گریدهای پلی‌پروپیلن فیلم با سقف قیمت معامله شده‌اند، به نظر می‌رسد کاهش شدید عرضه در این گروه‌ها سبب افزایش التهاب بازارشان شده باشد، انتظار می‌رود در هفته‌های آتی عرضه‌های این گروه با افزایش مواجه شود و به‌طور منظم عرضه‌ها صورت پذیرد تا بازار به سمت تعادل حرکت کند.انتقاد وارده این است که با توجه به قرار داشتن در هفته اول ماه و شارژ شدن سهمیه خرید ماهانه خریداران، عرضه‌های این گروه به جای افزایش یافتن با کاهش رو‌به‌رو شده است و التهاب بازار بیش از پیش شده و معاملات با قیمت‌های بالاتری نسبت به هفته‌های گذشته صورت گرفته است.محصول PVC-E۶۸۳۴ اروند،‌ در صدر رقابت قرار داشته و با ۲۰ درصد رقابت در رتبه اول بوده و رکورد‌دار افزایش نرخ در هفته گذشته است.

آمار کلی معاملات بازار به تفکیک هر گروه کالایی

بیشترین حجم عرضه مربوط به PVC با ۱۴ درصد سهم بازار و با نزدیک به ۹ هزار تن عرضه است. رتبه دوم نیز به گروه پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم و سنگین اکستروژن و با ۱۳ درصد برای هر یک و بیش از ۸ هزار تن عرضه اختصاص دارد، در کل این گروه‌ها ۴۰ درصد حجم کل عرضه‌های بازار را به خود اختصاص داده‌اند.

درصد سهم هر گروه کالایی در تقاضای این هفته پلیمرها

گروه پلی‌پروپیلن نساجی با بیش از ۲۰ هزار تن تقاضا و معادل ۲۷ درصد کل تقاضای بازار بیشترین تقاضای این هفته را به خود اختصاص داده است، بعد از این گروه پلی‌پروپیلن شیمیایی، با نزدیک به ۱۴ هزار تن تقاضا بیشترین حجم تقاضا را به خود اختصاص داده که برابر با ۱۷ درصد تقاضای کل بازار است. گروه سوم PVC است که با نزدیک به ۱۱ هزار تن تقاضا، معادل ۱۴ درصد تقاضای بازار در صدر عرضه‌های هفته جاری قرار گرفته است.