خیز ترک‌ها برای توسعه صنعت فولاد

گروه بورس فلزات- علی غفوری: بنا به گزارش سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD) بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۶ صنعت فولاد ترکیه از رونق خوبی برخوردار شد به طوری که بین کشورهای OECD توانست با نرخ رشد ۲/۱۵۴درصدی مقام نخست را به خود اختصاص دهد. صنعت فولاد ترکیه همواره رشد را مهم‌ترین هدف خود قرار داده است. اما به دلیل ادغام‌ها و فروش کارخانه‌ها در بخش‌خصوصی، رقابت افزایش یافته است و شرکت‌های فولادسازی سعی دارند با دستیابی به راه‌های جدید روی پاهای خود بایستند.

برای ادامه رقابت در سطح جهانی آنان می‌بایستی از هزینه‌های خود بکاهند و سرمایه لازم برای توسعه بیشتر تامین کرده و مصرف سرانه می‌بایستی در کوتاه‌ترین زمان افزایش یابد.

با توجه به ساختار پراکنده صنعت خودرو جای چندان تعجبی نیست که در سال ۲۰۰۵ سهم تولید جهانی ۱۰خودروساز بزرگ فقط ۴/۲۶درصد بود.

کارشناسان معتقدند که در سال ۲۰۱۰ این درصد (که توسط ادغامات و خریدها تقویت می‌شود) به بیش از ۳۰درصد رسید و به ثبات بیشتر در این بخش کمک خواهد کرد.

استانبول قرار است محل نشست‌ یا گردهمایی بین‌المللی سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) باشدو این کنفرانس نگرانی‌های سیاست‌گذاری کشورهای عضو را پوشش خواهد داد و با روش آماری روی مشکلات اقتصادی و زیست‌محیطی تمرکز خواهد داشت. قرار است کنفرانس مذکور از ۲۷ تا ۳۰ ژوئن در استانبول برگزار شود.

مقایسه صنعت فولاد ترکیه با اتحادیه اروپا

در حال حاضر نمایندگان بخش فولاد ترکیه در خصوص مشکلات این صنعت و دیدگاه‌ها و نظرات صنعت اتحادیه اروپا نگران هستند چون اروپا معتقد است که دولت ترکیه از بخش فولاد خود حمایت می‌کند که می‌بایستی به آن خاتمه دهد.

ولی ترک‌ها می‌گویند دولت هیچ‌گونه کمک اقتصادی حتی در زمینه محیط زیست نیز به صنعت خود نمی‌ کند.

تولید و مقایسه آن با مصرف

اگرچه ترکیه تولید روزانه فولاد خود را افزایش می‌دهد ولی میزان مصرف سرانه آن نسبت به کشورهای OECD عقب‌تر است.

مثلا در سال ۲۰۰۶ میزان متوسط مصرف سرانه فولاد برای ۵ کشور برتر OECD بیش از ۵۵۰ کیلوگرم بود حال آنکه این میزان حدود ۳۰۰ کیلوگرم در ترکیه به دست آمد.

در کره یکی از عمده‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان به شمار می‌آید که به همین صورت رشد تولید فولاد آن بسیار چشمگیر بود به طوری که رقم آن بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۶ به ۰۳/۱۱درصد افزایش یافت.

به طوری که کره بیشتر از ترکیه تولید داشته که به ترتیب به رقم ۳/۴۵ و ۱/۲۱میلیون تن در سال می‌رسد. بین تولید فولاد در ترکیه، مصرف آن در این کشور تعادلی وجود ندارد. ۸۷درصد تولید در ترکیه محصولات طویل مانند انواع میلگرد آجدار ماده ساختمانی است حال آنکه مصرف آن در داخل فقط ۵۰درصد است و در نتیجه ۳۷درصد از این محصول صادر می‌شود.

در حال حاضر این کشور واردکننده محصولات تخت یا ورق است که در صنایع لوازم خانگی، خودروسازی و بسته‌بندی مصرف دارد.

در حال حاضر Erdemir که یکی از فولادسازان عمده ترک است در نظر دارد تولیدات ساختمانی خود را به ورق تبدیل کند که نوعی توازن در تولید به وجود آورده (بین تخت و طویل) و فاصله از هماهنگی بین مصرف و تولید نیز می‌کاهد.

یکی از کارشناسان OECD اظهار می‌کند که رشد تولید فولاد ترکیه طی چند سال اخیر با رشد و شکوفایی بخش ساختمانی و در کنار آن افزایش تقاضای داخلی پس از بحران سال ۲۰۰۱ بسیار بالا رفته است.

در این کشور تولید سرانه فولاد از ۱۴۷ کیلوگرم به ۳۰۰ کیلوگرم در ظرف ۲۰۰۶-۲۰۰۱ افزایش یافته است. اگر چه میزان آن در ظرف پنج‌ساله به دو برابر افزایش یافت ولی در مقایسه دیگر با کشورهای OECD هنوز پایین است. باید این میزان مصرف سریعا تا ۴۰۰کیلوگرم برسد.

با تحقق یافتن ثبات اقتصادی و افزایش تقاضا از طریق ایجاد تحولاتی در بخش‌های مصرف‌کننده فولاد انتظار می‌رود که کشور بتواند به راحتی به اهداف خود برسد.

فولاد سومین محصول عمده صادراتی آن به شمار می‌آید. اگرچه ترکیه کاملا بازار‌های خاور دور، آمریکا و اروپا را از دست داده است که عمدتا چینی‌ها آن را قبضه کرده‌اند ولی هنوز سطح رقابت آن در بازار‌های کشورهای حوزه خلیج‌فارس بسیار بالا است.

صنعت آهن و فولاد ترکیه هم برای صادرات و هم برای مصرف داخلی خود تولید می‌کند.

افزایش قدرت صنعت فولاد چین نوعی نارضایتی برای ترک‌ها در بازار‌های بین‌المللی به وجود آورده است.

در همین اواخر اختلاف قیمت بین فولاد چین و ترکیه تقریبا یک‌صد دلار بود، اما این امیدواری وجود دارد که به دلیل تصمیمات اخیر دولت چین میزان این اختلاف کاسته شود. بنابراین کارشناسان هشدار می‌دهند برای اینکه صنعت آهن و فولاد ترکیه بتواند به توان رقابتی خود در بازار‌های بین‌المللی ادامه دهد باید به تولید مواداولیه داخلی آن یارانه دهد تا این نوع واحد‌های تولیدی کاراتر شده و تولیدات خود را با نیازهای بازار هماهنگ کند.

فعالیت‌های مربوط به ادغام و خرید در ترکیه

بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق در ترکیه یعنی کارخانه اردمیر در سال ۲۰۰۵ خصوصی شده و OYAK آن را به مبلغ ۲۹۶۰۰۰۰ دلار خریداری کرد.

در ۱۵ سال گذشته فروش و خصوصی سازی در ترکیه از طریق ادغام‌ها صورت پذیرفته است.

میتال استیل کارخانه رقیب خود یعنی ارسلور را ۳۲میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ خریداری کرد.

در ابتدای سال ۲۰۰۷ شرکت هندی تاتا شرکت انگلیسی هلندی COURS را به مبلغ ۱۲میلیارد دلار خریداری کرد.

این چنین خریدها و یا ادغامات وسیعی در صنعت فولاد کشور در حال توسعه‌ای مانند هند نشانگر این است ادغام و یکپارچه شدن در صنعت فولاد تسریع یافته و گسترده‌تر می‌شود و در آینده نزدیکی دامنه‌های آن یعنی نفوذ خارجیان به صنعت فولاد ترکیه نیز تسری خواهد یافت.