تامین مالی پتروشیمی‌ها از بورس کالا
محمدحسین بابالو: روز گذشته در کسری از ثانیه شاهد تامین مالی 150 میلیارد تومانی صنعت کود اوره بودیم که می‌تواند زیربنایی برای معاملات این محصول در بورس کالا باشد هرچند که باید منافع بخش کشاورزی را نیز در محاسبات و معاملات به حساب آورد. دیروز شاهد عرضه اوراق سلف استاندارد موازی اوره در بورس کالای ایران بودیم که با حضور مسوولان بورس کالا و تیم عرضه‌کننده این محصول صورت گرفت. این معامله 150 میلیارد تومانی در حالی صورت پذیرفت که به‌رغم کاهش یک درصدی سود ثابت این معامله به نسبت سایر معاملات مشابه، تقاضای ثبت شده، 9 برابر عرضه بود. کف سود سالانه اوراق عرضه شده 23 درصد با احتساب نرخ 22 درصد برای خرید قبل از سررسید به ثبت رسیده است. در این معاملات کارگزاران فرصت داشتند از ساعت 9:30 تا ساعت 10:00 اقدام به سفارش گیری کنند و سقف هر سفارش 2000 تن بود. در ابتدای این نشست دکتر حامد سلطان‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران ضمن دعوت از سایر شرکت‌ها و موسسات اقتصادی و تولیدی برای حضور در این بازار فلسفه تشکیل این قبیل جلسات را فرهنگ‌سازی و معرفی این قبیل معاملات و ابزارهای مالی جدید عنوان کرد. وی پایه‌گذاری این معاملات بر اساس کالاهای واقعی، ریسک بسیار پایین معاملات و رتبه بالاتر از لحاظ قواعد شرعی را ویژگی‌های مهم این قبیل معاملات برشمرد. مدیرعامل بورس کالای ایران در مورد معاملات اوراق سلف استاندارد موازی کود اوره گفت: این معاملات 150 میلیارد تومان را در بر گرفته و در نوبت آینده عرضه از همین نوع 150 میلیارد تومان دیگر نیز در همین بازار مورد معامله قرار خواهد گرفت. این اوراق برای تکمیل فاز 3 پتروشیمی پردیس مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

وی در ادامه از تلاش بورس کالای ایران برای عرضه کود اوره کشاورزی در بورس کالا خبر داد و افزود: اوراق سلف استاندارد موازی می‌تواند به‌عنوان پشتوانه‌ای معتبر برای گواهی سپرده کالایی مورد استفاده قرار بگیرد. دکتر سلطان‌نژاد در ادامه صحبت‌های خود عنوان کرد: در سال ۹۵ انتظار داریم تا نتایج رفع تحریم‌ها را در بازارهای کالایی مشاهده کنیم. وی با بیان اینکه از کلیه شرکت‌های تولیدی دعوت می‌کنیم تا از ظرفیت‌های بورس کالای ایران برای تامین مالی خود استفاده کنند، اظهار کرد: اوراق سلف موازی استاندارد بنا به شرایط محصولات و تولید می‌تواند با سررسید بیش از یک سال هم منتشر شود و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. سلطان‌نژاد گفت: شرکت‌ها علاوه بر تامین مالی و تامین سرمایه در گردش خود از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، می‌توانند از گواهی سپرده کالایی که ابزاری بین‌المللی و کارآ در سایر بورس‌های کالایی دنیا است نیز استفاده کنند. مدیرعامل بورس کالای ایران تصریح کرد: تقویت اوراق سلف موازی استاندارد و گواهی سپرده کالایی که دو ابزار مرسوم در بازارهای دنیا هستند، مسیر بین‌المللی شدن بورس کالای ایران را هموارتر می‌کنند به‌طوری‌که طی مذاکراتی که با بورس‌های کالایی دنیا انجام داده‌ایم، بحث تامین مالی بین‌المللی از طریق دو ابزار سلف موازی و گواهی سپرده کالایی مورد استقبال قرار گرفته است.

مدیر‌عامل بورس کالای ایران در ادامه به نقش شرکت‌های تامین سرمایه اشاره کرد و گفت: در فرآیند معاملات اوراق سلف استاندارد موازی شرکت‌های تامین سرمایه سه نقش اصلی مشاوره، تامین سرمایه و بازارگردانی را بر عهده دارند که وظایف خطیری به شمار می‌آید. وی درخصوص این اوراق افزود: اوراق سلف استاندارد موازی بر پایه صنایع مختلف شکل می‌گیرد؛ بنابراین فعالان صنعتی پشتوانه معتبری برای آن قائل هستند به‌عنوان مثال درخصوص اوراق سلف استاندارد ذوب‌آهن اصفهان، اغلب خریداران این اوراق فعالان بازار فلزات و همچنین خریداران محصولات ذوب آهن اصفهان بودند. وی در ادامه درخصوص زمان عرضه مجدد اوراق سلف استاندارد کود اوره گفت: بر اساس مجوز هیات پذیرش ۲ ماه بعد از عرضه اولیه، ۱۵۰ میلیارد تومان دیگر از این اوراق عرضه خواهد شد و البته دلیل این وقفه نیز نیاز به فاصله زمانی برای تحویل کالا یا تسویه وجوه عنوان شده است. در پایان این نشست سلطان‌نژاد در پاسخ به خبرنگار «دنیای اقتصاد» درخصوص عرضه گسترده کود اوره به قیمت آزاد در بورس کالا گفت: هم‌اکنون دو طرز فکر اصلی در این مورد وجود دارد. شرکت‌های پتروشیمی معتقد هستند که در صورت نیاز به پرداخت یارانه، باید این مبلغ به‌صورت مستقیم به کشاورز تعلق گرفته و از موانع و مشکلات شرایط فعلی سخن می‌گویند. این در شرایطی است که نظر وزارت جهاد کشاورزی این است که در کشور در صنعت پتروشیمی مزیت نسبی داریم؛ بنابراین باید کشاورز هم منتفع شود. هم‌اکنون جلساتی در جریان است تا بتوان کود اوره را به جز فروش از طریق وزارت جهادکشاورزی در بورس کالا نیز با قیمت‌های جهانی در بورس کالا عرضه کرد و مورد معامله قرار داد. البته باید به صراحت عنوان داشت که هنوز این جلسات به پایان نرسیده و البته بورس کالا نیز در این جلسات حضور خواهد داشت. اوراق سلف استاندارد موازی با قابلیت خرید و فروش تبعی از ابزارهای مالی نوینی است که در بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفته و به منظور تامین مالی بنگاه‌های تولیدی با سود نسبتا ثابت در بازه زمانی مشخصی مورد داد‌و‌ستد قرار می‌گیرد.

در ادامه این نشست دکتر سنگینیان مدیرعامل تامین سرمایه امین ضمن تشکر و قدردانی از زحمات دست‌اندر‌کاران این قبیل معاملات از عرضه ۴۰۰ میلیارد تومانی این قبیل اوراق در هفته‌های آینده خبر داد و گفت: با توجه به کاهش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها فکر می‌کنم بستر امنی برای سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی فراهم شده باشد. در ادامه این نشست علی اسکویی مدیر مالی پتروشیمی پردیس به‌عنوان عرضه‌کننده اصلی اوراق گفت: با آغاز به کار فاز ۳ پتروشیمی پردیس و رشد ظرفیت تولید به ۳ میلیون و یکصدهزار تن، این شرکت می‌تواند به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده اوره و آمونیاک در جهان عرض اندام کرده هرچند که هم‌اکنون شرکت‌هایی از کشورهای آمریکا و آرژانتین تولیدکنندگان برتر جهانی و در رتبه‌های نخست قرار دارند. وی در ادامه افزود: برای فاز ۳ این کارخانه اردیبهشت شاهد افتتاح واحد آمونیاک خواهیم بود همچنین خردادماه نیز واحد تولید اوره به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین مدیر مالی گروه گسترش نفت و گاز پارسیان افزود: برای راه‌اندازی فاز ۳ مجتمع پتروشیمی پردیس یک هزار و ۷۰۰میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده که ۳۰۰ میلیارد تومان آن آورده سهامداران و مابقی از محل منابع داخلی و تامین مالی از طریق سیستم بانکی و نهایتا عرضه اوراق سلف کالایی تامین شده است. وی در ادامه افزود: برای پتروشیمی شیراز نیز همین رویکرد یعنی انتشار اوراق سلف استاندارد موازی در دستور کار قرار دارد و این شیوه را هم‌اکنون می‌توان یک مسیر موفق برشمرد زیرا هم‌اکنون هر سرمایه‌ای را نمی‌توان از طریق سهامداران در بورس اوراق بهادار تامین کرد. در ادامه سنگینیان افزود: کف سود این اوراق در سررسید ۲۳ درصد و نرخ بازارگردانی یا خرید قبل از سررسید ۲۲ درصد خواهد بود که توسط شرکت تامین سرمایه پرداخت می‌شود.