رشد صنعت آهن و فولاد در کشور‌های عربی

گروه بورس فلزات- رشد غیرمنتظره فعالیت‌های ساختمانی طی سال‌های اخیر در خاورمیانه این منطقه را برای سرمایه‌گذاران بسیار جذاب کرده است.

ضمنا مصرف فولاد در کل منطقه کشورهای حوزه خلیج‌فارس و خصوصا در امارات متحده عربی شدیدا در سال‌های اخیر افزایش یافته، که بخش ساختمانی زیربنای این رشد است. با توجه به قیمت‌های بالای نفت، رشد مستمر GDP و پروژه‌های ساختمانی در دست اجرای حوزه کشورهای خلیج‌فارس، تقاضا برای میلگرد ساختمانی را استمرار خواهد بخشید.

آزادسازی بخش مستقلات یا املاک در رشد قارچ‌گونه پروژه‌های ساختمانی نقش قابل ملاحظه‌ای داشته است. تخمین زده می‌شود که مصرف سالانه میلگرد ساختمانی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس امسال نسبت به ۱۲میلیون در سال ۲۰۰۶ افزایش چشمگیری داشته باشد.

با توجه به اینکه تقریبا ۶۵درصد این تقاضا توسط کارخانه‌های این منطقه تامین می شود و باقیمانده نیاز از طریق واردات از کشورهای همسایه خصوصا ترکیه تامین می‌شود.

انتظار می‌رود که این روند تداوم داشته باشد چون ظرفیت‌های کنونی کارخانه‌ها احتمالا قادر به پاسخگویی به رشد فزاینده تقاضا نباشند.

توسعه مستقلات و املاک انگیزه اصلی برای فولادهای ساختمانی است چون محصولات طویل به عنوان محصول نهایی در بخش ساختمانی استفاده می‌شوند یا اینکه می‌توانند به عنوان یک ماده یا محصول اصلی انواع کاربردهای ساختمانی پس از فرآیند بیشتر

باشند.

صنعت ساختمانی در جهان عرب در حل حاضر در موفقیت‌های زیادی در کل منطقه بهره‌مند شده است چون تقریبا هر کشوری در منطقه اخیرا پروژه‌های سودمند ساختمانی متعددی را آغاز کرده است و طرح‌هایی را نیز برای آینده در دست دارند.

در امارات ارزش کنونی پروژه‌های در دست اجرا حدودا به ۸/۲۲۳میلیارد دلار می‌رسد که تقریبا ۶۰درصد کل پروژه‌های ساختمانی در حوزه خلیج‌فارس را در برمی‌گیرد.

علاوه بر این ارزش پروژه‌های ساختمانی آتی در ابوظبی حدودا به ۵/۵۰میلیارد دلار خواهد رسید حال آنکه در عرضه ۱۵سال آینده در امارات این میزان سرمایه‌گذاری تقریبا به ۱۷۷میلیارد دلار بالغ خواهد شد.

با توجه به اینکه ۱۵-۱۰درصد قیمت یا هزینه پروژه‌های ساختمانی مربوط می‌شود به میلگرد ساختمانی با احتساب قیمت‌های کنونی فولاد می‌توان نتیجه‌گیری کرد که به ۴۴ تا ۶۶میلیون تن میلگرد ساختمانی در ظرف ۱۵سال آینده نیازمند خواهیم بود.

با نگاهی کلی به صنعت آهن و فولاد مشاهده خواهیم کرد که رشد شدید تقاضا سود سرشاری را برای این صنعت در منطقه عاید کرده است.

کل تولید فولاد در این منطقه از مرز ۱۵میلیون تن گذشته است.

با وجود این نرخ رشد، این منطقه هنوز یک واردکننده خالص فولاد از دیگر مناطق جهان منجمله کشورهای آسیای مرکزی و شمال آفریقا است.

اما چیزی که به نفع این صنعت است، مقررات دولتی است که کمک و مساعدت زیادی در امر توسعه این صنعت می‌کند و هدف آن نیز ارتقا یا عمران کلی کشور است. علاوه بر این استفاده از آهن اسفنجی برای تولید آهن از اولویت‌های اکثر فولادسازان در منطقه است.

سناریوی تولید و چشم‌انداز آن

- در ظرف ده سال گذشته وابستگی به واردات رشد یافته است چون تولیدکنندگان داخلی قادر به تامین نیازهای منطقه به صورتی تصاعدی رشد می‌کند نیستند.

- کمبود ظرفیت محصولات طویل بسیار برجسته‌تر شده است و این نشانه روشنی است برای تولیدکنندگان محصولات طویل که بر روی پر کردن فاصله بین عرضه و تقاضا متمرکز شوند.

- قیمت‌های بالای نفت انگیزه‌ای است برای سرمایه‌گذاری

- مازاد حساب‌های کشورهای حوزه خلیج فارس از چین بالاتر رفته است.

توسعه ظرفیت در منطقه

عربستان سعودی که بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در منطقه است احتمالا ظرفیت خودرو تا سال ۲۰۱۰ به دو برابر افزایش دهد. عوامل یا فولادسازانی که نقش عمده‌ای در این کشور خواهند داشت شرح زیر هستند.

حدید- اتفاق- وافور- عصیمه- آتون- یمامه- فولاد کاپیتال- العزیزی- فولاد رجحی

امارات نیز در میان کشورهای اصلی عامل رشد در منطقه خودی نشان می‌دهد. شرکت‌های اماراتی زیر عمده‌ترین نقش را در رشد در این کشور دارند.

اسیفه، اطراق- شارجه، کاسکو دوبی، راس‌الخیمه، گلف استیل

سناریوی عرضه در منطقه

عرضه محصولات نهایی و مواد اولیه بسیار در حفظ رشد در این منطقه حائز اهمیت است. یکی از مهم‌ترین مسائل و مشکلاتی که منطقه با آن مواجه است سناریوی عرضه است.

- انتظار می‌رود که بازارهای منطقه نتوانند چندان پاسخگوی نیازهای آن به اکثر محصولات فولادی باشند.

- تقاضا برای محصولات نیمه نهایی در منطقه از طریق کشورهای ثالث تامین خواهد شد.

- واردات فولاد میبایستی تا پایان دهه جاری به اوج خود نزدیک‌تر شود.

- فولادسازان داخلی، آسیایی و کشورهای آسیای میانه برای دستیابی به بازار در منطقه با یکدیگر رقابت سختی هستند.

- حجم واردات در سال ۲۰۰۷ همچنان تداوم خواهد داشت.

ظهور چین

محصولات طویل چین از نظر قیمت در رقابت هستند:

- زمان طولانی خریداران را از روی آوردن به سفارشات عمده باز داشته است.

- پذیرش بازار هنوز در دوران طفولیت خود قرار گرفته است چون باید مسائل کیفیت هنوز حل و فصل شود.

فرصت‌ها در صنعت فولاد خاورمیانه- محصولات طویل

فرصت‌ها برای تجارت محصولات طویل در خاورمیانه بسیار امیدوارکننده است. در حقیقت محصولاتی چون میلگرد ساختمانی به عنوان یک محصول جانبی تاکنون پرمصرف‌ترین محصول فولادی در منطقه بوده است.

این کالا حدود ۵۵درصد تولید در این منطقه را به خود اختصاص داده است. نکته‌ای که باید توجه داشت این است که این منطقه امروزه بیشترین نیاز خود به این کالا را از طریق واردات تامین می‌کند. مناطق خاورمیانه و آفریقای شمالی در سال ۲۰۰۵ بیش از ۹میلیون تن واردات داشته‌اند. با افزایش فعالیت‌های ساختمانی در دوبی و امور زیربنایی در لبنان کاملا مشخص و تضمین شده است که تقاضا برای این کالا افزایش خواهد داشت.

فرصت‌ها در صنعت فولاد خاورمیانه - محصولات تخت

در زمینه محصولات تخت پیش‌بینی می‌شود که حضور خود را در منطقه گسترش دهد. رشد فعالیت‌های ساختمانی و تقاضای بالا برای مصرف کلاف گرم و فولادهای اندود شده بیشتر از تقاضا برای کلاف بوده است انتظار می‌رود که تمایل برای واردات با وجود افزایش تولید در عربستان بالا رفته و واردات از کشورهای آسیای میانه و هند از افزایش سود خواهد بود چون محصولات چینی هنوز منتظر پذیرش خود در بازار است.

چشم‌انداز بازار تجاری محصولات تخت در خاورمیانه

در حال حاضر بیشترین رقابت در صحنه قیمت است تا کیفیت و تولید صنعتی نیز رو به افزایش است ولی نه به سرعت بخش ساختمانی، یک شبکه فروش پیشرفته از تولیدکنندگان بین‌المللی مانع رسیدن به پتانسیل بازگشت سود زیاد می‌شود.

فرصت‌ها برای بخش صنایع محصولات لوله در خاورمیانه

پروژه‌های اکتشافی انرژی در خاورمیانه موجب افزایش تقاضا برای انواع لوله گردیده است.

واردات خالص لوله‌های نفتی و سایر لوله‌ها مانند گاز احتمالا سریعا افزایش پیدا کند. این پیش‌بینی تا پیشنهاد رشد بیشتر مصرف را می‌دهد که چاه‌های نفتی بیشترین خواهان لوله در منطقه هستند چون اغلب ذخایر زیرزمینی آماده بهره‌برداری نیازمند به تکنولوژی‌های حفاری پیچیده‌ای هستند.

بیش از ۵۰درصد لوله‌های نفتی یا انرژی مصرفی در خاورمیانه وارداتی است. سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی تا سال ۲۰۱۰ به تدریج خودکفایی خواهند شد.

بررسی تقاضای فولاد در خاورمیانه و چشم‌انداز آن

تقاضا برای فولاد در خاورمیانه به دلیل افزایش رشد اقتصادی در این منطقه بالا خواهد رفت. پروژه‌های ساختمانی احتمالا باعث افزایش تقاضا برای فولاد را در عربستان، قطر، کویت، امارات و لبنان بکشند. عربستان سریع‌ترین رشد بازار فولاد خاورمیانه را دارد که پس از آن امارات قرار گرفته است.

دولت‌های عربی حدود ۱/۳۸میلیارد دلار در ظرف چهار سال آینده برای احداث پروژه‌های پتروشیمی و پالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری خواهند نمود حدود ۵/۲۳میلیارد دلار وارد بخش پتروشیمی شده و الباقی صرف بازسازی پالایشگاه‌های کنونی خواهد شد. عربستان به تنهایی بالغ بر ۷۵درصد کل تولید کشورهای منطقه را در بخش پتروشیمی به خود اختصاص داده است.

چندین میلیارد دلار برای توسعه خطوط لوله در نظر گرفته است. در پالایشگاه RABIGH عربستان در کنار دریای سرخ ۸میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای توسعه آن صورت خواهد پذیرفت. پروژه‌های جدید دولت در زمینه آموزش، بهداشت ارتباطات، الکتریسیته و دیگر بخش‌ها تخمینا ۲/۷۵میلیارد دلار است.

طی سال‌های گذشته در منطقه کشورهای حوزه خلیج فارس رشد تقاضای دو رقمی بوده است. مصرف سرانه فولاد بعضی از کشورهای خاص در این منطقه بالا است. به طور کل مصرف سرانه فولاد در منطقه MENA حدودا به ۱۶۵کیلوگرم در سال ۲۰۰۶ می‌رسد.

رشد مصرف فولاد ناشی می‌شود از رونق بخش ساختمانی در امارات که انتظار می‌رود در سال‌های آتی نسبتا مصرف محصولات طویل همچنان در منطقه رو به بالا باشد. پیش‌‌بینی می‌شود که رشد تقاضا برای محصولات تخت همسو با اقتصاد و صنعت شتاب پیدا کند.

در آینده نزدیکی تقاضا برای محصولات طویل همچنان ۷۰درصد از سهم بازار ارز به خود اختصاص خواهد داد.

منطقه همچنان دارای موقعیت واردکننده صرف فولاد است و این روند با وجود افزایش تولید آن در آینده ادامه خواهد داشت. علاوه بر این رشد یا رونق اقتصادی با استمرار خود به رشد تقاضا نیز تداوم خواهد بخشید.