میزان تخفیف کارگزاری‌ها در پایان مبادلات اعلام شود

آزاده حسینی

گروه بورس‌فلزات- یک‌ هفته‌ای می‌شود که پس از اعلام قانون‌مند شدن ارائه تخفیف در کارمزد کارگزاران به مشتریان از سوی صالح‌آبادی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در مجمع کانون کارگزاران، تکاپوی عجیبی بین کارگزاران بورس‌های اوراق بهادار و بورس کالای کشور به وجود آمده است و تقریبا اکثر کارگزاران از ارائه تخفیف به دلیل تعیین نشدن سقف آن از سوی رییس سازمان بورس ابراز نگرانی می‌کنند. البته نگرانی کارگزاران در خصوص این موضوع بی‌مورد نیست چرا که در صورت ارائه تخفیف از سوی کارگزاران نه تنها به قول آنها رقابت‌های غیراصولی و ناسالم به وجود می‌آید بلکه فضای مناسبی هم برای زد و بند‌های پشت پرده باز می‌شود.

چرا که در صورت ارائه تخفیف از سوی کارگزار به مشتری بستر مناسبی برای تبانی بین کارگزار و شرکت‌ فروشنده به وجود می‌آید که این بستر به لحاظ قانونی مشکلی ندارد اما فضای مبادلات را ناسالم می‌کند و در نهایت مصرف‌کننده است که متضرر می‌شود.

بعد دیگر این موضوع نیز که آن هم حائز اهمیت است بالا گرفتن اختلاف بین مشتری و کارگزار برای دریافت کارمزد بیشتر و حرف و حدیث‌هایی که من بعد در صورت ارائه تخفیف باید خود را آماده شنیدن آن بکنیم که چرا به فلان مشتری تخفیف داده‌اید و به ما نداده‌اید و یا یک کارگزاری به مشتری مخصوص خود ارقام نجومی تخفیف داد و... .

البته بورس‌های کالایی در خصوص ارائه تخفیف به مشتریان تاکنون سکوت اختیار کرده‌اند اما شنیده‌ها حاکی است که آنها هم از ارائه تخفیف از سوی کارگزاران به مشتریان راضی نیستند گواه آن هم متن گفت‌وگویی است که با غلام عباس زنگی‌آبادی ناظر تالار بورس‌‌فلزات تهران که سابقه فعالیت در بورس‌‌فلزات لندن که از بزرگ‌ترین و معتبرترین بورس‌های کالایی دنیا و مبناء قیمت‌های جهانی انواع فلزات غیرآهنی است، انجام داده‌ایم:

جناب آقای زنگی‌آبادی نظر شما در مورد ارائه تخفیف از کاربرد کارگزاری‌ها چیست با توجه به اینکه شما هر روز با کارگزاران، فروشندگان و خریداران ملاقات می‌ کنید آیا این تصمیم را مثبت ارزیابی می‌‌کنید؟

در ابتدا از آقای صالح‌آبادی رییس هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار که مسوولیت نظارت بر شرکت‌های سهامی بورس را دارند تشکر می‌کنم چرا که ایشان با توجه به جوانی، نگاه خوب و جامعی نسبت به آینده بورس‌ها دارند.

بر اساس قانون بازار اوراق بهادار آذر ماه ۸۴ سقف کارمزد کارگزاران توسط سازمان مشخص شده است و سازمان وارد جزئیات کف کارمزد نشده است این یعنی رعایت دقیق قانون.

حال ما از دریچه بورس کالا یا بورس فلزات به موضوع نگاه می‌کنیم، کارگزاران نسبت به ارائه تخفیف به مشتریان بدون آگاهی از یک رقابت سالم نسبت به مبادلات اقدام می‌کنند. مشتریان متفاوت تخفیف کمتر یا بیشتری می‌گیرند که باعث عدم شفافیت دفاتر کارگزاری به لحاظ درآمد مشمول مالیات می‌شود و انگیزه فساد را تقویت می‌کند زیرا ممکن است کارگزاری در مبادله‌ای تخفیف لحاظ نکند اما به جهت اعمال هزینه بیشتر در دفاتر خود، تخفیف را ثبت کند.

تا به حال در مورد ارائه تخفیف از سوی کارگزاران نظرات متفاوتی شنیده بودم اما شما بعد دیگری از موضوع را مطرح کردید که بسیار حائز اهمیت است شاید باعث شود قانون‌گذار تامل بیشتری در این زمینه داشته باشد؟

بله همین طور است ارائه تخفیف از سوی کارگزاری‌ها ابعاد گوناگونی دارد، البته ما مخالف ارائه تخفیف نیستیم اما این موضوع احتیاج به کار کارشناسی بیشتری دارد با توجه به حجم مبادلات و مشتریان متعدد و واسطه‌ها پیگیری صحت پرداخت تخفیف از سوی مراجع قانونی امری محال می‌شود از سوی دیگر بحث شرکت‌های بزرگ تولیدی که دولتی نیز هستند و یا پس از واگذاری مسکن است شبه‌دولتی باشند مطرح است که ارائه تخفیف به آنها بدون الگوی مناسب بدنه شرکت را به فساد می‌کشاند زیرا تعداد تخفیف سلیقه‌ای و متفاوت است و عرضه روزانه محصولات شرکت‌ها فقط با تخفیف ارتباط پیدا می‌کند که خود، اساس کار کارگزار را که ارائه خدمات بهتر است مخدوش می‌کند.

اگر نگاهی به حجم و عرضه مبادلات طی فعالیت بورس فلزات بیندازید متوجه می‌شوید که ارزش مبادلات رقم قابل توجهی است و انگیزه فساد را تقویت می‌کند.

با توجه به تجربه‌ای که شما از بورس فلزات لندن LME دارید چه راهکار مناسبی را توصیه می‌کنید و یا در آن جا مبادلات چگونه انجام می‌شود؟

ما بازاری به آن حد کارا و منجسم و سیال نداریم ولی می‌توان با همین اندک بضاعت هم الگوی صحیح در تخفیف کارمزد کارگزاران ارائه کرد.

در بورس فلزات لندن روزانه در پایان مبادلات به نسبت حجم و گردش کار و پیشنهاد کارگزاران قیمت خرید و فروش یک کالا مشخص می‌شود مثلا برای مس این اختلاف ممکن است در یک روز ۵۰ سنت و یا یک دلار و حتی تا ده دلار در هر تن باشد یعنی اینکه خریدار بایستی کالای خود را به قیمت فروش بخرد و فروشنده بایستی کالای خود را به قیمت خرید بفروشد و اختلاف حاصل از این دو قیمت کارمزد کارگزاران است که همه کارگزاران میزان آن را می‌دانند و افزایش و کاهش کارمزد یا همان تخفیف روزانه متغیر است و همه مبادله‌گران از این تغییر بهره‌مند می‌شوند و اگر به آرشیو بورس فلزات لندن هم مراجعه کنید مثلا برای روز هشتم جولای ۲۰۰۶ مشخص است که کارمزد چه میزان بوده است به همین دلیل کارگزاران به دنبال ارائه خدمات بهتر و مناسب‌تری به مشتریان هستند تا در تخفیف کارمزد دریافتی خودشان.

به نظر شما در بورس فلزات چگونه می‌شود تخفیف را اعمال کرد تا از بروز مشکلات در این خصوص در آینده جلوگیری کرد؟

اکنون بهتر است که این بحث در کانون کارگزاران مطرح شود و شرکت سهامی بورس کالا به دنبال دستورالعملی باشد که با توجه به سقف کارمزد در هر روز میزان تخفیف را در پایان مبادلات مشخص کنند و این موضوع به بازار نیز اعلام شود تا همه کارگزاران خدمات بهتری به مشتریان ارائه کند و انتخاب کارگزار بر اساس خدمت باشد نه تخفیف کارمزد و به این ترتیب مقدار تخفیف ارائه‌شده از سوی هر کارگزار در پایان مبادلات اعلام می‌شود که هم انگیزه فساد و زدوبندهای پنهانی از بین می‌رود و هم ایجاد انگیزه برای جلب مشتری بیشتری در مبادلات آتی می‌شود.