دنیای اقتصاد: نیمه اول سال جاری میلادی در شرایطی گذشت که چین به‌رغم تلاش برای کاهش ظرفیت تولید خود در بخش فولاد با رشد صادرات در این محصول روبه‌رو شد، این در حالی است که در بازارهای صادراتی به دلایلی مثل مشکلات دامپینگ و نگرانی‌های شرکای تجاری این کشور از این وضعیت با اصطکاک‌های بالایی روبه‌رو بود. در این بین با آنکه سیاست‌های این کشور در زمینه تولید این محصول تغییری نکرده اما پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارند که آمارهای صادراتی در نیمه دوم کاهشی باشند. معاون وزیر صنعت این کشور اما در اظهاراتی اخیرا اعلام کرده است که در نیمه اول ماموریت برنامه‌ریزی برای کاهش ظرفیت‌های تولید فولاد بود اما در نیمه دوم این برنامه‌ها عملیاتی خواهند شد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید فولاد نیز در این کشور در نیمه اول سال افزایشی بوده است که این عوامل در مجموع روی قیمت‌های این کالا فشار وارد خواهند کرد.

در این بین حتی به عقیده کارشناسان نشست گروه ۲۰ در ابتدای ماه جاری نیز نتوانست مسیر تولید را در این کشور تغییر دهد به‌طوری که با رشدی ۶/ ۲ درصدی میزان تولید روزانه فولاد ۲ میلیون و ۲۱۲ هزار تن تولید را ثبت کرده است. به گزارش «ایفنا» این میزان تولید در ماه قبل از آن ۶۸ میلیون و ۵۷۰ هزار تن بوده است که در مقایسه با ماه مشابه پارسال ۳ درصد رشد را نشان می‌دهد. بر این اساس باید گفت دولت چین در اجرای سیاست‌های خود موفق عمل نکرده و نتوانسته در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی خود و کنترل قیمت‌ها تولید را کنترل کند. به این ترتیب همچنان نگرانی‌ها برای اشباع بازار جهانی فولاد ادامه دارد و در این بین کشورهایی که به تازگی به جرگه تولیدکنندگان این محصول می‌پیوندند بیش از همه نگرانند. به تحلیل «دنیای اقتصاد» در حال حاضر میزان تولید فولاد در جهان یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تن و میزان مصرف یک میلیارد و ۵۴۰ میلیون تن در سال است که اختلاف این دو آمار رقمی در حدود ۶۰ میلیون تن است که از اشباع بازار حتی در شرایط فعلی حکایت دارد.

با رشد ۳ درصدی تولید فولاد کمتر از ۳ سال آینده بازار با وضعیت اشباع کامل و شاید غیرقابل بازگشت روبه‌رو خواهد شد که می‌تواند برای تولیدکنندگان جدید خطرآفرین باشد. این در شرایطی است که در سمت مصرف شاهد رشد چندانی نیستیم. در این بین اگر از کشورهای صنعتی و نوظهور بگذریم میزان تقاضای مصرفی برای فولاد در جهان زیر یک درصد رشد دارد که البته تحلیل‌های جدیدتر با اشاره به چالش‌های تولیدات صنعتی در کشورهای نوظهور و توقف و حتی کاهش شتاب رشد اقتصادی در این کشورها معتقدند ممکن است میزان تقاضای مصرفی برای فولاد در این کشورها نیز کاهش یابد. به این ترتیب نگرانی‌های جدی در حوزه اشباع بازار فولاد وجود دارد که این فشارها روی چین به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان که در حدود ۸۵۰ میلیون تن تولید دنیا را در اختیار دارد بیشتر است. متاسفانه این کشور نیز به نظر می‌رسد همکاری‌های لازم را با سایر کشورها ندارد و با ۳ استراتژی در حال ضربه زدن به بازار فولاد دنیا است؛ نخست تغییرات مداوم ارزش پول در این کشور که بر تراز تجاری آن اثر گذاشته و صادرات اکثر محصولات و به خصوص فولاد را تسریع و مقرون به صرفه می‌سازد.

سیاست دوم کاهش قیمت‌های صادراتی محصولات فولادی در مقایسه با قیمت‌های داخلی است که به اصطلاح دامپینگ نامیده می‌شود. این سیاست به شدت بر بازارهای جهانی فولاد اثر گذاشته و نگرانی‌ها را تشدید کرده است و سومین موضوع افزایش میزان تولید بر خلاف وعده‌های این کشور است که بازار را به مرز اشباع نزدیک می‌سازد.این کشور تنها در یک ماه قادر است بیش از ۶۰ میلیون تن تولید فولاد انجام دهد و این میزان تولید بیش از تولید ۴ سال ایران است و با تولید یک سال روسیه برابری می‌کند. بر این اساس انتظار جهان از این کشور بالا است و به عبارتی دنیا چشم به راه تصمیمات تولیدی چین مانده است.

با این حال گزارش‌ها درباره افزایش تولیدات فولاد چین در حالی منتشر می‌شود که در نشست اخیر گروه ۲۰، توافقی برای ایجاد همکاری برای حل و فصل مشکل اشباع بازار فولاد حاصل شد. در این بین اما پیش‌بینی‌های بدبینانه‌تری نیز وجود دارد از آن جمله اینکه قیمت فولاد روند رو به رشدی را در سال ۲۰۱۷ در پیش خواهد گرفت که این موضوع فشارهای تولیدی چین را تشدید خواهد کرد. بر این اساس آنچه انتظار می‌رود رشد سودآوری شرکت‌های تولیدکننده و به دنبال آن تصمیم برای افزایش میزان تولید است مگر آنکه دولت چین سیاست‌های سختگیرانه‌تری در این رابطه در پیش بگیرد. در این بین کارشناسانی که بدبینانه به موضوع چین می‌نگرند معتقدند این کشور برنامه‌های توسعه‌ای خود را بر پایه رشد تولیدات فولاد خود بنا نهاده و بر این اساس ممکن است عقب‌نشینی از این برنامه‌ها در حد و اندازه‌ای که سایر کشورها انتظار دارند تحقق نیابد. به عبارتی شاید چین در عقب‌نشینی از ظرفیت‌های جدید تصمیماتی را اعمال کند اما اینکه تولیدات خود را کاهش دهد در هاله‌ای از تردید قرار دارد بر این اساس نه تنها در نیمه دوم سال جاری نیز آمارهای تولید منفی نخواهد شد که حتی در نیمه اول سال آینده شاهد رشد تولید فولاد در این کشور مهم فولادی دنیا خواهیم بود. شاهد این مدعا نیز آنکه در پی تداوم فعالیت‌های ساخت و ساز پس از فصل تابستان، تقاضای فولاد در چین، بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده دنیا، به‌طور معمول در ماه سپتامبر و اکتبر افزایش می‌یابد. بر این اساس باید گفت برنامه کاهش ۴۷ درصدی ظرفیت تولید فولاد چین تا پایان سال به رویا بیشتر شباهت دارد تا واقعیت.