گروه بورس- محبوبه مغانی: ابهام در نتایج مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ در آخرین نشست وین می‌رفت تا مانع از بروز تحرکی در بازار سرمایه شود اما در اولین روز هفته بازار به مدد خبر افزایش نرخ سیمان، رنگ سبز به خود گرفت.با این حال روز گذشته دوباره بازار به روال سابق خود بازگشت و بنا به پیش‌بینی فعالان بازار این رشد تنها معطوف به اولین روز هفته جاری بود و عدم پایداری آن باعث شد بورس دوباره به روند قبلی خود بازگردد. این گونه بود که بورس تهران روز گذشته در پی انجام ۲۴۶میلیون و ۶۵ هزار سهم به ارزش ۷۴۸ میلیارد و ۱۲۶ میلیون ریال، افت ۲۳/۶۸ واحدی را تجربه کرد. بر این اساس پس از کاهش بازدهی ۰۹/۰ درصدی، شاخص بورس تهران به رقم ۷۲ هزار و ۹۰۰ واحدی رسید. در این راستا زیان بورس طی دو روز کاری هفته جاری ۲۱/۰ درصد ثبت شد.اعلام کاهش قیمت خودرو در پی قرائت گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان در مجلس، اعلام پیش‌بینی تولید بیش از ۱۷ میلیون تن فولاد در کشور، برخورداری صادرات سیمان از رشد ۳۸ درصدی در اردیبهشت ماه امسال و اعلام صریح شورای رقابت برای قیمت‌گذاری تعرفه تلفن‌های همراه به خصوص تعرفه همراه اول از جمله اخبار تاثیرگذار بر بازار دیروز بود.

سرمایه‌ها کجا اتراق کرده‌اند؟

یک تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد»، در تحلیل خود از شرایط کنونی بازار سرمایه، ابراز کرد: سهامداران با وجود اینکه ماه‌های پایانی سال ۹۲ را با ناامیدی سپری کرده بودند انتظار داشتند سال ۹۳ را با بهاری شاداب آغاز کنند، اما این در حالی است که با گذشت بیش از ۳ ماه از سال ۹۳، هنوز سهامداران بازار سرمایه نتوانسته‌اند یک روند صعودی پایدار را شاهد باشند‌.

وی در بررسی علل افت بازار، کمی به گذشته بازگشت و ریشه‌های این افت را در یک سال پیش جست‌وجو کرد و یاد‌آور شد: سال گذشته با تبلیغات رسانه‌ای، نقدینگی زیادی وارد بازار سرمایه شد و از آنجا که این نقدینگی سرگردان با آموزش صحیح سهامداران همراه نبود، باعث افزایش حبابی قیمت‌ها در بیشتر شرکت‌ها شد و در انتهای سال وقتی شرکت‌ها با وجود تحریم‌های گسترده موفق نشدند سود‌های قابل توجهی را پوشش دهند، با بر‌آورده نشدن انتظارات سهامداران، قیمت‌ها گام در راه اصلاح گذاشت.

مهدی ساسانی ادامه داد: در اینکه اصلاح ذات بازار است شکی نیست اما وقتی در میانه راه، این اصلاح با وعده‌های برخی مسوولان باعث امید کاذب به سهامداران ‌شود سبب زمان‌بر شدن اصلاح بازار سرمایه خواهد شد.

وی در این بین سرمایه‌های موجود در بازار سرمایه را به دو بخش سرمایه‌های هوشمند و سرمایه‌های عمومی تقسیم کرد و گفت: باید قبول کنیم که سرمایه‌های هوشمند خیلی وقت است که از بازار خارج شده‌اند و چون بازار‌‌های موازی همچون مسکن و دلار و سکه نیز از پویایی مناسبی برخوردار نیستند بنابراین می‌توان نتیجه گرفت این سرمایه‌ها، در سپرده‌های بانکی فعلا حضور دارند و در انتظار برگشت به بازار هستند. این تحلیلگر بازار سرمایه مشکل موجود در این بین را عدم ایجاد انگیزه‌ای برای برگشت این سرمایه‌ها عنوان و به وجود سرمایه‌هایی به صورت عمومی در بازار اشاره کرد که یا با افت قیمت‌ها در سهم‌های بازار ساکن شده‌اند و تمایلی برای خروج ندارند یا به‌صورت امیدوارانه هر روز در انتظار برگشت بازار، به‌صورت گردشی در حال نوسان در گروه‌های مختلف بازار هستند. وی تصریح کرد: البته با بررسی مسائل اقتصادی و سیاسی کاملا می‌توان این برداشت را داشت که هنوز ابهامات زیادی در زمینه سیاست‌ خارجی وجود دارد و تا زمانی که این ابهامات رفع نشوند، نمی‌توان انتظار داشت سرمایه‌ای جدید به بازار وارد شود.

ساسانی همچنین از اجرایی شدن فاز دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها به عنوان عاملی یاد کرد که به خودی خود منجر به افزایش ابهامات بودجه‌ای اغلب شرکت‌ها شده است؛ به‌طوری‌که سهامداران در شرایط کنونی به درستی نمی‌توانند تحلیل کنند که در انتهای سال با همه ابهامات موجود در شرکت‌ها، آیا شرکت‌ها را به پوشش سود اعلامی خود قادر خواهد ساخت یا خیر؟

در این راستا بود که وی بی میلی در بین سهامداران که منجر به افت تدریجی بازار سرمایه و ارزش معاملات شده را طبیعی دانست.

این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که تمام این مسائل در کنار عدم تمایل مسوولان برای دستیابی به راهی اساسی برای رفع این مشکلات، باعث ایجاد این روند فرسایشی شده است پس نمی‌توان انتظار داشت که در کوتاه‌مدت این مهم برطرف شود.

وی مشکل کنونی بازار را تنها نبود نقدینگی عنوان و اضافه کرد: تا زمانی که بستری برای ورود مجدد سرمایه‌های هوشمند فراهم نشود، نمی‌توان انتظار یک صعود قاطع را داشت.

ساسانی با طرح این سوال که این سرمایه‌های هوشمند چگونه دوباره وارد بازار سرمایه می‌شود یا اساسا راهکار اصلی چیست‌، اظهار کرد: شاید هر فردی در بازار سرمایه برای خروج از این اوضاع، راهکاری داشته باشد اما بسیاری از این راهکار‌ها تنها نسخه‌های کوتاه‌مدتی هستند؛ کما اینکه شاهد بودیم حتی محدود کردن میزان خرید و فروش‌ها و جابه‌جایی‌های بلوکی بین حقوقی‌های بازار نیز نتوانست بار دیگر بازار را به روال عادی خود باز گرداند.

وی ادامه داد: در واقع این بازار به نوعی با یک اعتماد مردمی به اوج رسیده بود؛ اعتمادی که سبب شده بود تا بسیاری از مردمی که از سرمایه برخوردارند، بازار سرمایه را مکانی امن برای سرمایه‌گذاری به قصد سود مناسب در دوره زمانی خاص انتخاب کنند. این تحلیلگر بازار سرمایه با اظهار تاسف برای از دست رفتن این سرمایه‌ها، تاکید کرد: مادامی که این اعتماد به بازار باز نگردد، نمی‌توان انتظاری از صعود داشت.

وی با بیان اینکه اعتماد فقط در سایه چند موضوع به بازار باز خواهد گشت، اضافه کرد: ابتدا باید شفافیت هر چه سریعتر به گزارش‌های شرکت‌ها باز گردد تا سرمایه‌گذاران بتوانند به‌راحتی آینده فعالیت اقتصادی شرکت خود را مورد ارزیابی قرار دهند. ساسانی همچنین بر لزوم خودداری از وضع قانون‌های یک شبه که باعث گریز پول‌های سرگردان در بازار سرمایه می‌شود، تاکید کرد.

وی افزود: نباید اجازه داد سرمایه‌های کوچک، مکانی برای تزریق سرمایه‌های بزرگ‌تر شوند، به نوعی که همواره رانت‌خواران پیروز میدان و سرمایه‌های کوچک طعمه این حرکات شوند. وی در بیان آخرین راهکار گفت: نباید در زمان‌هایی که بازار کشش عرضه سهام شرکت‌های جدید را ندارد اقدام به واگذاری سهام این شرکت‌ها کرد، بلکه باید ظرفیت‌ها را سنجید و اقدامات بایسته را در زمان مناسب انجام داد. این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه یادآور شد: اگر واقعا سرمایه‌گذاران قصد سهامداری داشته باشند، همین الان هم با ورود بلندمدت در سهم‌هایی که از منظر سود آوری از وضعیت مناسبی برخوردار هستند، می‌توانند به راحتی منتفع شوند.

با برطرف شدن مشکلات موجود، اولین بنگاه‌هایی که می‌توانند بار دیگر خود را به بازار سرمایه اثبات کنند، همین شرکت‌ها هستند. به گفته وی؛ از دید کلی می‌توان انتظار داشت با تزریق اخبار خوب به بازار، یک موج صعودی کوتاه مدت هم در ماه‌های پیش رو ایجاد شود اما مادامی که مشکلات اصلی بر طرف نشوند همه این رشدها کوتاه مدت بوده و بازار تمایل خود را برای اصلاح بیشتر نشان خواهد داد.

ساسانی معتقد است که برای سال جاری شاید بهترین تعریف، رشد تک سهم‌ها در زمان‌های خاص باشد، مانند رویه‌ای شبیه به سال ۹۰ که در آن روند نمی‌توان با اطمینان صعود را برای گروه یا گروه‌های خاصی متصور شد.

وی ادامه داد: در واقع در این رویه تزریق نقدینگی گاهی در گروه‌ها به‌صورت چرخشی باعث نوسانات کوتاه‌مدت می‌شود و با خروج این نقدینگی، سهم‌ها بار دیگر به روال اصلاحی باز می‌گردند. این تحلیلگر بازار سرمایه در این راستا بر وجود تک‌سهم‌هایی در گروه‌های مختلف اشاره کرد که با توجه و اتکا بر تحولات اقتصادی، قادرند سرمایه برخی سهامداران را با توجه به رشد سود‌آوری خود، افزایش دهند.

وی در پایان تاکید کرد که با توجه به در اقلیت بودن تعداد این سهم‌ها و ناتوانی آنها در پاسخگویی به کل سرمایه‌ها، باید به فکر رفع اساسی مشکلات بود.

آمد و شد نمادهای معاملاتی

اما روز گذشته نماد معاملاتی شرکت پارس خزر با توجه به تعدیل پیش‌بینی درآمد هر سهم، فنرسازی زر جهت برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه به منظور تصویب صورت‌های مالی و مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، متوقف شدند.

از سوی دیگر نماد معاملاتی شرکت‌های پمپ‌سازی ایران، ریخته‌گری تراکتورسازی ایران، ‌قطعات اتومبیل ایران، الکتریک خودرو شرق، موتورسازان تراکتورسازی ایران، نوش مازندران، فروسیلیس ایران فولاد کاویان، قند ثابت خراسان و حق‌تقدم شرکت نفت پارس با توجه به عدم کشف قیمت در روز معاملاتی قبل (‌بدون محدودیت نوسان قیمت‌)، بازگشایی شدند.

همچنین نماد معاملاتی شرکت‌های پارس پامچال، مس شهید باهنر، فولاد امیر کبیر کاشان، کالسیمین پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه مبنی بر تقسیم سود نقدی و شرکت‌های سایپا آذین، سایپا شیشه پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه بدون تقسیم سود نقدی بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج تک‌قیمتی بازگشایی شدند. در ادامه بازار دیروز، بازگشایی نماد معاملاتی شرکت حمل‌ونقل‌ بین‌المللی خلیج فارس با توجه به حد نصاب نرسیدن مجمع عمومی عادی سالانه با محدودیت دامنه نوسان قیمت صورت گرفت.

کمین نقدینگی در بازار پول