در بازار فلزات اساسی سه مولفه مهم و تاثیر‌گذار می‌تواند چشم‌انداز قیمتی این بازار را تعیین کند. مولفه‌هایی که عمدتا به تصمیمات کشورهای مهم بازیگر در اقتصاد جهانی وابسته‌اند. به گزارش اقتصادنیوز، در حقیقت تعیین چشم انداز نرخ رشد اقتصادی چین از یک سو و از سوی دیگر سیاست‌های بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا و در نهایت قیمت نفت سه اضلاع مثلثی هستند که در پیش‌بینی و تعیین مسیر بازار فلزات می‌توانند نقشی تعیین‌کننده داشته باشند. اما آنچه در گزارش زیر به آن اشاره شده است بیانگر این نکته است که سرمایه‌گذاران در یک برزخ تصمیم‌گیری گرفتار شده‌اند.

در بحث اقتصاد چین کاهش نرخ رشد اقتصادی نگرانی سرمایه‌گذاران این حوزه را برانگیخته است به نحوی که نرخ رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۱۵ با رسیدن به سطح ۹/ ۶ درصد به کمترین میزان خود در ۲۵ سال اخیر رسیده است. در شرایط فعلی تجربه کاهش شدید ارزش یوآن در پایان سال میلادی گذشته عامل خروج بخشی از سرمایه‌های خارجی و افزایش نگرانی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی این کشور شده است. موضوع مهم آن است که سرمایه‌گذاران در حال رصد شاخص‌های تولید کارخانجات، واردات، صادرات و اشتغال این کشور هستند. در سوی مقابل هم مقامات چینی این امیدواری را به سرمایه‌گذاران داده‌اند که در سال ۲۰۱۶ اقداماتی برای تثبیت ارزش یوآن و بهبود نرخ رشد اقتصادی انجام دهند. بنابر تحلیل کارشناسان شرکت مطالعات اقتصادی آریاسهم، از سوی دیگر در بحث سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا دوگانگی دیده می‌شود؛ از یک سو آمارها حکایت از روند مثبت داده‌های اقتصادی این کشور دارد و از سوی دیگر ضعف اقتصاد جهانی در تصمیمات این نهاد در راستای افزایش نرخ بهره موثر بوده است. بر این اساس سرمایه‌گذاران در یک ابهام تصمیم‌گیری در رابطه با افزایش یا کاهش ارزش دلار قرار گرفته‌اند.

اما در بازار نفت، به نظر تصمیمات اخیر با توجه به نشست چهار‌جانبه نفتی دوحه می‌تواند حداقل تاثیر مثبت روانی در جهت عدم کاهش بیشتر قیمت نفت را به همراه داشته باشد اما نکته مهم آن است که وضعیت کنونی قیمت نفت حاصل افزایش نااطمینانی نسبت به تقاضا خصوصا از جانب چین و تهدید ناشی از مقاومت عرضه‌کنندگان غیر اوپک در برابر کاهش قیمت نفت، به ویژه تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا است. در شرایط حاضر بازار نفت دچار شوک عرضه و تقاضا شده است، از سوی دیگر با توجه به کند شدن رشد اقتصادی، بازیابی قیمتی تا انتهای سال جاری یا سال آینده رخ نخواهد داد در عین حال میانگین نظرات کارشناسان نفتی گویای این مهم است که کاهش شدید قیمت نفت یا بازیابی نفت بیش از ۱۰۰ دلار فعلا امکان پذیر نیست و در یکی دو سال آینده قیمت در نهایت به مرز ۶۰ تا ۷۰ دلار افزایش خواهد یافت. در ادامه بازارهای جهانی را به تفکیک کالاها مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.آلومینیوم کمترین پیش‌بینی مثبت درباره افزایش قیمت را به خود دیده است که به خاطر ترکیب دو عامل وجود ظرفیت مازاد و موجودی‌های بسیار بالا، انتظار خاصی درباره افزایش قیمت در این فلز وجود ندارد. تحلیلگران به‌طور میانگین انتظار دارند برای سال ۲۰۱۶، متوسط قیمت آلومینیوم حدود ۱۵۲۵ دلار باشد و برای سال ۲۰۱۷، تنها افزایش قیمت حدود ۵ درصدی و میانگین قیمت ۱۶۰۰ دلار در هر تن را برای آلومینیوم متصور هستند.

در بازار داخلی صنعت آلومینیوم ایران با دو مشکل اصلی روبه‌رو‌ است. انرژی بر بودن این صنعت در کنار نحوه تامین مواد اولیه (بوکسیت) دو چالش عمده این صنعت است که این گروه را به زیان دهی رسانده است. بررسی‌ها نشان داد بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینه های تولید آلومینیوم در ایران به حامل‌های انرژی به‌خصوص برق اختصاص دارد این در شرایطی است که عدم تامین پایدار برق برای این صنعت همواره یکی از معضلات اصلی بوده است. از سوی دیگر بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد قیمت تمام شده نیز به مواد اولیه اختصاص پیدا می‌کند که این امید می‌رود با رفع تحریم‌ها در دوران پسابرجام مشکل تامین مواد اولیه به حداقل کاهش یابد. در این بین بر اساس افق ۱۴۰۴ ایران باید به تولید ۵/ ۱ میلیون تن آلومینیوم دست یابد که از این رو توجه به تامین مواد اولیه، تامین برق پایدار و بهسازی صنایع آلومینیوم برای کاهش آلایندگی و مصرف برق باید در اولویت قرار گیرد. همچنین آخرین خبرها حاکی از این است که ایران موافقتنامه ۲۰ ساله خود را ۲۵ سال دیگر با گینه جهت تولید بوکسیت تمدید کرده است. علاوه بر آن یک گروه انگلیسی- آلمانی نیز بحث اقتصادی بودن آن را بررسی می‌کنند و این امید می‌رود که در دوران پسابرجام سرمایه‌گذاری لازم در گینه انجام شود. همچنین بنا به گفته رئیس هیات عامل ایمیدرو مذاکرات با استرالیایی‌ها برای خرید بوکسیت در حال انجام است و این کشور برای تولید پودر آلومینیوم در بنادر پارسیان کارخانه احداث و سرمایه‌گذاری کند.جی پی مورگان درباره مس و نیکل اعتقاد به وقوع بازار خرسی (نزولی) دارد. این بانک برای دو فلز مس و نیکل اعتقاد به پایین‌ترین قیمت در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ دارد.روی پس از نیکل از دید اغلب تحلیلگران، بهترین فرصت افزایش قیمتی در این محدوده ۲ ساله را دارا است و انتظار می‌رود قیمت آن ۲۵ درصد از سطح کنونی بالاتر رود.

نشانه‌هایی وجود دارد که مواد خام مربوط به بازار روی به دلیل ترکیب عواملی چون بسته شدن معادن و کاهش تولید به دلیل سطح قیمتی، در حال کمیاب شدن است. تولیدکنندگان چینی قول داده‌اند که در سال جاری ۵۰۰ هزار تن از ظرفیت خود را کاهش بدهند و اثر این افت همین حالا با افزایش واردات روی فرآوری شده به چین، در حال نشان دادن خود است. تحلیلگران بازار فلزات انتظار دارند که روی در سال جاری با کسری ۵۳ هزار تنی و در سال آینده با کسری ۲۷۵ هزار تنی مواجه شود. برآورد متوسط قیمت روی در سال جاری ۱۶۸۲ دلار می‌باشد، با این حال تعدادی از پیش‌بینی‌کننده‌ها نظر دیگری دارند. بنا به گزارش موسسه تحقیقاتی Tech Navio که یک موسسه تحقیقات بازار مستقر در لندن می‌باشد، براساس پیش‌بینی بسیاری از موسسات مالی و بانکی، روی تا سال ۲۰۲۰ به مرز ۲ هزار دلار باز خواهد گشت.برای مثال موسسه SP Angle که یک واحد بانکداری و سرمایه‌گذاری است برای سال ۲۰۲۰ قیمت روی را ۲۳۰۰ دلار در هر تن پیش‌بینی کرده است. این موسسه برای سه ماهه نخست امسال قیمت ۱۵۷۵ دلار را تخمین زده و معتقد است در سه‌ماهه چهارم به ۱۸۲۵ دلار خواهد رسید. کمترین رقم پیش‌بینی شده از سوی موسسه خدمات مشاوره EIU است که کارشناسان این موسسه می‌گویند، در سه ماهه اول امسال متوسط قیمت روی به ۱۶۰۰ دلار خواهد رسید و در سه ماهه پایانی ۱۸۹۰ دلار خواهد شد.این موسسه برای سال ۲۰۲۰ قیمت ۱۹۸۴ دلار را برای روی تخمین زده است.

در بازار داخلی روی، چالش اصلی تولید‌کنندگان کمبود مواد اولیه و خاک مورد نیاز در دسترس است، بر اساس آمار منتشر شده ایران چهارمین تولیدکننده بزرگ ماده معدنی سرب و روی در آسیا بعد از چین، قزاقستان و هند می‌باشد. همچنین از نظر تولید شمش روی جایگاه ششم و از نظر تولید سرب جایگاه پنجم را در آسیا دارا می‌باشد. در حال حاضر بیش از ۹ درصد ذخایر خاک سرب و روی دنیا در ایران شناسایی شده، اما آنچه در کشور تولید و صادر می‌شود حتی به یک درصد نسبت‌های جهانی نیز نمی‌رسد. هم‌اکنون ایران سالانه حدود ۱۶۰ هزار تن روی در ۷ کارخانه بزرگ و ۴۵ کارخانه کوچک تولید می‌کند و برنامه‌ریزی شده است تا سال ۱۴۰۴ این مقدار به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش یابد.

در حال حاضر اکثر واحدهای تولید سرب و روی کشور به دلیل عدم دسترسی به میزان خاک مورد نیاز با عیار مناسب، با کمتر از ظرفیت اسمی خود در حال فعالیت هستند به نحوی که تولید در بسیاری از این واحدهای صنعتی با ۲۰تا۳۰ درصد ظرفیت در حال انجام است. انگوران با بیش از ۹ میلیون تن ذخیره قطعی پرعیار‌ترین معدن کشور را با عیار ۲۵تا ۳۰ درصد در اختیار دارد و ومعدن مهدی‌آباد با عیار ۹ درصد و ذخیره قطعی ۴۵میلیون تن به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن سرب و روی ایران به‌شمار می‌رود که ۶۹درصد از ذخایر سرب و روی را در خود جای داده است. درباره فلز سرب، با وجود اینکه انتظار می‌رود همچون روی ظرف ۲سال آتی با کاهش عرضه روبه‌رو‌ شود، اما انتظار افزایش قیمت خاصی در بین میانگین تحلیلگران برای این فلز دیده نمی‌شود. در بازار داخلی سرب همچون روی نخستین و مهم‌‌ترین مشکل دررابطه با ذخایر سرب و روی، در بخش اکتشاف است. یکی از مشکلات دیگر این تولید‌کنندگان سرب داخلی بحث زیست محیطی است. بر این اساس برای بهبود صنعت سرب و روی باید بحث اکتشاف و استخراج و استفاده از ماشین‌آلات جدید و فناوری مناسب و استخراج اصولی و همچنین اعطای تسهیلات ارزان قیمت تقویت شودکه می‌تواند به بهبود این صنعت با توجه به دارا بودن معادن غنی در داخل کشور کمک کند.

فلز قلع در رده سوم از لحاظ افزایش قیمتی قرار دارد و اکثر تحلیلگران انتظار دارند که قیمت این فلز در سال آینده به‌طور متوسط ۱۶ هزار دلار در هر تن باشد که ۱۵ درصد افزایش قیمت نسبت به نرخ کنونی را نشان می‌دهد. درباره مس تحلیلگران به‌صورت میانگین انتظار دارند که قیمت مس در سه ماه اول به‌طور متوسط ۴۵۱۲ دلار در هر تن باشد. سپس انتظار می‌رود که به تدریج بازار مس به تعادل برگردد و قیمت آن افزایش پیدا کند و برای سال آینده به ۵۱۸۲ دلار در هر تن برسد. میانگین برآوردها برای مازاد عرضه مس در سطح ۱۵۰ هزار تن می‌باشد اما بیشترین برآوردها به موسسه کپیتال اکونومی با برآورد ۳۱۰ هزار تنی و جی‌پی مورگان با برآورد مازاد ۳۱۶ هزار تنی در بازار، اختصاص دارد.

برای سال ۲۰۱۷ نیز تحلیلگران به‌طور متوسط انتظار مازاد ۶۰ هزار تنی را در بازار دارند. با این حال موسسه کپیتال اکونومی پرچمدار پیش‌بینی بازار گاوی برای مس می‌باشد و اعتقاد دارد که مس در سال ۲۰۱۷ با کسری ۲۸۰ هزار تنی روبه‌رو خواهد شد. در طرف مقابل نیز جی‌پی‌مورگان بدترین پیش‌بینی را برای مس در سال ۲۰۱۷ انجام داده است و اعتقاد به مازاد عرضه ۴۴۷ هزار تنی دارد. در بازار داخلی، همچون سایر بازارهای بین‌المللی مصرف مس به شرایط اقتصادی وابسته است به عبارتی رکود یا رونق اقتصادی در افزایش مصرف تاثیر مستقیمی خواهد داشت، از این‌رو با توجه به آنکه مصرف اصلی مس در صنایعی نظیر صنعت برق و مخابرات، صنعت ساختمان و تولید خودرو می‌باشد در سال‌های اخیر با توجه به کمبود نقدینگی و کسری بودجه دولت شاهد کاهش مصرف مس در صنعت برق و مخابرات بودیم، همچنین مساله تحریم در بخش خودرو و رکود در بخش ساختمان نیز به کاهش مصرف مس منجر شده بود.

در شرایط حاضر کمبود نقدینگی، کاهش شدید قیمت‌های جهانی، افزایش هزینه‌های مالی و وجود مازاد تولید در دوران رکود گریبان این صنعت را در داخل گرفته است، از این‌رو در کوتاه مدت راه برون‌رفت این صنعت از رکود با توجه به رفع تحریم‌ها افزایش قیمت‌های جهانی است که در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار چندانی داشت. درباره فولاد، بنا به گفته بزرگ‌ترین‌ فولاد‌ساز ژاپن یعنی شرکت نیپون، کاهش تولید در چین به این معنا می‌باشد که قیمت فولاد به کف خود رسیده است اما برای یک بازیابی قیمتی قوی، راه زیادی پیش رو است. تولیدکنندگان فولاد در جهان به دلیل کاهش تقاضا و افزایش رقابت به دلیل سیل صادرات فولاد از چین که تولید‌کننده ۵۰ درصد فولاد در جهان است، با کاهش قیمت روبه‌رو‌ شده‌اند.