تداوم فشار طرف تقاضا در بازار فولاد

محمدحسین بابالو: رفت و برگشت قیمت‌ها در بازار فولاد به رویکردی تبدیل شده که برای فعالان بازار در ماه‌های اخیر طبیعی قلمداد می‌شود. برخی تلاش‌ها برای مدیریت بازار به‌رغم ضعف تقاضا، دورنمای مبهم بازار فولاد، شرایط متفاوت در بازار مصنوعات مختلف فولادی، نتایج و الزامات جلسات فعالان صنعت فولاد و نگرانی از تغییر شکل کلی بازارهای جهانی را می‌توان مهم‌ترین رخدادهای این روزهای بازار فولاد به شمار آورد که به آن پرداخته‌ایم.

در بازار میلگرد شاهد ثبات نسبی قیمت‌ها از سوی بسیاری از تولیدکنندگان هستیم هرچند که در لیست فروش برخی دیگر، کاهش قیمت نیز ملاحظه می‌شود. در این بازار هرچند که با جهش دست ساخته قیمت‌ها در هفته گذشته رو‌به‌رو بودیم ولی در نهایت ذات بازار و ضعف تقاضا موجب شد تا بهای این کالا به روند پیشین خود باز گشته و قیمت‌ها مجددا به ثباتی شکننده دست یابد. این در حالی است که این روند رفت و برگشتی قیمت‌ها باعث شد تا میل به افت نرخ عمیق تر شده و فروشندگان به کمک اعمال تخفیف بیشتر در زمان انعقاد معامله، قیمت‌های کمتری را به بازار ابلاغ کنند. البته در این شرایط خریداران و واسطه‌های توانمند نیز با درک موقعیت فعلی اقدام به کشف قیمت پایانی عرضه‌کنندگان کرده و با مقایسه نرخ با دیگران یا اعلام قیمت‌هایی توأم با تخفیف به سایر فروشندگان و صاحبان کالا، نرخ‌هایی جذاب تر را در نهایت کشف کرده که این رویکرد هم در نهایت به زیان عرضه‌کنندگان اصلی تمام خواهد شد. در هر حال ضعف تقاضا در روزهای فعلی واقعیتی است که نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت.

در بازار تیرآهن نیز همچون گذشته روند عمومی قیمت‌ها از ثبات نسبی نرخ و رفت و به‌دلیل برگشت‌های محدودی حکایت دارد که در نهایت به دلیل ذات مدیریت شده این بازار، متوسط قیمت‌های هفته‌های اخیر حتی در پاره‌ای اوقات از رشد ناچیز نرخ‌ها نیز حکایت دارد. در بازار ورق و سپس بازار پروفیل شاهد افزایش آرام قیمت‌ها در هفته‌های اخیر هستیم که باید ریشه این نوسان قیمت‌ها را در بهای ورق جست‌وجو کرد. وضعیت بازار ورق خود به کلافی سر در گم تبدیل شده که در آن همه چیز نقش آفرینی می‌کند. از اختلاف واحدهای صنعتی مختلف، نوسان حجم واردات، نوسان قیمت تمام شده مصنوعات وارداتی، پایین بودن نسبی موجودی انبارها، مدیریت دست ساخته برخی عرضه‌ها، ترس از افزایش بیشتر قیمت‌ها، هجوم برای خرید در بورس کالا در قیمت‌هایی نه چندان جذاب و واقعیت‌های بسیار دیگری را می‌توان از پیدا و پنهان بازار ورق دانست.

در هر حال کاهش تقاضای این کالا در روزهای سرد سال نتوانسته است تاثیر چندانی بر قیمت‌ها داشته باشد اما رفت و برگشت قیمتی نیز رخدادی است که باید به آن اشاره کرد زیرا با افزایش محسوس قیمت‌ها در هفته‌های اخیر، فضا برای تعدیل بخشی از رشد نرخ فراهم شده که شاهد چنین رخدادی در برخی ورق‌های وارداتی هستیم ولی باز هم کمک چندانی برای بازار تلقی نمی‌شود. به نظر می‌رسد تا روحیه تعامل در این بازار خودنمایی نکند و بخش‌های مختلف منافع خود را به‌صورت توامان در یک‌سو تعقیب نکنند، وضعیت کلی بهبود عمیقی نخواهد یافت. با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی و رشد قیمت دلار، شاید وضعیت این بازار رو به وخامت بیشتری بگذارد، اما هنوز برای این ادعا بسیار زود است. مهم‌ترین‌ ویژگی این روزهای بازار فولاد را باید فرارسیدن دهه محرم دانست، زیرا هم حجم فعالیت‌های عمرانی در کشور و حتی در بخش‌های خصوصی ناخودآگاه کاهش یافته و از سوی دیگر فعالان بازار نیز تمایل چندانی به فعالیت همچون گذشته ندارند. این در حالی است که تعطیلات هفته آینده مصادف با روزهای تاسوعا و عاشورا به کاهش بیشتر تقاضا کمک خواهد کرد.

با توجه به این موارد به احتمال قوی در هفته جاری و هفته پیش رو نمی‌توان امید چندانی به بهبود وضعیت معاملات در بازار داشت هرچند که برخی رخدادهای دست‌ساخته، بتواند باز هم قیمت‌ها را به‌صورت تصنعی افزایش داده ولی بدنه بازار و حجم تقاضا از آن حمایت نخواهد کرد. نکته دیگر را باید در تلاش‌های برخی از فولادسازان بزرگ در بخش‌های مختلف این صنعت برای حمایت از قیمت‌ها دانست که خروجی غالب آنها پس از جلسات انجمن تولیدکنندگان فولاد خودنمایی کرده است. با بررسی وضعیت بازار در ماه‌های اخیر می‌توان این گونه استناد کرد که نزدیک به ۵ یا ۶ مرتبه در ماه‌های اخیر، قیمت‌های مصنوعات فولادی با محوریت میلگرد افزایش یافته ولی هیچ کدام ادامه نیافته و اصطلاحا عقیم مانده است. یکی از فرضیاتی که تلاش برای مدیریت بازار، بر آن نهاده شده است را باید ثبات نسبی تقاضا و میل به افزایش آن به شمار آورد. این در حالی است که پذیرش ثبات نسبی تقاضا در بازه زمانی مثلا یک ماهه به نسبت ماه پیش از آن قابل قبول است ولی در نهایت این گونه شاهد بوده‌ایم که رشد قیمت‌ها با عقب‌نشینی مقطعی تقاضا مواجه شده که در کوتاه‌مدت باعث شد رشد قیمت‌ها مستهلک شود.این رخداد هرچند که تاکنون باعث شده قیمت‌ها کاهش بیشتری نداشته باشد که خود موفقیت بزرگی به شمار می‌آید، ولی نشان داده است که تعهد شرکت‌های عرضه‌کننده به مصوبات این قبیل جلسات و همچنین التزام عملی به اجرای این قبیل توافقات در بازه زمانی میان‌مدت تا درازمدت است که در نهایت به موفقیت آن منجر خواهد شد. در هر حال تقاضا در بازار راکد فعلی نیز خود از ویژگی‌ها و انعطاف‌پذیری محدودی برخوردار بوده است که توانسته راه را بر افزایش قیمت‌ها ببندد.

با توجه به این موارد بهتر است فعالان برجسته بازار با دقت بیشتری واقعیت‌های نظام عرضه و تقاضا را در بازار آزاد رصد کرده و رویکردهای احتمالی بازار را پیش‌بینی کنند تا بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند. به‌عنوان مثال می‌توان به هفته پیش رو تا روز عاشورا اشاره داشت که مصادف با کاهش تقاضا خواهد بود. در این فاصله زمانی اگر باز هم فیل تولیدکنندگان یاد هندوستان کرده و اقدام به رشد قیمت‌ها کنند، تلاش آنها در نهایت مثمر اثر نخواهد بود، همچنین به مستهلک شدن انرژی و کم‌اثر شدن این قبیل رویکردها منجر خواهد شد. بهتر است قبل از هر اقدامی وضعیت بازار رصد شده و سپس به‌صورت یکپارچه اقدام به اتخاذ یک رویکرد واحد با تعهد بخش بزرگ‌تری از فعالان بازار شود. در هر حال این نخستین باری است که رویکرد مدیریت بازار به‌صورت اجرایی و متحد پیگیری می‌شود که در صورت شکست آن، بخش مهمی از فعالان بازار ابزار بزرگی را از دست خواهند داد، زیرا بازار به تقابل ذاتی با آن برخاسته ولی این بار اطلاعات بیشتری از رفتارهای پیش رو وجود داشته و اصطلاحا دست مدیریت‌کنندگان بازار رو خواهد شد. نکته مهمی که در برخی رسانه‌ها به آن اشاره شد را باید در افزایش قیمت زغال سنگ در کنار رفت و برگشت بهای سنگ آهن برشمرد که در نهایت به‌صورت واقعی به افزایش قیمت تمام‌شده فولاد در اقصی نقاط جهان می‌انجامد. هم اکنون در خبرها از تلاش برخی از فولادسازان بزرگ جهانی برای حمایت از قیمت‌ها شنیده می‌شود که با توجه به واقعیت‌های بازارهای جهانی، احتمالا چنین رخدادی اجرایی خواهد شد؛ بنابراین نمی‌توان از احتمال افزایش قیمت‌های جهانی چشم‌پوشی کرد. بهتر است فعالان بازار فولاد نسبت به این رخداد مهم در کنار افزایش قیمت نفت خام موضعی احتیاطی اتخاذ کرده و کم و کیف آن را بررسی کرده و مورد توجه قرار دهند. ممکن است بازار جهانی فولاد به سمت تغییر جهتی جدی حرکت کند. رخدادی که بارها تجربه شده و هم اکنون نیز شواهدی از آن در حال مشاهده است.