گروه بورس- علیرضا باغانی: فروردین‌ماه سال ۹۳ در شرایطی به پایان رسید که این روزها یأس فعالان بازار از بهار و ریزش‌های آن، دوباره به امید بدل شده و انتظار می‌رود اردیبهشت شیرینی در انتظار معامله‌گران بورس باشد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد فروردین ماه ۹۳ در حالی سپری شد که بورس روزهای ناامیدکننده‌ای را از خود به نمایش گذاشت و نمایشگر این بازار ۱/۶ درصد کاهش یافت، تا مبادا انتظاری برای فعالان بازار سرمایه برای دریافت بازدهی‌های آنچنانی از بورس و فرابورس در سال جاری به وجود آید، در حالی‌که در سایر بازارها از جمله ارز، طلا و سکه روندهای مثبتی را در این مدت شاهد بوده ایم. این در شرایطی است که نشانه های اقتصاد حکایت از آن داشت که امسال نقدینگی با پشت سر گذاشتن بازارهای حبابی به سمت تولید واقعی حرکت خواهد کرد و سفته بازی از بازارها رخت برخواهد بست. بر این اساس، لزوم بازگشت آرامش به صحنه اقتصاد بخش واقعی، ضرورت بهبود اوضاع بازار سرمایه را بیش از پیش گوشزد می‌کند. در این میان اما بررسی‌ها و شواهد حکایت از آن دارد که با احتساب روزهای اول تا ششم اردیبهشت ماه، از میزان زیان معامله گران به میزان ۴/۴ واحد درصد کاسته شده است و در صورت تداوم روندی که در هفته گذشته شاهد آن بودیم، انتظار می‌رود از میانه هفته جاری بازار سرمایه به سوددهی برسد.

در این بین، طعم تلخ زیان در بورس زمانی توسط معامله‌گران بیشتر حس می‌شود که اعداد و ارقام از افت همه صنایع در نخستین ماه سال حکایت می‌کند، شرایطی که متفاوت‌تر از زیان‌های ادواری گذشته بورس است. به تعبیری واضح‌تر در شروع سال ۹۳ هیچ سرمایه‌گذاری از بورس عایدی قابل اعتنایی کسب نکرده و در خوشبینانه‌ترین حالت درجا زدن سرمایه‌ خود را نظاره‌گر بوده است، مگر اینکه جزو سرمایه‌گذاران خوش‌شانس ۳ گروه حمل‌ونقل، خودرو و محصولات چرمی بوده باشد که تنها سودهای اندکی را شناسایی کرده‌اند.

رصد و بررسی عملکرد ۳۹ صنعت بورسی در فروردین ۹۳ حاکی از آن است که گروه استخراج نفت با حضور حفاری شمال بیشترین زیان را به سرمایه‌گذاران خود رسانده و ارزش دارایی‌های سهامداران این گروه معادل ۳/۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. در رتبه بعدی زیان‌ده‌ترین گروه‌های ۹۳ صنعت محصولات چوبی به چشم می‌خورد که سرمایه‌گذاران آن زیان ۵/۲۴ درصدی را شناسایی کرده‌اند. در این میان البته «فنی و مهندسی‌ها» که مپنا هم لیدر آنها است زیان ۸/۱۹ درصدی را پشت سر گذاشته‌اند. در این پروسه زمانی گروه‌هایی مثل ابزارهای پزشکی با حضور تک‌سهم کنتورسازی و همچنین سایر معادن و فرآورده‌های نفتی از جمله زیان‌ده‌ترین گروه‌ها بوده‌اند.

در این ماه البته گروه‌هایی مانند کاشی و سرامیک و پیمانکاری ترجیح دادند با درجا زدن در جایگاه خود خاطره بدی را در ذهن سهامداران خود بر جای نگذارند و عملکرد شایان توجه خود را سال ۹۲ از ذهن سرمایه‌گذاران پاک نکنند.

جدول همراه روایتی است واقعی از اوضاع و احوال ۳۹ صنعت بورسی و شاخص کل در فروردین ۹۳ و سال‌های ۹۲ و ۹۱. مقایسه عملکرد این گروه‌ها در فروردین ۹۳ با سال ۹۱ و حتی ۹۲ نشان می‌دهد که بازار سرمایه در سال گذشته به ویژه در ۹ ماهه منتهی به آذرماه، عملکردی اعجاب‌انگیز و به واقع رویایی را پشت سر گذاشته است؛ دوره‌ای که هرگز نمی‌توان انتظار تکرار آن را دست کم تا چند سال آینده داشت، چراکه در سال گذشته بورس تحت تاثیر دو عامل تورم شدید و هیجان ناشی از تغییر قدرت سیاسی در قوه مجریه توام با وقوع توافقات سیاسی با قدرت‌های جهان، توانست روزهایی به یادماندنی و در عین حال عجیب را از سر بگذراند؛ روزهایی که ارزش معاملات در آن به سطح باورنکردنی هزار میلیارد تومان هم رسید. اما به هر حال این شرایط ایده‌آل سپری شد و سیاست‌های موجود از جمله کنترل تورم تا سطح ۲۵ درصد یا نوسان محدود دلار و کنترل آن روی احتمالا عدد ۳۳۰۰ تومان و البته نبود محرک سیاسی خاص تا این لحظه نتوانسته چشم‌انداز روشنی از صعود چشمگیر بورس در سال ۹۳ ترسیم کند.

بازدهی بازارهای موازی

در فروردین ۹۳ سایر بازارهای موازی بورس هم نتوانستند عرض اندامی قابل اعتنا داشته باشند و در واقع محملی باشند برای جذب نقدینگی ۵۷۰ هزار میلیارد تومانی شناور در کشور (طبق آخرین آمار اعلام شده در بهمن ۹۲). بنابراین می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که تنها سپرده بانکی با ارائه بازدهی بدون ریسک حدود ۲ درصدی در فروردین‌ماه محل پارک نقدینگی بوده که مردان عالم اقتصاد از آن سخن می‌گویند. آمارهای موجود از رشد ۳/۵ درصدی دلار در نخستین ماه سال حکایت دارد تا جایی که دلار ۳۰۲۰ تومانی آخر اسفند ۹۲ در پایان فروردین ماه روی عدد ۳۱۸۰ تومان توقف کرده است،اما سکه ۹۶۵ هزار تومانی آخر اسفند ۹۲ به سطح ۹۸۰ هزار تومان رسیده و عملا ۵/۲ درصد سود به سرمایه‌گذاران رسانده است، حال آنکه طلای ۱۸ عیار ایرانی هم رشد ۴/۳ درصدی را به خود دیده، اما اونس جهانی حرکت هماهنگی با سکه و طلای ایرانی نداشته و ۸/۳ درصد کاهش قیمت را به ثبت رسانده است. البته هرچند این بازارها دارای بازدهی در خور توجهی در فروردین ۹۳ بوده‌اند، اما به دلیل ریسک مترتب بر این بازارها، سیستم بانکی با ارائه سالانه ۲۳ درصد سود و در برخی موارد بالاتر از این اعداد توانسته به عنوان بازاری بدون ریسک و بیشترین محمل برای جذب نقدینگی در شروع سال ۹۳ شناخته شود.

«بهار بورس» در اردیبهشت رقم خواهد خورد؟